Silence (10) - Tĩnh lặng (10). Mai Văn Phấn. Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya - chú giải. Phạm Minh Đăng dịch sang tiếng Việt
Silence (10) by Mai Văn Phấn
Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Ts. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Silence
10.
The laughing doves
Trapped in a net
Next to a decoy bird
Their eyes are sewn shut
But they are never in pain!
They cry in the hands of a
bird-killer
Incarcerated in prison
cells
They are plucked and bled
But they are never in pain!
They are roasted golden
Inside a greasy pan
But they are never in pain!
My thoughts turn
incoherent
I open my eyes to watch
the field just harvested
See laughing doves collecting
rice
They come in flocks
Collecting rice.
(Translated from Vietnamese by Nhat-Lang
Le & Susan Blanshard)
Explication
The poem opens with laughing birds trapped in a net next to a
decoy bird. That is what the hunters do. They place a decoy bird. Why do they
do it? Other birds look upon it as real and not imitation. When they think that a real bird is somewhere, they believe
that it is an accessible place for them and they flock together there only to
be trapped in the hunter’s net. The birds however do not realize that they are
in the net. They are happy. The hunter could stand for Death. We human beings
are also like the laughing doves trapped
in a net. On one level the decoy bird is the man who seems to be plunged in the
pleasures of life. We are also after pleasures. So the apparent state of the
happy man plunged in the pleasures draw us to emulate him. And we are in the
net. The paths of pleasures lead but to the grave. It is this thirst for
pleasure that drive us to take birth in the bonehouse of body. Because without
the body we cannot enjoy the pleasures of life. And once we revel in pleasures
we are foredoomed to death. Death however does not take place once for all. We
have to die over and over again driven by our thirst for pleasure. We die only
to be born again to have more and more pleasures and hence we die again… Because just as death always
brings about rebirth similarly pleasures always brings pains in their train.
But we do not understand the reality. Our eyes are sewn by the hunter. Sensual
and carnal pleasures themselves are our death. They blind our eyes and we
cannot see into the reality lurking behind appearance. So we are not scared of
what is going to happen to us. The great Indian epic Mahabharata
observes---Every day men are dying in
huge numbers. Still other people think that they will linger in the world for
all time to come. So, as because the birds cannot see the net of the hunter
spread among the pleasures of life they are not scared at all. They are never
in pain. It is the pleasures who have the birds in thrall. We are imprisoned by
la belle dame sans merci. The hunter plucks
our wings of imagination. We bleed. The hunter plucks the wings of the
birds. They bleed. Old age, senility and disease arrest us. But despite these
misfortunes we are never in pain. The birds are never in pain. Because we hope that the clouds of misfortune will
dissipate someday and the hope for getting at pleasures in a more convenient situation to come, springs eternal in human
breast. Even after several births and deaths our thirst for pleasure is not
quenched. Our hopes of getting at more pleasures are never put out. The
Mahabharata observes that desires if gratified are never extinguished once for
all. On the contrary there are fresh desires that consumes the human being.
This puts in the mind of the sage poet of the Mahabharata the imagery of fire.
Just as fire is never extinguished with gasoline poured into it, so desire does
not end if it is served with the objects of desire. The poet ironically
observes that once the birds are captured they are roasted golden in a greasy pan. Does it not put in
our mind the notion of hell where the persons are roasted in hot cauldrons.
True. But where is the hell? It might speak of life after death. But do we not
experience death in life?And the apparent pleasures of life—a good job with a corporate house, a
flat, a car, a spouse, seem to stand for the burning cauldron. So we need not
locate hell in Andromeda beyond the sphere of earthly life. It is very much
here in the earthly life itself. Such states of being punished do not help in
stemming our desires. We donot learn from punishment if any inflicted upon us.
Because we hope that something might turn up and we might some day be in
Pretoria the realm of diamond! So we are roasted golden—we are promoted to the
CEO of a multinational—inside a greasy pan lorn with pleasures. When the poet
reflects on such realities of worldly life, he cannot think anymore. His
thoughts seem to be incoherent. Instead of reflecting on the worldly life he
opens his eyes. And lo he sees the laughing doves collecting rice in the field
just harvested. In other words, despite the fact that the earthly pleasures
goad us to untold suffering, we continue to hunt pleasures only to be hunted by
the life and death cycle.
