Silence (4) - Tĩnh lặng (4). Mai Văn Phấn. Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya - chú giải. Phạm Minh Đăng dịch sang tiếng Việt
Silence (4) by Mai Văn Phấn
Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Núi Thần Quang ở Arunachal Pradesh Ấn Độ
Silence
4.
A table with four legs
A flat surface
Place it on waves
The ground doesn’t yield
It flies like fog
Is light as a cloud
Rustles like leaves
I close my eyes
The teacher is grading
Giving me two points… ten points…
Even a zero
On top of my head.
(Translated from Vietnamese by Nhat-Lang
Le & Susan Blanshard)
Explication:
The poem opens with a table with four legs and a flat
surface. That is, the poet sees to that there is no confusion as to the meaning
of the table. The table is not a set of facts displayed in columns. It is
veritably a piece of furniture with flat top and four legs for eating writing
or working at. The table is no doubt a solid thing and stands for stability and
firmness standing on solid ground. The poet commands the readers to place the
same table on waves. What happens then? Is not time ever on the move? Does not
whatever seems apparently to be permanent and solid toss on the waves of time?
Locke’s notion of the primary quality of things is an illusion. Look at the
worms walking on the waters. What seems liquid to us men is solid to the worms.
And what seems solid to us men, could be liquid to some beings whom we have not
seen. In fact nothing is solid in the existence. Everything whatever in the
existence is the dance of electrons. An electron is both a particle and a wave.
So when we place the table be it a table for serving dinner or of a set of
solid facts on waves what happens? The poet is often a teacher. And the poet
wants us to perceive the truth of existence through experiment and experience.
The ground does not yield or surrender. In other words our commonsense
perception does not relent. It may expect that the table will tumble or sink
into the waters. But lo! It flies like fog defying the laws of gravitation. Yes
rockets now defy the law of gravitation and fly into the interstellar space. So
no physical law or dharma is eternal. What does the fog signify? The location
of electron is always blurred. What seemed solid and tangible to commonsense
becomes blurred and confusing from another plane. The fog is light as cloud and
rustles like leaves. Yes fog is a cloud of small water droplets suspended in
the atmosphere near the surface of the earth obstructing our vision. And the
fog rustles like leaves. That leads us to the string theory. It involves emergent
dimensions and different universes. Everything whatever we see or feel is a
vibrating string. With the poet the strings are but leaves. That suggests
another vision. The cosmos is a tree. The existence is a tree. And the poet can
hear the cosmic sound Om springing from the rustling of the leaves of the
cosmic tree. The poet thus leads us from one plane of reality to another plane.
The teacher is giving us two points. Then he gives us a
zero on our head. Who is the teacher? May be he is within us. May be he is
without us He keeps a careful note of our experiments and perceptions. And he
appreciates our perception of the two worlds of phenomenon and noumenon,
appearance and different levels of reality. And may be he places zero on oour
head. Zero is the meeting point of plus and minus, existence and nothing ness.
The world is as such therefore a charmed world that baffles description. It is
neither is nor is not.
The poem describes the poet’s odysseus in the realms of
spiritual knowledge with great power and force.
Silence (1)
Silence (2)
Tranh cổ Ấn Độ
Tĩnh lặng (4) của Mai Văn Phấn
TS. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya chú giải
Phạm Minh Đăng dịch sang tiếng Việt
Tĩnh lặng
4.
Chiếc bàn bốn chân
Mặt phẳng
Đặt lên sóng
Mặt đất không lún
Bay như sương
Nhẹ như mây
Reo lên như lá
Tôi nhắm mắt
Thầy giáo đang chấm bài
Cho điểm 2… điểm 10…
Cả điểm 0
Trên đỉnh đầu tôi.
Chú giải:
Bài thơ mở đầu với chiếc bàn bốn chân và mặt
bàn phẳng. Nó đơn giản như vậy thôi, nhà thơ không thấy có gì rối loạn về ý
nghĩa của chiếc bàn. Chiếc bàn không phải là một tập hợp những chi tiết được
hiển thị theo các cột. Đó thực sự là một đồ nội thất có mặt phẳng, bốn chân
dùng làm bàn ăn, ngồi viết hoặc làm việc. Bàn, không còn nghi ngờ gì, là một
vật thể rắn chắc, biểu trưng cho sự vững chãi và rắn chắc trên nền cứng. Nhà
thơ đề nghị bạn đọc đặt một chiếc bàn tương tự lên sóng. Điều gì sẽ xảy ra lúc
đó? Chẳng phải thời gian không từng chuyển động sao? Chẳng phải một điều gì đó
dường như hiển nhiên là vững bền và rắn chắc ném vào các con sóng thời gian?
