Silence (37) - Tĩnh lặng (37). Mai Văn Phấn. Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya - bình chú. Traduction française Dominique de Miscault – Dịch sang tiếng Pháp. Takya Đỗ dịch sang tiếng Việt
Silence (37) by Mai Văn Phấn
Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Translated into French by Dominique de Miscault
Translated into Vietnamese by Takya Đỗ
Tác phẩm của HS. Dominique de Miscault
Silence
37
I get
lost in a fabric store
Rolls
of fabrics piled up like logs
I use
adeptness to sneak through
This
is deep brown
Blue
That
is orange
Delicate
white
Bordeaux
red…
Any
color
Is
more than enough
For
one person to wear throughout his life
I
walk
Holding
a glass of water
My
only concern is
Spilling on any step.
(Translated from Vietnamese by Nhat-Lang Le & Susan Blanshard)
Explication
True, the world is
too much with us with supermarkets and consumer’s goods. They distract man from
inward tranquility. Allured by the sights and sounds of the malls we rush from
one consumer good to another knowing not which one to possess. We are restless.
But a poet is different. Just as he enjoys Nature so does he enjoy the man made
products. He is not a recluse living far from the madding crowd’s ignoble
strife. He loves the city as well as villages and Nature. He loves a
supermarket brimming with man made things as well as Nature abounding with
God’s plenty. And one day the poet sojourning in the city without any
specific purpose comes across a fabric store. He finds rolls of
fabric piled up like logs in the store. A log is a part of a tree trunk
cut off from a tree. Fabric implies cloth produced by weaving or
knitting textile fabric. Both are derived from Nature. Man cannot create
anything without the help of Nature. Nature is the raw material for human skill
to mould things into shapes and forms that might serve his purpose. So
the so called artificial things laid out to draw the attention of man are
Nature are at bottom part of Nature only.Is not the multistoried building
made by man as much the part of nature as the beehive? Nothing is beyond the
realm of Nature, not even cities. And before the naïve eyes of the poet the fabrics
are piled up like logs in a shop. And the poet sneaks into them or enters
into them just as one softly and furtively enters into a garden. And lo! Just
as a garden has flowers of many colours so are the fabrics variegated. In other
words with the poet both Nature and man made artifices are engrossing. The poet
gets lost among the fabric. Some of the fabric are deep brown, some orange,some
blue some white and some bordeaux red and so on. This reminds us of the colour
symbolism in Vietnam and Tibetan Buddhsm. Red implies good luck. It drives away
the evils .Yellow implies wealth. Blue stands for calmness. White stands for
purity. The Tibetan Buddhists speak of five colours symbolic of five Buddhas in
Vairochana Ratnasambhava Aksobhya Amitabha Amoghasiddhi. In Tibetan Buddhism the enumeration of the colours might change. But they are always five.
Our poet also refers to five colours. May be these five colours or the five
Buddhas are a cosmic diagram and the diagram that lurks behind every human
being. But let us not digress into the esoteric meaning of the colours. The
colours stimulate our eyes and determine our perception. No wonder just as the
fabrics are of different colours so is the creation. The colours
could stand for different ways of life. And we could choose any one of them for
life long use. One could be a farmer. Another one could be a teacher. Our Mai Văn
Phấn has opted for the robes and colour of a bard. With the poet every way of
life is as good as another. The poet acknowledges difference in creation. Countless
species, countless skills and so on. Everyone chooses his colour according to
his a priori inclination or sankhara. The difference in choices is also
inevitable in a world varied and variegated. But the poet does not speak of any
hierarchy. The poet knows that this difference exists only in the realm of the
contingent. But the poet with his waterbowl walks along the road of life which
zigzags along the countless differences on either side and the poet spills
water at every step wishing the wellbeing of everything mundane or
spiritual. This happens when a bodhisattva becomes a poet. Compassion flows
through every vein of Mai Văn Phấn’s poetry. An Indian reader perusing
this poem by Mai Văn Phấn might be reminded of the prayers of the Upanisads
Oh gods! Whatever we hear should be blessed
Oh gods! Whatever we see
should be blessed
Explication par Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Traduction française Dominique de Miscault
Photo: Dominique de Miscault
Silence
37
Perdu dans un magasin de tissus
des rouleaux empilés
parmi ces grumes je me faufile
Brun foncé
bleu
orange
blanc délicat
rouge bordeaux ...