Maybe the birds which were caught by the hunter and which were
roasted golden have showed up in a next birth pursuing the pleasures that they
had yearned for in an earlier birth. Does the sankhara and the tanha—the unquenchable
thirst continue through repeated births and deaths? Is there no way out from
this?
In this context we remember a Jataka tale. Once a bird hunter
imprisoned a few birds in the cage. He would sell those birds in the market.
One of those birds was not ignorant of the situation. The hunter gave food to
the birds regularly so that they looked hale and healthy. But the bird we are
talking of did not take water or food. He avoided consuming the pleasures of
life. So in two days the bird looked emaciated and almost dying. The hunter
threw away the bird from the cage. Because the bird couldnot be sold. Our
feeble and emaciated bird somehow managed to get two or three drops of water to
drink. It revived and flew away in the blue deep of freedom.
On another level Judaism,
Christianity and Islam look upon the dove as the symbol of peace. This poem
dwells on how peace is being arrested and strangled to death over and over
again in the world today. Thanks to the politicians.
Silence (1)
Silence (2)
Silence (3)
Silence (4)
Silence (5)
Silence (6)
Silence (7)
Silence (8)
Silence (9)
Tĩnh lặng (10) của Mai Văn Phấn
Ramesh Chandra Mukhopadhyaya chú giải
Phạm Minh Đăng dịch sang tiếng Việt
Dịch giả Phạm Minh Đăng
Tĩnh lặng
10.
Những con chim ngói
Mắc bẫy trong tấm lưới
Cạnh chim mồi
Hai mắt bị khâu
Nhưng không hề đau!
Chúng kêu lên trong tay gã sát chim
Bị nhốt vào những gian nhà tù
Bị vặt lông, cắt tiết
Nhưng không hề đau!
Bị quay vàng
Trong chảo mỡ
Nhưng không hề đau!
Tôi bị tạp niệm
Mở mắt nhìn cánh đồng mới gặt
Những con chim ngói đang nhặt thóc
Bay về từng đàn
Nhặt thóc.
Chú giải
Bài thơ mở ra bằng hình ảnh
những con chim ngói bị “mắc bẫy trong tấm lưới cạnh chim mồi”. Đó là
điều người bẫy chim thực hiện. Họ đặt đó một con chim mồi. Sao họ làm vậy?
Những con chim khác nhìn thấy đó là chim thật, không giả mạo. Khi chúng nghĩ
rằng một con chim thật ở đâu đó, chúng tin rằng có thể sà đến và tụ bầy nơi đó,
chỉ để bị sa trong lưới người bẫy chim. Nhưng bầy chim không nhận ra rằng chúng
đang mắc lưới. Chúng vui sướng. Người bẫy chim như thể Thần Chết. Loài người
chúng ta cũng giống như những con chim ngói mắc kẹt lưới. Ở mức nào đó, chim
mồi là người có vẻ đắm chìm trong những lạc thú cuộc sống. Ta cũng tìm kiếm các
vui thú. Nên hình ảnh con người hạnh phúc trầm mình trong niềm vui lôi cuốn ta
bắt chước người đó. Rồi ta mắc lưới. Các lạc thú chẳng dẫn về đâu ngoài hầm mộ.
Cơn khát lạc thú này thôi thúc ta khởi sinh trong ngôi nhà xương thịt của cơ
thể. Bởi thiếu cơ thể, ta không thể tận hưởng niềm vui trần thế. Khi ta say sưa
trong vui thú, ta được cảnh báo của tử thần. Tuy vậy, cái chết không xảy ra một
lần cho tất cả. Ta phải chết đi chết lại bởi cơn khát thú vui của ta. Ta chết
chỉ để tái sinh lần nữa để rồi lại có thêm nữa, thêm nữa thú vui và vì đó ta
lại chết… Vì tựa như cái chết luôn mang đến sự tái sinh, niềm vui cũng cùng
chuyến tàu với nỗi đau. Nhưng ta không hiểu thực tế đó. Mắt ta bị người bẫy
khâu lại. Những niềm vui thế tục và thân xác tự chúng là thần chết của ta.
