VARIJANTE VRANE (Poezija). Sa engleskog na crnogorski jezik prevela Sanja Vučinić & Dusan Djurisic - Mai Văn Phấn – Biến tấu con quạ (Thơ). Sanja Vučinić & Dusan Djurisic dịch từ tiếng Anh sang tiếng Montenegro
Mai Văn Phấn
Sa vijetnamskog na engleski jezik preveli:
Nguyễn Tiến Văn & Susan Blanshard
Sa engleskog na crnogorski jezik prevela:
Sanja Vučinić & Dusan Djurisic
Dịch sang tiếng Montenegro:
Sanja Vucinic & Dusan Djurisic
Nhà thơ Dusan Djurisic
Maivanphan.com: Dịch giả Sanja Vučinić và Nhà thơ Dusan Djurisic (Cộng hòa Montenegro) vừa gửi tôi bài thơ "Biến tấu con quạ" do hai người chọn từ tập thơ “The Selected Poems of Mai Văn Phấn” (Nxb Hội Nhà văn, 2015) của tôi qua bản tiếng Anh của Dịch giả Nguyễn Tiến Văn và Nhà thơ Susan Blanshard để dịch sang tiếng Montenegro*. Xin trân trọng cảm ơn Dịch giả Sanja Vučinić và Nhà thơ Dusan Djurisic đã dành thời gian và tâm huyết cho chùm thơ của tôi!
Translator Sanja Vučinić and Poet Dusan Djurisic (Republic of Montenegro) has just sent me a poem VARIJANTE VRANE selected by themselves from my poetry book “The Selected Poems of Mai Văn Phấn” (Publishing House of The Vietnam Writer’s Association, 2015) in English version by Translator Nguyễn Tiến Văn and Poet Susan Blanshard to be translated into Montenegrin language. I would like to give my respectful thanks to Translator Sanja Vučinić and Poet Dusan Djurisic for having spent time and devotion on the translation for my poems!
VARIJANTE VRANE
Miris smrti
dovodi fitilj do zenita.
Vrana sija sjajno.
*
Rođenje
poslije vraninoh gakanja.
Neodoljivi rastanak.
Kesica je otvorena,
otvoreno propadanja.
Travar je sagorio svoje knjige na kraju bašte.
Novim ljekovima je istekao rok.
Vještice su bile kažnjene
Njihove usne zatvorene metalnim udicama.
*
Rođenje
kada je zvono iznenada palo,
Када је звоно изненада пало,
prekrivajuć glavu starog starješine manastira.
Ribe su izvršile smoubistvo skačići u oblak.
Deset hiljada ribarskih udica visi na nebu.
Rođenje.
Mastilo je bilo razliveno ispod stopala i
krvi
zgrušanoj u arterijama grla i srca.
Samo jednim potezom olovke na prvoj strani.
Hiljadu strana je bilo dozvoljeno.
*
Pala sa vrha
sa dva oštra krila
fokusirajući se na leš.
Siječući atnosferu
krila u žurbi nijesu imala vremena za zavoje
*
Čupajući iz očnih šupljina
poglede
sa posthumnim slikama kao dokazima
Isjeci jezik,
izvuci da se suši na suncu
Lekciju slogana
odsjeci meso dio po dio,
odsjeci udove,
pokaži mi iznutrice.
Lobanja namještena
bila je sasvim pokrivena sa plesni.
Epitaf nije mogao biti napisan.
*
Vrana je sanjala.
Sve smrti su bile uređene
po vraninom graktanju.
Ko je voljan da legne.
Vrana je uletjela u sobu.
Prst donekle uzdignut.
Trebalo bi predtavljati:
Ovo je barel pištolja
srp
čak i lopata,
čak i veoma teški prst.
Prije bi bilo da je bio zamrznut
nego odmrznut
a onda otopljen.
*
Ne približavaj se hladu.
To je bila vrana,
širila svoja krila u zalazak sunca
i u izlazak.
Svojim kandžama koje se drže za vjrtrove
da smelje suve listove,
da obreže razgranato granje.
Pjesnik je našao sklonište u hadu.
Svako slovo je ispražnjavalo iz oka
sjenka vrane.