Tant de couleurs
trop
pour une vie
je marche
un bol d’eau à la main
préoccupé
de vivre chaque instant.
Explication
Certes, notre monde
déborde de tout, avec ses supermarchés et biens de consommations qui éloignent
l'homme de sa tranquillité intérieure. Attirés par les images ensorcelantes et
les musiques des centres commerciaux. Nous nous précipitons d'un bien de
consommation à l'autre ne sachant lequel posséder. Nous sommes agités. Mais le
poète, lui, est différent. De même qu’il apprécie la nature, il ne dénigre pas
les produits fabriqués. Il n'est pas un reclus vivant loin les conflits
ignobles de la fougueuse fureur. Il aime la ville autant que les villages et la
nature. Il aime le supermarché débordant de choses mais aussi la nature où
abonde la présence divine. Et un jour, le poète qui se promène en ville sans
projet particulier se retrouve dans un magasin de tissu. Il y voit des rouleaux
empilés comme des grumes. Un journal est une partie, infime certes, d'un tronc
d'arbre. Le tissu est produit du tissage ou du tricotage. Ce sont des objets
naturels. L'homme ne peut rien créer sans la nature. Elle est la matière
première des compétences humaines à transformer toutes choses pour servir un
but. Ainsi, les soi-disant choses artificielles conçues pour attirer
l'attention sont, elles aussi naturelles. Le bâtiment aux très nombreux étages
n'est-il pas construit à l’image d’une ruche ? Rien n'est au-delà de la nature,
pas même les villes. Aux yeux naïfs du poète, les tissus sont empilés comme des
grumes. Et il s'y perd ou s'y engouffre de la même manière qu’il pénètrerait
doucement et furtivement dans un jardin. Et voilà ! Tout comme un jardin abrite
des fleurs aux multiples couleurs, il en va de même pour les tissus. En
d'autres termes, le poète est absorbé par la Nature et ses artifices. Il est
immergé dans les tissus. Certains sont brun foncé, orangé, bleu, blanc ou rouge
etc... Cela rappelle le symbolisme des couleurs au Vietnam et le bouddhisme
tibétain. Le rouge correspond à la chance, il chasse les malheurs. Le jaune
signifie la richesse. Le bleu représente le calme et le blanc la pureté. Les
bouddhistes tibétains parlent de cinq couleurs symboliques des cinq
Bouddha : Vairochana Ratnasambhava,
Aksobhya, Amitabha, Amoghasiddhi. Dans le bouddhisme tibétain, l'énumération
des couleurs peut varier Mais sont toujours au nombre de cinq. Notre poète fait
également référence à cinq couleurs. Peut-être à ces cinq couleurs ou aux cinq
Bouddha du diagramme cosmique, qui se cache en chaque être humain. Mais ne nous
perdons pas dans l’ésotérisme des couleurs. Les couleurs stimulent nos yeux et
déterminent notre perception. Il n'est pas étonnant que les tissus soient de
différentes couleurs, comme la création. Les couleurs peuvent représenter
différents modes de vie. Et nous pourrions choisir l'un d'entre eux pour une
utilisation de longue durée. On peut être agriculteur ou enseignant. Notre Mai Van
Phan a opté pour des chasubles de bure. Avec le poète, tout mode de vie est
bon, il loue les différences
innombrables de la création. Tout le monde choisit sa couleur selon son
inclinaison ou son sankhara. La
différence est inhérente au monde pluriel. Il ne parle pas non plus de
hiérarchie, il sait que la différence n'existe que dans le contingent. Mai Van
Phan, avec son bol d'eau, marche le long de la route de la vie, zigzagant au
milieu des différences, aspergeant le monde de son eau, le bénissant pour son
bien en toutes choses qu’elles soient ordinaires ou spirituelles. C’est ainsi
qu’un bodhisattva devient poète. La compassion coule dans toutes ses veines. Un
lecteur indien qui se pencherait sur ce poème de Mai Van Phan devrait se
souvenir de cette prière des Upanishad :
Oh Dieu ! Tout ce que nous entendons doit être béni
Oh Dieu ! Tout ce que nous voyons doit être béni
Vairochana " Grand soleil ", "
Grande lumière " ou le " Resplendissant ", Il est un des
bouddhas majeurs dans l'est de l'Asie. Ratnasambhava « né du
joyau » est, dans l’ensemble des cinq bouddhas de méditation celui qui est
associé à la famille du (joyau).