Chúng làm mù mắt ta, ta không nhìn được vào thực tế kín đằng sau vẻ bề ngoài.
Vậy ta không biết sợ hãi những gì sẽ đến với ta.
Sử thi Ấn Độ Mahabharata
chỉ ra – hằng ngày con người chết vô số kể. Vẫn còn đó những kẻ nghĩ rằng họ sẽ
còn bám được vào thế giới này vì tương lai còn chưa đến. Nên, như thể vì loài
chim không thấy được tấm lưới của thợ bẫy chim giăng sẵn giữa các niềm vui
sống, chúng không sợ hãi mảy may. Chúng chưa từng biết đau. Đó là niềm vui với
kẻ cầm giữ những con chim đó. Chúng ta bị cầm tù bởi người đẹp vô tình.
Thợ bẫy chim vặt trụi đôi cánh của tưởng tượng của ta. Ta rỉ máu. Thợ bẫy chim
vặt trụi đôi cánh của tưởng tượng của loài chim. Chúng rỉ máu. Tuổi già, sự lão
hóa và bệnh tật bắt giữ ta. Bất kể những bất hạnh này, ta chưa từng đau đớn.
Loài chim chưa từng biết đau. Vì ta hy vọng đám mây bất hạnh kia sẽ tan đi một
ngày nào đó và niềm hy vọng có được niềm vui sẽ xuất hiện lúc thuận tiện, những
mùa xuân vĩnh cửu trong lồng ngực con người. Thậm chí sau đôi lần tái sinh và
mất mát, niềm khao khát vui sống vẫn không nguội lạnh. Niềm hy vọng của ta với
việc có thêm nhiều niềm vui vẫn chưa bị bật ra.
Sử thi Mahabharata nhận thấy
các ham muốn được thỏa mãn sẽ chẳng thể dập tắt được nữa. Ngược lại, có những
ham muốn xác thịt tiêu mòn con người. Điều này đưa đến tâm trí của vị thi sĩ
hiền minh trong Mahabharata hình ảnh của ngọn lửa. Như lửa chẳng bao giờ bị dập
tắt bởi xăng tưới vào, ham muốn chẳng dừng khi được thêm vào những chất thể của
ham muốn. Nhà thơ mỉa mai quan sát một khi loài chim bị bắt, chúng sẽ bị quay
vàng trong chảo mỡ. Điều đó có gợi trong tâm trí ta hình ảnh hỏa ngục nơi con
người bị nướng trong vạc dầu. Thật vậy. Nhưng hỏa ngục nơi đâu? Có thể nói đó
là cuộc sống sau cái chết. Nhưng chúng ta không trải nghiệm cái chết trong
chính cuộc sống sao? Và những lạc thú trần gian hiển nhiên – một công việc tốt,
nhà cửa, xe hơi, một người bạn đời – như thể tượng trưng cho vạc dầu. Vậy ta
chẳng cần định vị hỏa ngục ở nơi Andromeda bên ngoài cuộc sống trần thế này. Nó
ngay đây thôi, ngay trong cuộc sống trần thế này. Các hình thức trừng phạt không
dập tắt được các ham muốn trong ta. Ta chẳng học được gì từ các trừng phạt đổ
lên ta. Vì ta hy vọng điều gì sẽ bừng lên vào ngày nào đó ta sẽ ở Pretoria,
lãnh địa của kim cương! Ta bị quay vàng khi ta được thăng chức chủ tịch điều
hành của tập đoàn xuyên quốc gia – bên trong vạc dầu cùng những niềm vui! Khi
nhà thơ suy tư về các hiện thực cuộc sống trần thế - đó, ông không nghĩ thêm
nữa. Các suy nghĩ của ông có vẻ rời rạc. Thay vì suy tư về cuộc sống toàn cầu,
ông mở mắt. Và kìa ông thấy chim ngói đang nhặt thóc vãi trên cánh đồng vừa
gặt. Nói khác đi, dù cho thực tế rằng niềm vui trần thế dẫn ta đến những nín
chịu, ta tiếp tục săn đuổi niềm vui để lại bị săn đuổi bởi các vòng tròn sống –
chết.
