Песме на српском. Маи Ван Фан. Превео Милутин Ђуричковић
Маи Ван Фан – Mai Văn Phấn
Превео Милутин Ђуричковић - Milutin Đuričković dịch sang tiếng Serbia
Dịch giả - TS. Milutin Đuričković
Maivanphan.com: Dịch giả - TS. Milutin Đuričković (Cộng hòa Serbia) vừa gửi tôi chùm thơ do ông chọn từ tập thơ “The Selected Poems of Mai Văn Phấn” (Nxb Hội Nhà văn, 2015) của tôi qua bản tiếng Anh của các nhà thơ, dịch giả Trần Nghi Hoàng, Frederick Turner, Lê Đình Nhất-Lang, Susan Blanshard để dịch sang tiếng Serbia*. Xin trân trọng cảm ơn Dịch giả - TS. Milutin Đuričković đã dành thời gian và tâm huyết cho chùm thơ của tôi! Milutin Đuričković là nhà văn, nhà báo, tiến sĩ nghiên cứu văn học người Serbia. Ông sinh năm 1967 tại Decanе (Serbia). Tốt nghiệp tại Khoa Ngôn ngữ học Serbia ở Pristina, nơi ông từng nhận bằng thạc sĩ. Milutin Đuričković giành học vị tiến sĩ tại Khoa Triết học ở Đông Sarajevo. Ông là giáo sư tại trường Đại học Nghiên cứu chuyên nghiệp cho giáo dục tại Aleksinac. Cộng tác viên của nhiều tờ báo và tạp chí. Ông đã tham gia 50 hội nghị khoa học trong nước và thế giới. Tác phẩm của ông được in trong 40 tuyển tập thơ và những câu chuyện cho trẻ em và người lớn. Thơ của ông được dịch ra 20 thứ tiếng. Ông là một nhà phê bình thường trực của các tờ báo hàng ngày, như “Politika”, “Borba”, “Dnevnik”, “Unity, Victory”... Ông là biên tập tạp chí “Lighthouse” và “Our creation”. Thành viên của Hội Nhà văn Serbia và Hiệp hội Nhà báo Serbia. Ông đã xuất bản 54 cuốn sách cho trẻ em và người lớn (thơ, tiểu thuyết, truyện, phê bình, chuyên khảo, tuyển tập văn học…). Hiện ông sống ở Belgrade.
Maivanphan.com: Translator - Dr. Milutin Đuričković (Republic of Serbia) has just sent me a bunch of poems selected by himself from my poetry book “The Selected Poems of Mai Văn Phấn” (Publishing House of The Vietnam Writer’s Association, 2015) in English version by poets, translators Trần Nghi Hoàng, Frederick Turner, Nhat-Lang Le, Susan Blanshard to be translated into Serbian. I would like to give my respectful thanks to Translator - Dr. Milutin Đuričković for having spent time and devotion on the translation for my bunch of poems! Milutin Đuričković the Serbian writer, journalist and doctor of literary science. He was born on 1967 in Decanе (Serbia). He graduated at the Department for Serbian Philology in Pristina, where his master's degree He earned his doctorate at the Faculty of Philosophy in East Sarajevo. He works as a professor at the College of Professional Studies for Educators in Aleksinac. A collaborator of many newspapers and magazines. He has participated in 50 scientific conferences in the country and the world. Represented in 40 anthologies of poetry and stories for children and adults. His poems were composed and individually translated into 20 languages. He was a constant critic of daily newspapers: “Politika”, “Borba”, “Dnevnik”, “Unity, Victory”... He edited magazines “Lighthouse” and “Our creation”. Member of the Association of Writers of Serbia and the Association of Journalists of Serbia. He published 54 books for children and adults (poems, novel, story, critic, monography, antology…). Lives in Belgrade.
НА ПУТУ ДО ПАГОДЕ
Док сам се попео уз падину до капије пагоде
Твоје лице се изненада појавило као Kwan Yin(1)
Носећи браон врећу
Дуг врат, широку одору, бели прстен...