Les cinq dhyani
bouddhas ou bouddhas de méditation, encore appelés les cinq
bouddhas de sagesse dans le courant vajrayana représentent les cinq aspects
du bouddha primordial et les cinq sagesses permettant de transformer les cinq
émotions négatives en énergie positive. En sanskrit ils sont appelés jinas
(conquérants) ou (Ainsi-venu), en chinois « bouddha des cinq
directions », quatre points cardinaux et centre). Amoghasiddhi,
mot sanskrit signifiant succès efficace, il est associé à la famille du karma
(action efficace…
Saṅkhāra est un terme qui occupe
une place importante dans le bouddhisme. Le mot signifie « ce qui a
été mis ensemble » et « ce qui se rassemble ». Dans
le premier sens (passif), saṅkhāra se réfère
généralement aux phénomènes conditionnés, mais spécifiquement à toutes les «
dispositions » mentales. Ceux-ci sont appelés «
formations volitives » à la fois parce qu'ils sont formés à la suite de la
volition et parce qu'ils sont des causes de l'apparition d'actions volontaires
futures. Les traductions d'anglais pour saṅkhāra dans le premier sens du mot comprennent « les choses
conditionnées », « déterminations », « fabrications » et « formations » (ou, en
particulier en ce qui concerne les processus mentaux, « formations volitives
»). Dans le sens actif du mot, saṅkhāra se réfère à l’origine
conditionnée et dépendante.
Tĩnh lặng (37) của Mai Văn Phấn
Ramesh Chandra Mukhopadhyaya bình chú
Dominique de Miscault dịch sang tiếng Pháp
Takya Đỗ dịch sang tiếng Việt
37
Lạc vào cửa hàng bán vải
Nhiều cuộn chồng lên như đống gỗ
Phải khôn khéo mới len qua
Đây màu nâu trầm
Xanh dương
Kia màu da cam
Trắng nõn
Đỏ boóc – đô...
Màu nào
Một người
Cũng mặc cả đời không hết
Tôi đi
Tay cầm ly nước
Chỉ lo
Lỡ làm đổ lên cuộn vải nào.