*
Gledati stvari
sijevajući očima
zato što za treptaj oka
sjenka vrane
uletje.
Nečiji sopstveni prizor
nije se oglasila
iz straha da će se pretvoriti u pole.
*
Određen broj ljudi je istupio iz gomile,
odjevenih u crno, sa crnim maskama. Kako su
trčali, mahali su rukama udarajući u bokove.
Pokušavali su da podignu glave istežući vratove. Crna
sjenka je lebdjela nisko nad zemljom.
*
Smještena na drvetu poslije predugog sjedjenja i
drijemeža, vrana je sanjala da se svaki gutljaj hrane u njenom stomaku pretvara
u jaje. Mladunci vrane su puzali u grupama i odmah su se spustili da love ptice
grabljivice.
*
Najveća patnja podjećala se života skoro mrtvog. Plašt
je odao prigušeni krik prolazeći pored stola i fijoka. Telefon je tiho spavao.
Heftalica je otvorila usta da sakrije svoje kandže. Metla je zgrabila ruku
radnice i odvukla je do kante za smeće. Ivica šešira na glavi zaplaka panično,a
onda se spusti da proguta glavu sstražara. Niko ne otvori kapiju. A ipak mnogi
ljudi su uspjeli naći ulaz.
*
Duša bez tijela tražile su put nazad kako bi se borila
protiv zlih vrana. Poslije bujice nesmrtonosnih metaka dim tamjana iz štapića
proširio s epo tabli dok je prva riječ lekcije bivala ispisana.
*
Ovo je posljednja rečenica u testamentu.
Započni
nebesku sahranu poslije pojave vranine sjenke.
*
Sjenka noći je upizala u vranim stomak.
A takođe i naš. Sa mučnim bolom zajedno na gladnoj
rijeci. Kapi uznemirene vode snašle su se kroz vlakna pamuka. Velika površina
vode, njene vibracije, želja da se sačuvaju
ljudske sjenke... Upali šibicu i zapamti da je fitilj veoma daleko. Izbaci obje
ruke, podigni glas sam u mraku.
Vrana iz nekih vrsta kroz noć grakće us strahu.
Po prvi put zvuk prolazi bez eha.
Dịch giả Nguyễn Tiến Văn
Nhà thơ Susan Blanshard
Translated by Nguyễn Tiến Văn
Biến tấu con quạ
Tử khí kéo ngọn bấc tới đỉnh trời
Con quạ rực sáng.
*
Khai sinh
Sau tiếng quạ kêu
Ra đi không cưỡng lại
Gói bọc được mở ra
Sự băng hoại không thể cất giấu
Thày lang đốt sách cuối vườn
Tân dược trong kho đều quá hạn sử dụng
Những phù thủy chịu hình phạt
Miệng bị đóng bởi những móc sắt
Khai sinh
Khi quả chuông rơi xuống bất ngờ
Chụp lên đầu người bõ già
Con cá nhảy vào đám mây tự vẫn
Buông ngang trời ngàn vạn lưỡi câu
Khai sinh
Mực đổ dưới chân và máu
vón cục ở yết hầu, phế quản
Viết một nét lên trang đầu
thấm suốt cả ngàn trang sách.
*
Bổ nhào từ đỉnh cao
Bằng đôi cánh sắc
Lấy tâm điểm xác chết
Chém toác bầu không
Gió hấp tấp không kịp băng bó.
*
Móc từ hốc mắt
những nhãn quan
Di ảnh là vật chứng
Mổ vào lưỡi
và kéo dài
Phơi dưới trời bài học khẩu ngữ
Bóc từng mảng thịt
Tháo rời tứ chi
Sổ tung lục phủ ngũ tạng
Hộp sọ vừa được dựng lên
Rêu đã phủ đầy
Không viết nổi những dòng bi ký.
*
Con quạ mơ
Mọi cái chết đều được sắp đặt
Sau tiếng quạ kêu
Ai đã tự nguyện nằm xuống.
*
Con quạ bay vào phòng
Một ngón tay giơ lên yếu ớt
Ý nói:
Đây là họng súng
Là lưỡi mác
Thậm chí cuốc thuổng
Thậm chí chính ngón tay rất cứng
Đúng hơn là đông cứng
Rồi băng đá
Rồi rữa tan.
