Mai Văn Phấn

Traduit du Vietnamien

par Bùi Thị Hoàng Anh et Jean-Michel Maulpoix

 

 

Bùi Thị Hoàng Anh

                                                                                                                          

 

Jean-Michel Maulpoix

Rythme VI

 

*

 

Je t’embrasse sur les lèvres comme si j’aspirais l’obscurité

Le fruit bien mûr est crevassé

Les phyllostachytes, les bambous poussent leurs entre-noeuds

La masse du feu s’enflamme par les tisonniers

Un crabe d’eaux saumâtres se dépouille à l’aube

 

Au milieu de toi, c’est moi

             un cerf est né à peine sur le gazon mouillé

             un bol d’eau s’évapore en volutes denses

             un monde se précipite pour se perfectionner.

 

*

 

S’élançant droit

Les feuillages font une photosynthèse de soleil

Les feuilles se superposent joyeusement

Se levant brusquement en respirant le même afflux de sève

Le sang provenant de la terre coule à travers les pieds

 

S’enfonçant très profond dans la terre

L’ombre d’arbre s’étend jusqu’au bord des nervures.

 

*

 

Tu t’accroches à moi, te débats contre moi

Au lieu brûlant éclate le germe

Chaque goutte de pluie se vaporise sur les gazons

La jeune pousse de bambou fend la terre douce

 

Ta taille est comme la moitié d’un gâteau à peine coupé

Assiette, cuillère, je te soulève

En nous embrassant, nous chancelons comme sur un gouffre profond

 

Je mâche en serrant les dents

Le faucon attrape sa proie par les serres

Les tigres, les panthères se tordent en bondissant

L’espèce de serpent mortel garde dans sa gueule sa proie en secrétant le venin

 

Le tronc d’un grand arbre déracine des paquets de sable.

 

*

 

Quand avec soin nous éteignons la lampe dans l’obscurité

très haut dans le ciel la force du mât

traverse une tempête florissante

un champignon se déploie doucement

 

en volutes denses nos langues ont brûlé

nous nous tenons solides sous le vent de nos lèvres

 

la bouche garde l’immense parfum de la nuit

tu m’emmènes vers un bord indéfini

faisant demi tour sur sa route

le navire frissonne et crisse

 

couvrant les feuilles d’herbes

le vent de mer est âcre de saveur maternelle

le placenta suce chaque brin sucré

étouffés, noyés profondément

le bord se hâte de tirer tes pieds

je sais naïvement que j’ai déjà vécu.

 

*

 

Et en m’étreignant immobile

dans mes bras, tu chantes

 

… le soleil dérive au bord de la rivière au champ l’eau conduit les gazons et les arbres dans la splendeur les épis de maïs jaunes quelques semis verts les sapins chantent le vent sucré…

 

Les doigts immobiles dans mes cheveux

Tu me demandes à quoi je pense

 

… l’enfant à la crèche les feuilles tombent si légèrement ils les partagent pour faire de l’argent la sagesse transperce la naïveté aller à l’école les paroles sincères nous font pleurer…

 

Et en m’embrassant tu chantes

 

… les tous petits germes poussent dans la terre mouillée les abeilles reviennent pour faire du miel ensemble ils susurrent la terre la lune pubère le cycle des vagues se bouscule vers une mer agitée rêver de vagabonder… oh, ah…

 

*

 

Me plongeant sous l’eau, je vois les oiseaux se presser

Battre les ailes et crier fort

 

Moi: une voile de parfum suspendue

Un son d’oiseau

Une plume

 

La mer est en train d’accoucher

La seiche, l’étoile de mer dérivent vers une autre incarnation

Les courants maritimes bifurquent

La surface de l’eau est plate

 

Je reste là où les voiles de sable sont fissurées

La paire de chaussettes n’est plus roulée dans les chaussures

La paire de lunettes de soleil se trouve loin du chapeau

 

Retenant mon souffle, je sais que je suis près du trésor

Dont je ne cherche pas à pas à tourner chaque porte d’eau.

 

 

(Extrait du Recueil "A Ciel Ouvert")

Nhịp VI

 

*

 

Hôn em hút hết bóng đêm

Vừa nứt trái cây chín rục

Cây trúc cây tre thêm đốt

Đống lửa bùng lên bởi những que cời

Một con còng trước bình minh lột xác

 

Giữa em là anh

một con hoẵng vừa sinh trên cỏ ướt

một bát nước ngùn ngụt bốc hơi

một thế giới đang vội vàng hoàn hảo

 

*

 

Vươn thẳng

Tán cây quang hợp mặt trời

Lá chồng lên nhau hoan hỉ

Bật dậy thở chung dòng nhựa

Máu từ đất đai chạy qua bàn chân

 

Duỗi thật sâu

Bóng cây rộng mút đường gân lá

 

*

 

Níu vào anh, chới với về anh

Nơi bỏng rát nở bung mầm nụ

Từng hạt mưa rây rây xuống cỏ

Đọt măng non căng mặt đất mềm

 

Eo lưng em nửa chiếc bánh vừa cắt

Làm dĩa làm thìa nâng bổng em lên

Chênh chao môi sâu hố thẳm

 

Anh nhai, hàm răng ghì chặt

Con chim ưng chộp bằng móng vuốt

Hổ báo vặn mình hùng dũng bật lên

Loài rắn độc ngậm con mồi truyền nọc

 

Thân cây lớn bật tung bờ cát

 