Много ореола
Под ведрим светлим небом
У оку мог ума, ја сам се сагао доле ниско
Моје тело је празно
Ја знам само суво куцање звечке
...Om Mani Padme Hum(2)
Ветар се диже међу бодљикавим грмљем поред пута
Ја чујем буку дивљих животиња које трче дубоко кроз шуму
Пуцкање грана које се ломе.
_______
(1) Kwan Yin – богиња милости и саосећања у будизму.
ОД НАШЕ КУЋЕ
Скупљајте ствари у складу са њиховим годишњим добима
Гомила цвећа грејпфрута за јесен
Шљиве за пролеће
Ми смо пулс ваздуха, дубок бездан, груди земљишта
ми бирамо топла места да поставимо свој намештај
непретрпана места да ставимо своје столове и столице
Ми спуштамо наше бриге на кухињски сто
штапићима убирамо поврће са удаљених поља
риба гризе мамац у нашем глиненом лонцу
Ми волимо трагове у близини пиринчаног стрњишта
дубоки бунари, потоци и реке, језера и баре
Немој седети у соби предуго
изађи у поље, на обалу реке
где расте зелено лишће и рибе се извијају.
Загризи свеж ананас или слатку поморанџу
и пусти нека сок капље на смеђу земљу.
КАМЕН У КОРИТУ РЕКЕ
Буди тих за воду која тече
Брзо, дубоко, бескрајно, ледено хладно преко камена.
Да ли постоји пролеће?
Венац од цвећа окачен на траг
Глас птица одјекује доле жуборећи
Сенке дрвећа дрхте на стени, хладовина или сунце
Како могу боје дивљег цвећа остати нетакнуте заувек?
Камен затвара своје очи мирно да дозволи да вода пређе преко њега.
Лангури(3) са пепљастим бутинама
Изазивају сенке дрвећа да се клате и порасту;
Нежно ромињање кише поремећених мува
Залазе у најдубље пукотине.
Облаци престају где облаци...
Миомирисни мирис зреле гуаве који пролази кроз шуму
Бодљикаво прасе разабрушује своје бодље, иде тихо.
Пре свега у овом тренутку
Остани на месту где се налазиш
_______
(3) Врста мајмуна
МИРИС Cốm-а(4)
Јесен се враћа у стидљивој
измаглици над зеленим пиричом.
Та хаљина, тај шал, гладак као свила,
кожа, месо...
Североисточни ветар се подиже до небеса.
Ритам лупкања Cốm-а, ужурбана сезона лепљивог пиринча:
Корпе полако просејавају љуске. Румен
Мирисни грејпрфрут влажи осунчану сушу.
Чистоћа цвасти слатке маслине
Између неба и земље кртола лотуса после кише
Мучени од стране дубоке чежње у свакој од стегнутих завијених ролни.
Лишће зеленог лотуса дају да сркнемо и ти и ја.
Презревање летњих облака на хоризонту.
До ноћи вођења љубави у тишини под светлошћу лампе,
Персимони(5) натопљени мирисом
беспрекорног Cốm-а.
_______
(4) Cốm: зелене пиринчане пахуљице, зелени пиринач; гриловани пиринач. Вијетнамско традиционално јело (мезе) направљено од младог слатког пиринча. Фармери који узгајају пиринач су једини који заиста разумеју када је време да се убиру младе житарице да би се направио Cốm. Затим се зрневље младог пиринча бере, пече и полаже да би постало Cốm.
(5) Персимон је воће које личи на парадајз.
СХВАЋЕНО НА КИНЕСКОМ ЗИДУ
Облаци су наслагани као тешке стене на моја рамена
Моје очи замућене у песку који лети
који моја плућа пропушају сваким удахом
Да ли се Кинески зид још увек гради?
У ваздуху глас евнуха носи проглас
Свако ко ствара поезију док носи стене
биће побеђен док не поврати крв
Крај прогласа!
Погледавши горе ја видим опуштено лице
хладне руке, оловне очи, песковит глас
Кров куле светионика у тамно црвеној
поприма облик крвавог плавог змаја са сабљом на свом врату
Савио сам кичму да бих пренео сунчеве зраке
Савио сам ноге да бих пренео ветар
Све што приђе близу тог цвета
лелуја се живахно на јаком ветру.
