Forme de Gazon (Rythme VI) - Hình đám cỏ (Nhịp VI) (poème - thơ) - Mai Văn Phấn. Raduit du Vietnamien par Bùi Thị Hoàng Anh et Jean-Michel Maulpoix
Mai Văn Phấn
Traduit du Vietnamien
par Bùi Thị Hoàng Anh et Jean-Michel Maulpoix
Bùi Thị Hoàng Anh
Jean-Michel Maulpoix
Rythme VI
*
Je t’embrasse sur
les lèvres comme si j’aspirais l’obscurité
Le fruit bien mûr
est crevassé
Les
phyllostachytes, les bambous poussent leurs entre-noeuds
La masse du feu
s’enflamme par les tisonniers
Un crabe d’eaux
saumâtres se dépouille à l’aube
Au milieu de toi,
c’est moi
un cerf est né à peine sur le gazon
mouillé
un bol d’eau s’évapore en volutes
denses
un monde se précipite pour se
perfectionner.
*
S’élançant droit
Les feuillages font
une photosynthèse de soleil
Les feuilles se
superposent joyeusement
Se levant
brusquement en respirant le même afflux de sève
Le sang provenant
de la terre coule à travers les pieds
S’enfonçant très
profond dans la terre
L’ombre d’arbre
s’étend jusqu’au bord des nervures.
*
Tu t’accroches à
moi, te débats contre moi
Au lieu brûlant
éclate le germe
Chaque goutte de
pluie se vaporise sur les gazons
La jeune pousse de
bambou fend la terre douce
Ta taille est comme
la moitié d’un gâteau à peine coupé
Assiette, cuillère,
je te soulève
En nous embrassant,
nous chancelons comme sur un gouffre profond
Je mâche en serrant
les dents
Le faucon attrape
sa proie par les serres
Les tigres, les
panthères se tordent en bondissant
L’espèce de serpent
mortel garde dans sa gueule sa proie en secrétant le venin
Le tronc d’un grand
arbre déracine des paquets de sable.
*
Quand avec soin
nous éteignons la lampe dans l’obscurité
très haut dans le
ciel la force du mât
traverse une
tempête florissante
un champignon se
déploie doucement
en volutes denses
nos langues ont brûlé
nous nous tenons
solides sous le vent de nos lèvres
la bouche garde
l’immense parfum de la nuit
tu m’emmènes vers
un bord indéfini
faisant demi tour
sur sa route
le navire frissonne
et crisse
couvrant les
feuilles d’herbes
le vent de mer est
âcre de saveur maternelle
le placenta suce
chaque brin sucré
étouffés, noyés
profondément
le bord se hâte de
tirer tes pieds
je sais naïvement
que j’ai déjà vécu.
*
Et en m’étreignant
immobile
dans mes bras, tu
chantes
…
le soleil dérive au bord de la rivière au champ l’eau conduit les gazons et les
arbres dans la splendeur les épis de maïs jaunes quelques semis verts les sapins
chantent le vent sucré…
Les doigts
immobiles dans mes cheveux
Tu me demandes à
quoi je pense
…
l’enfant à la crèche les feuilles tombent si légèrement ils les partagent pour
faire de l’argent la sagesse transperce la naïveté aller à l’école les paroles
sincères nous font pleurer…
Et en m’embrassant
tu chantes
…
les tous petits germes poussent dans la terre mouillée les abeilles reviennent
pour faire du miel ensemble ils susurrent la terre la lune pubère le cycle des
vagues se bouscule vers une mer agitée rêver de vagabonder… oh, ah…
*
Me plongeant sous
l’eau, je vois les oiseaux se presser
Battre les ailes et
crier fort
Moi: une voile de
parfum suspendue
Un son d’oiseau
Une plume
La mer est en train
d’accoucher
La seiche, l’étoile
de mer dérivent vers une autre incarnation
Les courants
maritimes bifurquent
La surface de l’eau
est plate
Je reste là où les
voiles de sable sont fissurées
La paire de
chaussettes n’est plus roulée dans les chaussures
La paire de
lunettes de soleil se trouve loin du chapeau
Retenant mon
souffle, je sais que je suis près du trésor
Dont je ne cherche
pas à pas à tourner chaque porte d’eau.
(Extrait du Recueil "A Ciel Ouvert")
Nhịp VI
*
Hôn em hút hết bóng đêm
Vừa nứt trái cây chín rục
Cây trúc cây tre thêm đốt
Đống lửa bùng lên bởi những que cời
Một con còng trước bình minh lột xác
Giữa em là anh
một con hoẵng vừa sinh trên cỏ
ướt
một bát nước ngùn ngụt bốc hơi
một thế giới đang vội vàng hoàn hảo
*
Vươn thẳng
Tán cây quang hợp mặt trời
Lá chồng lên nhau hoan hỉ
Bật dậy thở chung dòng nhựa
Máu từ đất đai chạy qua bàn chân
Duỗi thật sâu
Bóng cây rộng mút đường gân lá
*
Níu vào anh, chới với về anh
Nơi bỏng rát nở bung mầm nụ
Từng hạt mưa rây rây xuống cỏ
Đọt măng non căng mặt đất mềm
Eo lưng em nửa chiếc bánh vừa cắt
Làm dĩa làm thìa nâng bổng em lên
Chênh chao môi sâu hố thẳm
Anh nhai, hàm răng ghì chặt
Con chim ưng chộp bằng móng vuốt
Hổ báo vặn mình hùng dũng bật lên
Loài rắn độc ngậm con mồi truyền nọc
Thân cây lớn bật tung bờ cát
*
nương tay tắt đèn bóng tối
cao vút khí lực cánh buồm
băng qua bão tố phổng phao
mềm mại nấm xoè
ngùn ngụt cháy lưỡi lửa
miên man trụ vững gió môi chao lắc
miệng ngậm hương đêm lồng lộng
đưa anh đi mất hút bến bờ
quay về lộn ngược
con thuyền rùng mình ken két
phủ che lá cỏ
gió biển ngái mùi lòng mẹ
cuống nhau mút từng cọng ngọt
ngạt thở chìm sâu
bến bờ vội níu chân em
anh ngây ngô biết mình đã sống
*
Và ghì chặt bất động
trong tay anh hát
... nắng dạt bờ
sông vào đồng nước dẫn cỏ cây đi trong lộng lẫy bắp ngô vàng mẩy cây mạ xanh
đều thông reo gió ngọt...