*
Đừng đến gần bóng râm
Chúng là con quạ
Xõa cánh lúc hoàng hôn, rạng đông
Nanh vuốt bám gió
Xay nghiền lá khô
Bẻ những cành vượt
Nhà thơ trú trong bóng râm
Từng con chữ bị khoét mất mắt.
*
Trông
Sự vật
Trừng trừng
Bởi chớp mắt
Bóng quạ
Ập tới.
Bóng mình
Không cất tiếng
Sợ biến thành gà con.
*
Một số người trỗi dậy từ đám đông, khoác áo đen, mang mặt nạ đen. Vừa chạy, họ vừa đập cánh tay vào hai bên sườn. Đầu cố ngước lên. Bóng đen bay là là mặt đất.
*
Đậu trên chạc cây trong trạng thái bội thực và ngủ gật, con quạ mơ mỗi mẩu thức ăn đang nén chặt trong diều biến thành quả trứng. Đàn quạ con lũ lượt chui khỏi ngũ quan, lập tức sà xuống săn mồi theo bản năng của loài ăn thịt.
*
Những đau khổ tột cùng ngoái nhìn đời sống tưởng chừng đã chết. Áo khoác kêu thất thanh khi đi qua bàn tủ. Máy điện thoại im lìm ngủ. Chiếc kẹp ghim mở miệng cố giấu đi móng vuốt. Cán chổi móc vào tay người lao công, kéo chị ta về bên hố rác. Vành mũ trên đầu kêu thảng thốt, rồi cúi xuống rỉa hết mặt nhân viên bảo vệ. Không ai mở cổng. Nhiều người vẫn tìm được lối đi vào.
*
Những linh hồn thoát xác tìm cách quay về chiến đấu với loài quạ dữ. Sau những loạt đạn không gây sát thương, khói hương căng thành bảng, viết con chữ đầu tiên của bài học mới.
*
Đây là dòng cuối cùng trong một bản di chúc:
“Bắt đầu lễ Thiên táng lúc xuất hiện bóng quạ”.
*
Bóng đêm chui dần vào bụng quạ.
Cả chúng ta nữa, đang cồn cào cùng dòng sông đói khát. Những giọt nước đục tìm cách lọt qua khe vải. Mặt nước khổng lồ ghìm nén xao động, mong giữ lại bóng người. Bật que diêm rồi, vẫn nhớ ngọn bấc còn rất xa. Vung tay lên, nói to một mình trong bóng tối.
Con quạ khật khừ xuyên đêm
Thảng thốt kêu
Lần đầu tiên tiếng động ra đi không vọng lại.
M.V.P
About the Poet Dusan Djurisic
Dusan Djurisic was born on 1932 in Gradinje near Caribrod, currently Dimitrovgrad, in Serbia. He is the President of the Association of the Montenegrin Writers for Children and Youth, the Association of Literary Translators in Montenegro and the Association of Montenegrin haijin; he is a member of the Montenegrin PEN center, the Montenegrin Cultural Institution, the Montenegrin Association of Independent Writers and an associate member of the Duklja Academy of Sciences and Arts. He was the chief editor of "Smile," the literary magazine for children, and the "New Encounters" newspaper, the newsletter of the Association of Literary Translators of Montenegro. He is the initiator of four literary manifestations for children and young people, poet, storyteller, novelist, playwright, literary translator and adaptor of works in foreign languages, literary critic, satirist, aphoritist, haijin, anthologist and publisher. For his literary creation and translations, Dusan Djurisic has received 16 national and international awards and several foreign awards for haiku and tanka. He published works for children, in one or more editions: twenty three collections of poetry, four collections of poetry and stories, three collections of short stories, fairy tales and fables, two picture books, a poem, two novels and two anthologies of the stories of Montenegrin writers for children. Furthermore, along with other authors, he published six books of selected songs and stories, twenty two books of poetry, haiku, tanka, haibun, aphorisms, epigrams, satirical poems, anecdotes, humorous stories and erotic poetry for adults. Twenty seven of his books and two anthologies were published in foreign languages: six in Macedonian, four in Russian, three in Albanian, two in English and one in French, Ruthenian, Armenian, Slovenian, Udmurt, Tatar, Mongol, Lithuanian, Turkmen, Kalmyk, Bulgarian, Turkish, Belorussian and Moldovan language. He has published forty three books of translations and adaptations, and twenty seven with other translators. His adaptations were published in five collections of works and anthologies of other authors and could also be found in many workbooks and manuals. He lives in Curilac near Danilovgrad and Podgorica (Montenegro).