Ваше Величанство/ Поштовани/ Извештавање
друже...
Овај скроми позорник/ грађанин/ маленкост
испунићe своје обавезе
Било да је ово врх неба
или дно амбиса
Ја једино осећам твој врели бич који се обавија око мојих леђа
На сивом камену зној путника
претвара се у цвет мака.
Маи Ван Фан рођен је 1955. у Ninh Bình, на делти Црвене реке у Северном Вијетнаму. Тренутно живи и пише песме у граду Hải Phòng. Добитник је неколико националних књижевних награда Вијетнама. Објавио је 24 књиге поезије и једну књигу критика, од којих је 11 имало поновљена издања на енглеском, француском, шпанском, тајландским, турском, албанском, хинду… Године 2012. збирка на енглеском Firmament without Roof Cover (Небески свод без кровног покривача) постала је једна од 100 најпродаванијих књига поезије на Амазону. Јуна 2014. три збирке на вијетнамском и енглеском Ra vườn chùa xem cắt cỏ /Grass Cutting in a Temple Garden (Кошење траве у башти храма) биле су међу првих десет од 100 најпродаванијих збирки поезије из Азије на Амазону. Песме овог песника представљене су у новинама и часописима из Шведске, Новог Зеланда, Уједињеног Британског краљевства, Сједињених Америчких Држава, Канаде, Аустралије, Албаније, Турске, Јужне Кореје, Хонг Конга, Индонезије, Тајланда и Србије.
Tác phẩm của Milutin Đuričković
On the Way Up to the Pagoda
As I climb up the slope to the pagoda gate
Your face suddenly appears as Kwan Yin
Carrying a brown sac
Long neck, slack robe, white ring...
Many halos
Under a clear bright sky
In my mind’s eye, I bend down low
My body is empty
I know only the dry knocking of a rattle
… Om Mani Padme Hum
Winds rise among thorny bushes along the road
I hear the clamor of wild animals running deep in the forest
The cracking of branches breaking.
(Trans. by Nhat-Lang Le. Edited by Susan Blanshard)
From Our Home
You gather things according to their seasons
a bunch of grapefruit flowers for autumn
plums for spring
We are the pulse of air, deep abyss, breasts of soil
we choose warm places to set our furniture
uncluttered places to put our tables and chairs
We drop our worries at the dinner table
with chopsticks we pick vegetables from the field afar
the fish bites on the bait inside our clay pot
We love the footprints near the rice stubble
deep wells, streams and rivers, ponds and puddles
Don't sit in the room too long
go out into the field, out to the river bank
where leaves grow green and fish wriggle
Bite on fresh pineapple or sweet orange
and let juice drop on brown soil.
(Trans. by Nhat-Lang Le. Edited by Susan Blanshard)
The Rock Inside Stream Bed
Be quiet for water flowing
Swift, deep, unending, icy cold over the rock.
Is there the Spring?
Festoon climbing the trail
Voice of birds resounding down gurgling
Shadows of trees tremble on the rock, shade or sun--
How can the colors of wildflowers could unscathed forever?
The stone closes its eyes in calm to let the water sweep across it.
Langurs with ashen thighs(2)
Cause the tree-shadows again to bob and rise;
Gentle drizzling rain disordered flies
Creeping into the deepest crevices.
Clouds stop where the clouds...
The fragrant odor of ripe guava creeps through the forest
A porcupine ruffles up its quills, goes still.
Above all in this moment
Let’s stay put at the spot where you are at
(Trans. by Trần Nghi Hoàng. Edited by Frederick Turner)
The Scent of Cốm*
Autumn returns in shy
Vague mist upon the green rice.
That dress, that scarf, as smooth as silk, the skin, the flesh...
The north-east wind is rising up to heaven.
Rhythm of pounding Cốm, bustling season of the sticky rice:
Baskets slowly sieving out the husk. Ruddy
Fragrant grapefruit moistens the sunny drought.
Pureness the inflorescences ohmantus fragans
Between heaven and earth the lotus tuber after rain
Tormented by a deep longing at each tightening circling roll.