Ngón tay bất động trong tóc
hỏi anh đang nhớ gì nghĩ gì
... bé thơ vườn trẻ
lá rơi rất nhẹ chia nhau làm tiền khôn ngoan xiên ngang dại khờ đi dọc tiếng
nói chân thành làm ta bật khóc...
Và hôn anh hát
... mầm hạt li ti
chồi trong đất ẩm ong về làm mật theo nhau rù rì mặt trăng dậy thì chu kỳ con
sóng xô vào biển động nằm mộng đi hoang ơi à...
*
Lặn trong nước thấy chim muông chen chúc
Vỗ cánh kêu vang
Anh lơ lửng một làn hương
Một tiếng chim
Sợi lông vũ
Biển đang vượt cạn
Con mực, con sao trôi sang kiếp khác
Đổi chiều những dòng hải lưu
Mặt nước xẹp
Anh đứng nơi bờ cát đang nứt
Đôi tất nâu không còn cuộn trong giày
Cặp kính mát nằm xa chiếc mũ
Nín thở biết gần kho báu
Lần tìm, cố xoay từng cánh cửa nước.
M.V.P
(Rút từ tập thơ “Bầu trời không mái che”)
Tiểu sử Bùi Thị Hoàng Anh
Giảng viên
tiếng Pháp tại khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp, trường Đại học Ngoại Ngữ, Đại học
Quốc Gia Hà Nội. Say mê ngôn ngữ và văn hóa Pháp, hiện nay Bùi Thị Hoàng Anh
đang làm nghiên cứu sinh tại khoa Ngôn ngữ, trường Đại học Paris VII, cộng hòa
Pháp, với hướng nghiên cứu về các chỉ tố diễn ngôn trong các văn bản nói và
viết bằng tiếng Việt và tiếng Pháp. Bùi Thị Hoàng Anh cũng quan tâm tới nghiên
cứu về lĩnh vực Ngôn ngữ học xã hội và dịch thuật.
Biographie de Bui Thi Hoang Anh
Enseignante de français au
Département de Langue et de Civilisation Françaises, Ecole Supérieure de Langues étrangères,
Université Nationale de Hanoi.
Passionnée par la langue et la culture françaises, actuellement, elle poursuit
son doctorat en Linguistique à l’UFR de Linguistique, Université Paris Diderot
(Paris VII), Paris, France. Son axe de recherche est centré sur l’étude des
marqueurs discursifs du vietnamien et du français dans les corpus oraux et
écrits. Elle s’intéresse également à la Sociolinguistique et la traduction.
Tiểu sử Jean-Michel Maulpoix
Jean-Michel
Maulpoix là tác giả của hơn 20 công trình, chủ yếu là thơ văn xuôi, trong đó
phải kể đến Une histoire de bleu (Câu chuyện về màu xanh); L’Ecrivain
imaginaire (Nhà văn tưởng tượng); Domaine public và Pas sur la neige
(Bước chân trên tuyết). Bên cạnh đó, Jean-Michel Maulpoix cũng viết một số
nghiên cứu phê bình về Henri Michaux, Jacques Réda, Paul Célan, René Char và
một số tiểu luận khái quát về thơ như La poésie comme l’amour (Thơ ca
như tình yêu); Du lyrisme (Thơ trữ tình). Sáng tác của Jean-Michel Maulpoix
là sự pha trộn, là cuộc đối thoại không ngừng giữa văn xuôi và thơ, mà qua đó,
nổi bật là chất “trữ tình phê phán”. Jean-Michel Maulpoix còn điều hành tạp chí
Văn học hàng quý “Le nouveau Recueil” (Tuyển tập mới) và giảng dạy thơ
hiện đại và đương đại tại Đại học Paris III, cộng hòa Pháp.
Biographie de Jean-Michel Maulpoix
Jean-Michel
Maulpoix est l’auteur d’une vingtaine d’ouvrages, principalement en prose poétique,
parmi lesquels Une histoire de bleu, L’Écrivain imaginaire, Domaine public
et Pas sur la neige, publiés au Mercure de France. Il a également fait
paraître des études critiques sur Henri Michaux, Jacques Réda, Paul Celan et
René Char, ainsi que des essais généraux de poétique (La poésie comme
l’amour, Du lyrisme...). Son oeuvre, où se mêlent, s’affrontent et dialoguent
sans cesse prose et poésie, se réclame volontiers d’un “lyrisme critique“.
Jean-Michel Maulpoix dirige par ailleurs la revue trimestrielle de littérature “Le
Nouveau Recueil” et enseigne la poésie moderne et contemporaine à
l’Université Paris III - Sorbonne nouvelle.