Bình chú:
Thực vậy, với chúng
ta thế giới quả đang tràn ngập những siêu thị và hàng tiêu dùng. Chúng khuấy
động sự tĩnh tâm của con người. Bị cám dỗ bởi cảnh tượng và âm thanh của các cửa
hàng cửa hiệu ta hối hả lao từ món hàng này sang món hàng khác mà chẳng biết
lấy món nào. Ta bồn chồn không ngơi. Nhưng một nhà thơ thì lại khác. Anh ta
thích thú với Tự nhiên bao nhiêu thì cũng thích thú với những thứ nhân tạo bấy
nhiêu. Anh ta đâu phải người ẩn dật sống xa lánh sự tranh giành đáng khinh của
đám đông cuồng loạn. Anh ta yêu thành phố cũng như yêu những làng quê và Thiên
nhiên. Anh ta yêu thích những siêu thị đầy ắp những thứ nhân tạo cũng như yêu
mến Thiên nhiên rất mực phong doanh dư dật. Và một ngày kia nhà thơ của chúng
ta lưu lại thành phố mà không có mục đích cụ thể nào đã đi ngang qua một tiệm
bán vải. Ông thấy những súc vải chồng lên nhau như đống gỗ trong tiệm. Mỗi cuộn
vải là một súc gỗ được cắt ra từ một thân cây. Vải hàm ý vải dệt hoặc vải dệt
kim. Cả hai loại đều từ Thiên nhiên mà ra. Con người không thể tạo ra bất kì
thứ gì mà không có sự trợ giúp từ Thiên nhiên. Thiên nhiên là nguyên vật liệu để
con người dùng đôi tay khéo léo đúc nặn đẽo gọt nên hình dạng đồ vật phục vụ
cho mục đích của mình.
Vậy nên những vật
được gọi là nhân tạo được bày ra đó để thu hút sự chú ý của con người chính là
Thiên nhiên, về căn bản là một phần của Thiên nhiên mà thôi. Tòa nhà nhiều tầng
do con người xây nên chẳng phải cũng là một phần của Thiên nhiên như cái tổ ong
kia hay sao? Chẳng có gì vượt ra khỏi vòng Thiên nhiên, đến cả những thành phố
cũng không. Và trước cặp mắt hồn nhiên của nhà thơ những cuộn vải chồng lên
nhau như những súc gỗ trong tiệm hàng. Và nhà thơ len lách vào đó hay bước vào
trong đó giống hệt như một người khẽ khàng rón rén bước vào một khu vườn. Và
kìa! Những cuộn vải cũng đa dạng sắc màu chẳng khác gì một khu vườn với những
đóa hoa muôn hồng ngàn tía.
Nói cách khác, với
nhà thơ thì cả Thiên nhiên lẫn những vật nhân tạo tinh xảo đều choán trọn tâm
trí ông. Nhà thơ của chúng ta lạc giữa vải vóc. Có loại màu nâu trầm, có loại màu
da cam, có loại màu xanh dương, có loại thì trắng nõn và có loại lại màu
boóc-đô, vân vân. Cảnh đó cho ta nhớ đến tính tượng trưng màu sắc của Việt Nam
và Phật giáo Tây Tạng. Màu đỏ tượng trưng cho may mắn. Nó xua đuổi tà ma. Màu
vàng tượng trưng cho giàu sang. Màu xanh dương tượng trưng cho sự thanh thản.
Màu trắng tượng trưng cho sự tinh khiết. Tín đồ Phật giáo Tây Tạng cho rằng năm
màu sắc tượng trưng cho Ngũ Phật gồm Đại
Nhật Như Lai, Bảo sanh Như Lai, A Súc Bệ Như Lai, A Di Đà Như Lai, Bất Không
Thành Tựu Như Lai.
Trong Phật giáo Tây
Tạng sự liệt kê màu sắc có thể thay đổi. Nhưng chúng luôn là năm màu. Nhà thơ của
chúng ta cũng đề cập đến năm màu. Có lẽ năm màu sắc này hay Ngũ Phật là biểu đồ
vũ trụ và là biểu đồ ẩn đằng sau mỗi con người. Nhưng chúng ta đừng lạc đề sang
ý nghĩa bí truyền của màu sắc. Màu sắc kích thích mắt ta và định hình nhận thức
của chúng ta. Chẳng có gì là lạ khi tạo hóa cũng có những màu sắc khác nhau hệt
như vải vóc. Màu sắc có thể biểu trưng cho những cách sống khác nhau. Và chúng
ta có thể lựa chọn bất kì màu nào để sử dụng suốt đời. Người này có thể là nông
dân. Người khác có thể là giáo viên. Mai Văn Phấn của chúng ta đã lựa chọn
chiếc áo choàng với màu sắc của một thi sĩ. Với nhà thơ này thì mọi cách sống
đều tốt đẹp như nhau. Nhà thơ thừa nhận sự khác biệt trên đời. Hằng hà sa số
chủng loài, vô vàn kĩ năng kĩ xảo và vân vân. Mỗi người lựa chọn màu sắc cho
mình theo xu hướng tiên nghiệm hay sankhara.