*

 

nương tay tắt đèn bóng tối

cao vút khí lực cánh buồm

băng qua bão tố phổng phao

mềm mại nấm xoè

 

ngùn ngụt cháy lưỡi lửa

miên man trụ vững gió môi chao lắc

 

miệng ngậm hương đêm lồng lộng

đưa anh đi mất hút bến bờ

quay về lộn ngược

con thuyền rùng mình ken két

 

phủ che lá cỏ

gió biển ngái mùi lòng mẹ

cuống nhau mút từng cọng ngọt

ngạt thở chìm sâu

bến bờ vội níu chân em

anh ngây ngô biết mình đã sống

 

*

 

Và ghì chặt bất động

trong tay anh hát

 

... nắng dạt bờ sông vào đồng nước dẫn cỏ cây đi trong lộng lẫy bắp ngô vàng mẩy cây mạ xanh đều thông reo gió ngọt...

 

Ngón tay bất động trong tóc

hỏi anh đang nhớ gì nghĩ gì

 

... bé thơ vườn trẻ lá rơi rất nhẹ chia nhau làm tiền khôn ngoan xiên ngang dại khờ đi dọc tiếng nói chân thành làm ta bật khóc...

 

Và hôn anh hát

 

... mầm hạt li ti chồi trong đất ẩm ong về làm mật theo nhau rù rì mặt trăng dậy thì chu kỳ con sóng xô vào biển động nằm mộng đi hoang ơi à...

 

*

 

Lặn trong nước thấy chim muông chen chúc

Vỗ cánh kêu vang

 

Anh lơ lửng một làn hương

Một tiếng chim

Sợi lông vũ

 

Biển đang vượt cạn

Con mực, con sao trôi sang kiếp khác

Đổi chiều những dòng hải lưu

Mặt nước xẹp

 

Anh đứng nơi bờ cát đang nứt

Đôi tất nâu không còn cuộn trong giày

Cặp kính mát nằm xa chiếc mũ

 

Nín thở biết gần kho báu

Lần tìm, cố xoay từng cánh cửa nước.

M.V.P

 

(Rút từ tập thơ “Bầu trời không mái che”)

Tiểu sử Bùi Thị Hoàng Anh

 

Giảng viên tiếng Pháp tại khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp, trường Đại học Ngoại Ngữ, Đại học Quốc Gia Hà Nội. Say mê ngôn ngữ và văn hóa Pháp, hiện nay Bùi Thị Hoàng Anh đang làm nghiên cứu sinh tại khoa Ngôn ngữ, trường Đại học Paris VII, cộng hòa Pháp, với hướng nghiên cứu về các chỉ tố diễn ngôn trong các văn bản nói và viết bằng tiếng Việt và tiếng Pháp. Bùi Thị Hoàng Anh cũng quan tâm tới nghiên cứu về lĩnh vực Ngôn ngữ học xã hội và dịch thuật.

 

 

 

 

Biographie de Bui Thi Hoang Anh

 

Enseignante de français au Département de Langue et de Civilisation Françaises, Ecole Supérieure de Langues étrangères, Université Nationale de Hanoi. Passionnée par la langue et la culture françaises, actuellement, elle poursuit son doctorat en Linguistique à l’UFR de Linguistique, Université Paris Diderot (Paris VII), Paris, France. Son axe de recherche est centré sur l’étude des marqueurs discursifs du vietnamien et du français dans les corpus oraux et écrits. Elle s’intéresse également à la Sociolinguistique et la traduction.

 

 

 

 

Tiểu sử Jean-Michel Maulpoix

 

Jean-Michel Maulpoix là tác giả của hơn 20 công trình, chủ yếu là thơ văn xuôi, trong đó phải kể đến Une histoire de bleu (Câu chuyện về màu xanh); L’Ecrivain imaginaire (Nhà văn tưởng tượng); Domaine public và Pas sur la neige (Bước chân trên tuyết). Bên cạnh đó, Jean-Michel Maulpoix cũng viết một số nghiên cứu phê bình về Henri Michaux, Jacques Réda, Paul Célan, René Char và một số tiểu luận khái quát về thơ như La poésie comme l’amour (Thơ ca như tình yêu); Du lyrisme (Thơ trữ tình). Sáng tác của Jean-Michel Maulpoix là sự pha trộn, là cuộc đối thoại không ngừng giữa văn xuôi và thơ, mà qua đó, nổi bật là chất “trữ tình phê phán”. Jean-Michel Maulpoix còn điều hành tạp chí Văn học hàng quý “Le nouveau Recueil” (Tuyển tập mới) và giảng dạy thơ hiện đại và đương đại tại Đại học Paris III, cộng hòa Pháp.

 

 

 

 

Biographie de Jean-Michel Maulpoix

 

Jean-Michel Maulpoix est l’auteur d’une vingtaine d’ouvrages, principalement en prose poétique, parmi lesquels Une histoire de bleu, L’Écrivain imaginaire, Domaine public et Pas sur la neige, publiés au Mercure de France. Il a également fait paraître des études critiques sur Henri Michaux, Jacques Réda, Paul Celan et René Char, ainsi que des essais généraux de poétique (La poésie comme l’amour, Du lyrisme...). Son oeuvre, où se mêlent, s’affrontent et dialoguent sans cesse prose et poésie, se réclame volontiers d’un “lyrisme critique“. Jean-Michel Maulpoix dirige par ailleurs la revue trimestrielle de littérature “Le Nouveau Recueil” et enseigne la poésie moderne et contemporaine à l’Université Paris III - Sorbonne nouvelle.