The green lotus leaves are giving suck to you and me,
Over-ripening the horizon clouds of summer
To nights of making love in lamplit silence,
Persimmons drenched with the fragrance of flawless Cốm.
(Trans. by Trần Nghi Hoàng. Edited by Frederick Turner)
_________
(*) Cốm: green rice flakes, green rice; grilled rice. A Vietnamese special traditional snack make from young sweet rice. Rice growing farmers are the only ones who truly understand when it is time to gather young grains to make Cốm. Then young rice grains are harvested, roasted and ground down to become Cốm. They are put into a large firing pan under small flames and stirred slowly for a specific period of time. They are then poured into a rice mortar and slightly pounded with a wooden pestle, rythmically and at quick intervals until the husk is removed. Following this, the young rice is removed from the mortar and winnowed before being poured again into the mortar and the process repeated. This is then repeated exactly seven times so that all the husk is
removed from the young sticky grains. If the pounding is done irregularly and in haste, or it is not repeated for the prescribed seven times, the green colour of the grains will disappear and be replaced by an unexpected brown colour. Cốm is regarded as a purely pastoral gift. To enjoy Cốm, it is advisable to chew it slowly so that one can feel the stickiness of the young rice and at the same time enjoy its sweet, fragrant taste. Visitors to Vong village (about five km from Hanoi) during the Cốm making season will have a chance to listen to the special rythmic pounding of wooden pestles against mortars filled with young rice and see women shifting and winnowing the pounded young rice.
Notes Taken at the Great Wall
Clouds are stacked like heavy boulders on my shoulders
My eyes blurring in the blowing sands
which fill my lungs with every breath
Is the Great Wall still being built?
In the air the voice of a eunuch blasts out a decree
Anyone who creates poetry while carrying boulders
will be beaten until they spew out blood
End of decree!
Looking up I see a sagging face
cold hands, leaden eyes, gravel voice
The roof of a beacon tower in crimson red
bares the shape of a bloody blue dragon saber on his neck
I bend my back to cart sunlight away
I thrust my legs to cart wind away
Anything to get near that flower
waving lively in strong wind.
Your Majesty / Dear Sir / Reporting to Comrade...
This lowly officer / base citizen / humble self...
will fulfill his responsibilities
Whether this is the top of sky
or bottom of abyss
I only feel your burning whip lash on my back
On gray stone, travelers’ sweat
blooms into poppies.
(Trans. by Nhat-Lang Le. Edited by Susan Blanshard)
Tác phẩm của Milutin Đuričković
Lên chùa
Ngược dốc tới gần cổng chùa
Khuôn mặt em chợt hiện Quán Thế Âm Bồ Tát
Mang chiếc túi màu nâu
Cổ cao, váy chùng, nhẫn trắng...
Vòng vòng hào quang
Trong vòm trời sáng láng
Tâm tưởng con xin sấp mình
Thân con rỗng không
Hạc khô chiếc mõ chân tâm trì chú...
... "Om Mani Padme Hum"(*)
Bụi gai bên đường nổi gió
Tiếng con mãnh thú chạy vào rừng sâu
Lắc rắc những cành cây gãy.
_________
(*) Câu thần chú bằng tiếng Phạn của Phật giáo Tây Tạng cầu Quán Thế Âm Bồ tát.
Từ nhà mình
Em gom mùa nào thức ấy
chùm hoa bưởi mùa thu
trái mận mùa xuân
Mình là mạch khí, vực sâu, ngực đất
chọn nơi ấm áp kê giường tủ
nơi thoáng đãng đặt bàn ghế
Cùng cố ý, vô tình đi lại
buông âu lo ngồi vào bàn ăn
gắp cọng rau từ cánh đồng xa tít
con cá cắn câu trong niêu đất kho nhừ
Thương lắm dấu chân gốc rạ
giếng sâu, sông ngòi, ao chuôm
Đừng ngồi trong phòng lâu quá
ra cánh đồng, ra bờ sông
nơi rau xanh, cá quẫy
Cắn miếng dứa thơm, múi cam ngọt
từng giọt rớt xuống đất nâu.
Đá trong lòng suối
Lặng yên cho nước chảy
Xối xả lâu lạnh toát mình đá
Mùa Xuân đấy sao?