Tiểu sử Nhà thơ Dusan Djurisic
Dusan Djurisic sinh năm 1932 ở Gradinje gần Caribrod, hiện tại ông sống ở Dimitrovgrad, Serbia. Ông là chủ tịch Hội nhà văn Montenegro cho Thiếu nhi và Thanh thiếu niên, Hội dịch văn học Montenegro và Hội làm thơ haiku Montenegro; ông là thành viên của trung tâm PEN Montenegro, Viện văn hóa Montenegro, nhóm Văn đoàn độc lập Montenegro và một cộng tác viên của Viện hàn lâm khoa học và nghệ thuật Duklja. Ông là Tổng biên tập của Tạp chí “Nụ cười”, một ấn phẩm dành cho thiếu nhi, và tờ báo “Điểm gặp mới”, bản tin về Hội dịch giả văn học ở Montenegro. Ông là người khởi xướng bốn trào lưu văn học cho thiếu nhi và thanh thiếu niên, là nhà thơ, người kể chuyện, tiểu thuyết gia, nhà biên kịch, dịch giả và hiệu đính các tác phẩm tiếng nước ngoài, nhà phê bình văn học, nghệ sỹ trào phúng, nhà thơ haiku, nhà tuyển tập và xuất bản. Dusan Djurisic đã nhận 16 giải thưởng quốc gia và quốc tế cùng một số giải nước ngoài cho thơ haiku và tanka. Ông xuất bản sách cho thiếu nhi: 23 tập thơ, 4 tập thơ và truyện ngắn, 3 tập truyện ngắn, truyện cổ tích và truyện ngụ ngôn, hai tập sách tranh, hai tiểu thuyết và hai tuyển tập của các nhà văn Montenegro cho thiếu nhi. Ngoài ra, ông còn xuất bản 6 cuốn sách tuyển lựa những ca khúc và truyện, 22 tập thơ, haiku, tanka, thơ châm, truyện hài, thơ tình… cho người lớn. Các tuyển tập của ông được xuất bản trong các thứ tiếng khác nhau: Macedona, Nga, Anbani, Tiếng Pháp, Rutena, Armenia, Slovenia, Udmurt, Tatar, Mông Cổ, Lithuanian, Turkmen, Kalmyk, Bungari, Thổ Nhĩ Kỳ, Belorussian và Moldova. Hiện ông sống tại Curilac gần Danilovgrad và Podgorica (Montenegro).
About the Poet Mai Văn Phấn
Vijetnamski pjesnik Mai Văn Phấn je rođen 1955. godine u Ninh Bình, Red River Delta u Sjevernom Vijetnamu. Trenutno, živi i piše poeziju u gradu Hải Phòng. Objavio je 14 knjiga poezije i 1 knjigu "Kritike - Eseji" u Vijetnamu. Njegovih 12 knjiga poezije su objavljene i prodaju se u inostranstvu i na Amazon mreži za distribuciju knjiga. Pjesme Mai Văn Phấn-a su prevedene na 24 jezika, uključujući: engleski, francuski, ruski, španski, njemački, švedski, albanski, srpski, makedonski, slovački, rumunski, turski, uzbekistanski, kazahstanski, arapski, kineski, japanski, korejski, indonežanski, tai, nepalski, hindu i bengalski (Indija).
_______
* Tiếng Montenegro là một ngôn ngữ Serbia-Croatia nói bởi người Montenegro, nó cũng đề cập đến một hình thức tiêu chuẩn hóa còn phôi thai của phương ngữ Shtokavian Serbia- roatia được sử dụng như là ngôn ngữ chính thức của Montenegro. (Theo vi.wikipedia.org)
Podgorica Overview