Sự khác biệt trong những lựa chọn cũng là điều vẫn thường thấy trong một thế
giới đa dạng và nhiều màu sắc khác nhau.
Mà nhà thơ chẳng
nói về thần thánh nào cả. Nhà thơ biết rằng sự khác biệt này chỉ hiện hữu trong
lãnh địa của thế giới ngẫu nhiên mà thôi. Song nhà thơ cầm ly nước của mình đi
trên con đường đời khúc khuỷu qua vô vàn sự khác biệt ở cả hai bên và nhà thơ đánh
rớt nước xuống mỗi bước chân mà mong cầu phước lành cho mọi thứ phàm tục cũng
như linh thiêng. Điều này xảy ra khi một vị Bồ tát hóa thành một nhà thơ. Lòng
trắc ẩn chảy trong mọi mạch thơ của Mai Văn Phấn. Một độc giả Ấn độ đọc bài thơ
này của Mai Văn Phấn có thể gợi nhớ đến những lời cầu nguyện trong Áo nghĩa thư
Hỡi chư vị thần linh! Xin cho những gì chúng
con nghe thấy thảy được phù hộ
Hỡi chư vị thần linh! Xin cho những gì chúng
con nhìn thấy thảy được độ trì.
Sankhara (tiếng Phạn) có nhiều nghĩa, có hai ý nghĩa đại
cương như sau:
1. Theo Ấn Độ giáo thì sankhara
có nghĩa là "ấn tượng," "hậu quả," được dùng chỉ những ấn
tượng, khả năng tiềm tàng trong thâm tâm. Các sankhara này
được hình thành qua những hành động, ý nghĩ, kể cả những hành động trong những
tiền kiếp. Tất cả các sankhara này tạo thành thân thể
con người, tạo thành cái mà người ta thường gọi là "bản năng".
2. Sankhara là thuật
ngữ quan trọng của đạo Phật, được dịch là ‘Hành’. Hành được xem là một ý định, một chủ tâm có thể dẫn tới một tạo
tác. Chủ động tạo tác là Hành mà thể
thụ động của một sự việc xảy ra cũng là Hành.
Hành là uẩn thứ tư trong Ngũ uẩn và là yếu tố thứ
hai trong thuyết Duyên khởi.
(Theo https://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0nh_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)
(ND)
Ts. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Address: 6/ 1 Amrita Lal Nath lane P.0. Belur Math Dist Howrah West Bengal India Pin code711202. Date of Birth 11 02 1947. Education M.A [ triple] M Phil Ph D Sutrapitaka tirtha plus degree in homeopathy. He remains a retired teacher of B.B. College, Asansol, India. He has published books in different academic fields including religion, sociology, literature, economics, politics and so on. Most of his books have been written in vernacular i.e. Bengali. Was awarded gold medal by the University of Calcutta for studies in modern Bengali drama.
TS. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Địa chỉ: 6/ 1 đường Amrita Lal Nath hòm thư Belur Math Dist Howrah Tây Bengal Ấn Độ mã số 711202. Ngày sinh: 11 02 1947. Thạc sĩ văn chương, thạc sĩ triết học, tiến sĩ triết học [bộ ba] cùng với Bằng y học về phép chữa vi lượng đồng cân. Ông còn là một giảng viên đã nghỉ hưu của Trường đại học B.B, Asansol, Ấn Độ. Ông đã có những cuốn sách được xuất bản về nhiều lĩnh vực học thuật bao gồm tôn giáo, xã hội học, văn học, kinh tế, chính trị v.v. Hầu hết sách của ông đã được viết bằng tiếng bản địa là tiếng Bengal. Ông đã được tặng thưởng huy chương vàng của Trường đại học Calcutta về các nghiên cứu nghệ thuật sân khấu Bengal hiện đại.
