L’arrivée de l’automne, Ton jardin, Le sommet du vent - Thu đến, Vườn em, Đỉnh gió (poème - thơ) - Mai Văn Phấn. Raduit du Vietnamien par Bùi Thị Hoàng Anh et Jean-Michel Maulpoix
Mai Văn Phấn
Traduit du Vietnamien
par Bùi Thị Hoàng Anh et Jean-Michel Maulpoix
Bùi Thị Hoàng Anh
Jean-Michel Maulpoix
L’arrivée de l’automne
Cette feuille tombe
La terre s’affaisse
La cloche qui sonne
chasse les nuages noirs
Le soleil est sec
Le vent roux
tremble au petit passage
Les livres se
parfument de l’odeur des enfants
Le goût mielleux
des cannes à sucre s’élève vers la cime
Des vers tissent
patiemment des cocons soyeux autour du vieux tronc d’arbre
Le jeune veau
frotte sa langue souple sur des pelouses
Cette feuille tombe
Quelqu’un aurait-il
la chance de se rapprocher
Du moment de
l’arrivée de l’automne?
Ton jardin
Après la pluie la
plante devient svelte
Ses deux faces
voluptueusement vertes
Cette main de
feuille est toujours douce
Le son de l’oiseau
Bach Thanh* jetant son filet
Me serre fort avec
les pamplemousses, la racine de figuier
Les mauves, les
lavandes, les géraniums…
Qui font plus doux
les habits de l’automne
Tes yeux
étincelants regardent partout puis se ferment
Je hisse sur la
face du soleil
Une pirogue de
l’aube
Tu me dis
d’attendre avant de fermer à clé la porte.
_________________
* C’est également un
oiseau de la classe des passereaux qui est connu pour la chasse des insectes,
des petits oiseaux et des petits animaux mammifères. Il a de fortes serres pour
tenir ses proies, son bec a la forme d’un crochet courbé et aigu. Il vit
souvent en Asie, en Europe, en Afrique et en Amérique du Nord.
Le sommet du vent
I.
En voulant
s’allonger sur l’éperon aigu de la roche
Le corps du vent
s’égratigne
Le sang du vent est
la pluie
Le soleil qui
dégoutte
La montagne emporte
là-haut les baisers
Et les nuages gris
se confondent
Ecartant les bras,
la montagne piétine la terre
Froisse
Déchire en grand le
corps du vent
Un reflet d’étoiles
tombe
L’aube éclate
Ayant rampé
impétueux sur le sommet
Le vent ouvre les
yeux pour regarder en bas
Plus haut les
baisers se superposent
Eperdu, le vent
tourbillonne vers un autre sommet.
II.
Cherchant ma bouche
pour semer une graine
Le vent tient
doucement les pieds et les mains de la terre
Et se jette dans le
gouffre
Soufflant jusqu’à
vider le cœur des montagnes
Le sein du vent se
libère
Joue sur mon corps
de terre
Un éclair crevasse
l’écorce
Le printemps
déborde du noyau
Attendant la pousse
du cotylédon
Le vent emporte la
terre.
III.
Plus je ferme la
porte, plus le vent souffle fort
Me souvenir brusquement de quelque chose me rend si oppressé
L’œil du vent
m’enroulant sur toi
Tourne impétueux
comme une hélice
Il apparaît un pont
Mon corps rompu par
le vent
S’affaisse comme
une serviette mouillée jetée sur le parapet
S’égoutte sur le
fleuve qui coule vite et violent
Je me rappelle le
train qui a fendu le corps du vent
La colonne de fumée
filant en sens inverse et le coup de sifflet ont vite disparu
Mon souffle se
contracte à travers la luette de la trompette
Mes yeux flamboient comme l’aigle déployant largement ses ailes
Soulever les ailes
fragiles d’une libellule
Posément je me
repose au sommet du vent
Dehors les
feuillages emmêlés
S’agitent vivement
pour porter l’excitation à son comble
L’inhibition
désireuse.
(Extrait du Recueil "A Ciel Ouvert")
Thu đến
Chiếc lá kia rơi
Mặt đất sẽ trũng xuống
Vọng tiếng chuông xua mây đen
Nắng sẽ hanh hao
Heo may run ngõ nhỏ
Sách mới thơm hơi trẻ thơ
Mía ngọt trào lên ngọn
Những con sâu nhẫn nại tết vệt trứng óng ả quanh gốc cây già
Chú bê non chạm lưỡi mềm mặt cỏ
Chiếc lá ấy rơi
Biết có ai được may mắn đến gần
Thời khắc mùa thu về đích.
Vườn em
Sau cơn mưa dáng cây thon nhỏ
Mướt xanh hai mặt lá
Bàn tay lá ấy luôn mềm
Tiếng chim Bách Thanh tung lưới
Thít chặt anh cùng bòng bưởi, rễ si
Hoa cẩm quỳ, oải hương, phong lữ…
Dịu dàng thêm khăn áo mùa thu
Mắt em lóng lánh khắp nơi khép lại
Anh bước lên vạt nắng
Một con thuyền ban mai
Em bảo hãy chờ để khoá chặt cổng.
Đỉnh gió
I.