Có lẽ những con chim bị thợ
đặt bẫy bắt và quay vàng đã trình ra hình ảnh sinh ra lần nữa, tiếp tục đuổi
theo các niềm vui chúng đã có được từ lần sinh trước. Hành (sankhara)[i] và Ái (tanha)[ii]
- khao khát khôn thỏa tiếp tục qua sự sinh và sự chết tái hồi đó chăng? Không
có cách nào thoát khỏi điều này?
Trong bối cảnh này ta nhớ
lại một truyện của Jataka. Xưa kia có một thợ bẫy chim nhốt giam một số chim
trong lồng. Anh ta sẽ bán những con chim này ngoài chợ. Một con trong số
đó biết được tình cảnh của mình. Người thợ bẫy chim cho chúng ăn đều đặn để
chúng trông khỏe mạnh sinh động. Nhưng riêng chú chim kia không ăn chẳng uống.
Chú tránh hưởng thụ lạc thú trần gian. Trong hai ngày, chú chim trông xơ xác và
chết lả. Thợ bẫy chim ném chú ra khỏi lồng. Vì con chim như vậy không bán được.
Chú chim yếu đuối và còi cọc đã cố tìm uống được vài ba giọt nước. Chú hồi tỉnh
dần và bay vút lên bầu trời xanh thẳm của tự do.
Trong các tôn giáo khác như trong đạo Do Thái,
đạo Cơ đốc hay đạo Hồi, chim bồ câu là biểu tượng hòa bình. Bài thơ này ngẫm
ngợi về việc hòa bình bị giam giữ và bóp nghẹt đến chết hết lần này lần khác
trong thế giới hiện tại. Dưới tay các chính trị gia.
________
Tĩnh lặng (1)
Tĩnh lặng (2)
Tĩnh lặng (3)
Tĩnh lặng (4)
Tĩnh lặng (5)
Tĩnh lặng (6)
Tĩnh lặng (7)
Tĩnh lặng (8)
Tĩnh lặng (9)
Biography of Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Address: 6/ 1 Amrita Lal Nath lane P.0. Belur Math Dist Howrah West Bengal India Pin code711202. Date of Birth 11 02 1947. Education M.A [ triple] M Phil Ph D Sutrapitaka tirtha plus degree in homeopathy. He remains a retired teacher of B.B. College, Asansol, India. He has published books in different academic fields including religion, sociology, literature, economics, politics and so on. Most of his books have been written in vernacular i.e. Bengali. Was awarded gold medal by the University of Calcutta for studies in modern Bengali drama.
Tiểu sử Tiến sĩ Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Địa chỉ : 6/ 1 đường Amrita Lal Nath hòm thư Belur Math Dist Howrah Tây Bengal Ấn Độ mã số 711202. Ngày sinh : 11 02 1947. Thạc sĩ văn chương, thạc sĩ triết học, tiến sĩ triết học [bộ ba] cùng với Bằng y học về phép chữa vi lượng đồng cân. Ông còn là một giảng viên đã nghỉ hưu của Trường đại học B.B, Asansol, Ấn Độ. Ông đã có những cuốn sách được xuất bản về nhiều lĩnh vực học thuật bao gồm tôn giáo, xã hội học, văn học, kinh tế, chính trị v.v. Hầu hết sách của ông đã được viết bằng tiếng bản địa là tiếng Bengal. Ông đã được tặng thưởng huy chương vàng của Trường đại học Calcutta về các nghiên cứu nghệ thuật sân khấu Bengal hiện đại.
Tác phẩm của Nhiếp ảnh gia Erin Graboski, Hoa Kỳ