Nhà thơ - Nghệ sỹ Dominique de Miscault
Poétesse - Artiste Dominique de Miscault
Artiste Plasticienne. Actualités. De plages en pages qui se tournent. C’était hier, de 1967 à 1980, mais aussi avant hier. puis de 1981 à 1992. Et encore de 1992 à 2012 bien au delà des frontières. Aujourd’hui, la plage est blanche sous le bleu du soleil. Ecrire en images, cacher les mots porteurs de souffrance ; on ne raconte pas les pas d’une vie qui commence en 1947. C’est en 1969 que j’ai été invitée à exposer pour la première fois. Depuis j’ai eu l’occasion de « vagabonder » seule ou en groupe en France et dans le monde sûrement près de 300 fois. Les matériaux légers sont mes supports, ceux du voyage et de l’oubli.
www.dominiquedemiscault.fr
www.dominiquedemiscault.com
www.aleksander-lobanov.com
Nhà thơ - Nghệ sỹ Dominique de Miscault
Nghệ sĩ nghệ thuật thị giác đương đại. Từ bãi biển đến trang giấy. Là ngày hôm qua, từ 1967 đến 1980, và trước đó, rồi từ 1981 đến 1992. Và nữa từ 1992 đến 2012 trên tất cả các biên giới. Ngày hôm nay là bãi biển trắng dưới bầu trời xanh. Viết bằng hình ảnh, giấu từ ngữ mang nỗi đau, người ta không kể lại những bước đi trong cuộc đời tính từ năm 1947. Vào năm 1969, lần đầu tiên tôi được mời triển lãm tác phẩm. Kể từ đó, tôi có cơ hội một mình "lang bạt" hoặc theo nhóm ở nước Pháp và khắp nơi trên thế giới, chắc chắn gần 300 lần. Những chất liệu nhẹ là nguồn hỗ trợ tôi, những chất liệu của hành trình và quên lãng.
www.dominiquedemiscault.fr
www.dominiquedemiscault.com
www.aleksander-lobanov.com
Tĩnh lặng - Silence (1)
Tĩnh lặng - Silence (2)
Tĩnh lặng - Silence (3)
Tĩnh lặng - Silence (4)
Tĩnh lặng - Silence (5)
Tĩnh lặng - Silence (6)
Tĩnh lặng - Silence (7)
Tĩnh lặng - Silence (8)
Tĩnh lặng - Silence (9)
Tĩnh lặng - Silence (10)
Tĩnh lặng - Silence (11)
Tĩnh lặng - Silence (12)
Tĩnh lặng - Silence (13)
Tĩnh lặng - Silence (14)
Tĩnh lặng - Silence (15)
Tĩnh lặng - Silence (16)
Tĩnh lặng - Silence (17)
Tĩnh lặng - Silence (18)
Tĩnh lặng - Silence (19)
Tĩnh lặng - Silence (20)
Tĩnh lặng - Silence (21)
Tĩnh lặng - Silence (22)
Tĩnh lặng - Silence (23)
Tĩnh lặng - Silence (24)
Tĩnh lặng - Silence (25)
Tĩnh lặng - Silence (26)
Tĩnh lặng - Silence (27)
Tĩnh lặng - Silence (28)
Tĩnh lặng - Silence (29)
Tĩnh lặng - Silence (30)
Tĩnh lặng - Silence (31)
Tĩnh lặng - Silence (32)
Tĩnh lặng - Silence (33)
Tĩnh lặng - Silence (34)
Tĩnh lặng - Silence (35)
Tĩnh lặng - Silence (36)
Long Bien ou le pont de tous les songes - Dominique de Miscault