Quan niệm của Locke về phẩm chất sơ khởi (primary quality) của các vật là một
ảo giác. Hãy nhìn những con sâu đang lướt trên nước. Cái gì lỏng với con người
thì lại rắn với loài sâu. Và những gì dường như vững chắc với con người chúng
ta, cũng có thể mềm lỏng với những sinh thể ta không nhìn thấy. Thực tế, chẳng
có gì là vững chắc trong các tồn hiện. Mọi vật tồn hiện là những dao động nhảy
múa của các điện tử. Một điện tử vừa là sóng, vừa là hạt. Vậy khi ta đặt một
chiếc bàn – là một chiếc bàn để ăn tối hoặc một tập hợp các chi tiết trên sóng,
điều gì sẽ xảy ra? Nhà thơ thường là một người dạy. Và nhà thơ muốn ta tiếp
nhận sự thật của hiện tồn thông qua thể nghiệm và trải nghiệm. Mặt đất không
sinh ra hoặc đầu hàng. Nói cách khác, nhận thức thông thường của ta không biến
đổi đi. Có thể đoán được rằng chiếc bàn sẽ bị chìm xuống nước. Nhưng kìa! Nó
bay như một làn mây khước từ các định luật hấp dẫn. Đúng là hỏa tiễn giờ có thể
cưỡng lại định luật hấp dẫn và phóng vào không gian tinh vân. Bởi thế không có
định luật vật lý hoặc Pháp (dharma) nào là vĩnh cửu. Sương mù có nghĩa gì? Vị
trí của hạt điện tử luôn luôn bất định. Điều chừng như chắc chắn và nắm bắt
được trong nhận thức thông thường trở nên bất định và hỗn loạn nơi một mặt
phẳng khác. Sương mù nhẹ như mây và lướt êm như lá. Đúng, sương mù là một đám
mây tụ bởi các hạt nước nhỏ ngưng đọng trong bầu không khí gần với bề mặt trái
đất che chắn tầm nhìn của ta. Và sương mù lướt êm như lá. Điều này dẫn ta đến
với lý thuyết dây. Nó liên quan tới các kích thước nổi hiện và các vũ trụ khác
biệt. Mọi điều, bất kỳ điều gì ta thấy hoặc cảm là một sợi dây rung động. Với
nhà thơ, các sợi dây chẳng là gì ngoài những chiếc lá. Điều này gợi nên một cái
nhìn khác. Vũ trụ là một cái cây. Hiện tồn là một cái cây. Và nhà thơ nghe thấy
âm thanh vũ trụ Omm reo lên từ tiếng
lá xào xạc của thân cây vũ trụ. Nhà thơ vì vậy dẫn ta từ một mặt phẳng thực tế
này sang một bề mặt phẳng khác.
Người dạy cho ta hai điểm. Rồi ông cho một
con Không vào đầu ta. Ai là người thầy dạy ở đây? Có thể ông ở trong ta. Có thể
ông không ở cùng ta. Ông mang giữ một ghi chú cẩn thận về các thí nghiệm và
nhận thức của ta. Và ông cảm kích nhận thức của ta về hai thế giới hiện tượng
và thế giới vật tự thân, sự xuất hiện và các cấp độ khác nhau của hiện thực. Có
khi ông đặt con Không vào đầu ta. Không là giao điểm giữa âm và dương, cộng và
trừ, tồn tại và không tồn tại. Thế giới như vậy vì thế trở nên quyến rũ, hạn
định các mô tả. Nó là và cũng không là.
Bài thơ miêu tả hải trình
Odysse của nhà thơ trong cõi tri thức tinh thần với một quyền lực và sức mạnh
lớn lao.
Tĩnh lặng (1)
Tĩnh lặng (2)
TS. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya (giữa) cùng các
nhà thơ Ấn Độ