Dây hoa leo đường mòn
Tiếng chim dội xuống róc rách
Bóng cây xao động tảng đá lúc râm lúc nắng
Sắc hoa dại kia sao bình yên mãi được
Đá nhắm mắt an nhiên nước cuốn
Mấy con voọc chà vá chân xám
Lại làm bóng cây dâng cao dập dềnh
Mưa bụi bay lung tung
Thấm ướt nơi sâu kín nhất
Mây dừng nơi mây
Mùi ổi chín thơm len lỏi trong rừng
Một con nhím xù lông bất động
Hơn hết lúc này
Ai hãy ở yên chỗ đó.
Cốm hương
Thu về e ấp
Cốm non lãng đãng sương giăng
Khăn áo ấy mịn màng da thịt
Dâng heo may lên trời
Nhịp cốm giã rộn mùa thóc nếp
Thúng mủng dần sàng vỏ trấu hây hây
Trái bưởi thơm dịu nắng hanh
Thanh khiết chùm hoa mộc
Giữa đất trời ngó sen sau mưa
Da diết nhớ từng vòng cuộn xiết
Lá sen xanh ủ cốm em anh
Chín nẫu chân mây mùa hạ
Đêm ái ân lặng phắc ngọn đèn
Trái hồng đượm trong hương cốm nõn.
Ghi ở Vạn lý Trường Thành
Mây xếp lên vai từng tảng đá nặng
nhòe mắt cát
thở đầy ngực cát
Vạn lý Trường Thành còn xây dở?
Trên không tiếng hoạn quan truyền chỉ
Bắt được kẻ nào vừa vác đá vừa làm thơ
đánh hộc máu mồm
Khâm thử!
Ngước lên gặp một khuôn mặt bì bì
tay lạnh, mắt chì, giọng mỡ
Mái Phong hỏa đài* màu huyết dụ
hình thanh long đao dính máu đang kề cổ
Còng lưng đẩy nắng đi
Chồn chân đẩy gió đi
Miễn sao gần được bông hoa
đang mởn mơ trong gió lớn.
Tâu Hoàng thượng/ thưa ngài/ báo cáo đồng chí....
Bỉ chức/ thảo dân/ em…
sẽ làm trọn bổn phận
Đây là đỉnh trời
hay đáy vực sâu
chỉ thấy trên lưng lằn roi bỏng rát
Mồ hôi du khách trên đá xám
nở thành hoa phù dung.
__________
* Phong hỏa đài: Điếm canh trên Vạn lý Trường Thành.
_________
(*) Tiếng Serbia (srpski jezik) là một ngôn ngữ trong nhóm gốc Slav, chủ yếu được nói ở Serbia, Bosna và Hercegovina, Montenegro và ở các cộng đồng Serbia khác. Tiếng Serbia chuẩn dựa vào phương ngữ Shtokavia, giống như tiếng Bosna hiện đại (trước đây gọi là tiếng Serbia-Croatia), có thể hiểu lẫn nhau và trước đây đã thống nhất dưới một ngôn ngữ thống nhất gọi là tiếng Serbia-Croatia. Ngôn ngữ này là một trong những ngôn ngữ chính thức (và thiểu số) của Serbia, Bosna và Hercegovina, Montenegro.
Nước Cộng hòa Serbia nằm ở trung tâm bán đảo Balkan, giáp với Hungary về phía bắc; Romania và Bulgaria về phía đông; Albania và Cộng hòa Macedonia về phía nam; và cuối cùng giáp với Montenegro, Croatia và Bosna và Hercegovina về phía tây. Đường biên giới hiện nay của Serbia được hình thành sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc và nước này trở thành một bộ phận của Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Nam Tư. Khi Liên bang Nam Tư giải thể vào thập niên 1990, chỉ còn lại Montenegro ở lại với Serbia trong liên bang Serbia và Montenegro. Năm 2006, Montenegro tách khỏi liên bang và Serbia trở thành một quốc gia độc lập. (Nguồn: wikipedia.org)
Dịch giả - TS. Milutin Đuričković (bên trái, ngoài cùng) cùng các đồng nghiệp Serbia