Nhoài lên mỏm đá sắc
Thân thể gió trầy xước
Máu của gió là mưa
Nắng nhỏ xuống
Núi cuốn nụ hôn lên cao
Cụm mây xám đúc thành khối
Giang tay núi đạp chân vào đất
Vò nát
Xé toang thân gió
Ánh sao rơi
Buổi sớm vỡ oà
Thông thốc lên mỏm dốc
Mở mắt nhìn xuống
Những nụ hôn chồng xếp cao hơn
Gió cuồng nộ cuộn lên đỉnh khác.
II.
Tìm miệng
anh gieo hạt
Gió níu
chân tay đất dịu dàng
Lao xuống vực
Thổi rỗng
lòng đồi núi
Ngực gió
thả trôi
Vờn trên
đất
Chớp sáng
nứt vỏ
Mùa xuân
trào miệng hạt
Chờ nảy lá
mầm
Gió mang
mặt đất đi
III.
Đóng chặt cửa gió càng thổi
Điều chợt nhớ cũng bạt hơi, tức ngực
Mắt gió cuốn anh vào em
Xoay tít mù chong chóng
Thoáng một cây cầu
Thân thể anh bị gió bẻ gập
Rũ xuống tựa chiếc khăn ướt vắt qua hàng lan can
Nhỏ xuống dòng sông chảy xiết
Nhớ đoàn tàu lao qua xẻ ngang mình gió
Cột khói vật ngược cùng hồi còi phút chốc mất tăm
Hơi thở anh co thắt qua lưỡi gà cây kèn
Mắt quắc sáng áp lực đại bàng xoải rộng
Nâng cánh chuồn chuồn mỏng manh
Ung dung ngả lưng đỉnh gió
Ngoài kia những vòm lá rối
Lay giật tả tơi cho đã cơn hưng phấn điên cuồng
Cơn ức chế thèm khát.
M.V.P
(Rút từ tập thơ “Bầu trời không mái che”)
Tiểu sử Bùi Thị Hoàng Anh
Giảng viên
tiếng Pháp tại khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp, trường Đại học Ngoại Ngữ, Đại học
Quốc Gia Hà Nội. Say mê ngôn ngữ và văn hóa Pháp, hiện nay Bùi Thị Hoàng Anh
đang làm nghiên cứu sinh tại khoa Ngôn ngữ, trường Đại học Paris VII, cộng hòa
Pháp, với hướng nghiên cứu về các chỉ tố diễn ngôn trong các văn bản nói và
viết bằng tiếng Việt và tiếng Pháp. Bùi Thị Hoàng Anh cũng quan tâm tới nghiên
cứu về lĩnh vực Ngôn ngữ học xã hội và dịch thuật.
Biographie de Bui Thi Hoang Anh
Enseignante de français au
Département de Langue et de Civilisation Françaises, Ecole Supérieure de Langues étrangères,
Université Nationale de Hanoi.
Passionnée par la langue et la culture françaises, actuellement, elle poursuit
son doctorat en Linguistique à l’UFR de Linguistique, Université Paris Diderot
(Paris VII), Paris, France. Son axe de recherche est centré sur l’étude des
marqueurs discursifs du vietnamien et du français dans les corpus oraux et
écrits. Elle s’intéresse également à la Sociolinguistique et la traduction.
Tiểu sử Jean-Michel Maulpoix
Jean-Michel
Maulpoix là tác giả của hơn 20 công trình, chủ yếu là thơ văn xuôi, trong đó
phải kể đến Une histoire de bleu (Câu chuyện về màu xanh); L’Ecrivain
imaginaire (Nhà văn tưởng tượng); Domaine public và Pas sur la neige
(Bước chân trên tuyết). Bên cạnh đó, Jean-Michel Maulpoix cũng viết một số
nghiên cứu phê bình về Henri Michaux, Jacques Réda, Paul Célan, René Char và
một số tiểu luận khái quát về thơ như La poésie comme l’amour (Thơ ca
như tình yêu); Du lyrisme (Thơ trữ tình). Sáng tác của Jean-Michel Maulpoix
là sự pha trộn, là cuộc đối thoại không ngừng giữa văn xuôi và thơ, mà qua đó,
nổi bật là chất “trữ tình phê phán”. Jean-Michel Maulpoix còn điều hành tạp chí
Văn học hàng quý “Le nouveau Recueil” (Tuyển tập mới) và giảng dạy thơ
hiện đại và đương đại tại Đại học Paris III, cộng hòa Pháp.
Biographie de Jean-Michel Maulpoix
Jean-Michel
Maulpoix est l’auteur d’une vingtaine d’ouvrages, principalement en prose poétique,
parmi lesquels Une histoire de bleu, L’Écrivain imaginaire, Domaine public
et Pas sur la neige, publiés au Mercure de France. Il a également fait
paraître des études critiques sur Henri Michaux, Jacques Réda, Paul Celan et
René Char, ainsi que des essais généraux de poétique (La poésie comme
l’amour, Du lyrisme...). Son oeuvre, où se mêlent, s’affrontent et dialoguent
sans cesse prose et poésie, se réclame volontiers d’un “lyrisme critique“.
Jean-Michel Maulpoix dirige par ailleurs la revue trimestrielle de littérature “Le
Nouveau Recueil” et enseigne la poésie moderne et contemporaine à
l’Université Paris III - Sorbonne nouvelle.