Mai Văn Phấn

Isinalin tungo sa Wikang Filipino

Ni: Eden Soriano Trinidad – Philipinas

Translated into Filipino language

By Eden Soriano Trinidad – Philippines

Eden Soriano Trinidad dịch từ tiếng Anh sang tiếng Phi-líp-pin

Nhà thơ Eden Soriano Trinidad

Maivanphan.com: Nhà thơ Eden Soriano Trinidad (Phi-líp-pin) vừa gửi tôi 9 Chương trường ca “Thời tái tế” đã được bà dịch từ bản tiếng Anh của Nhat-Lang Le và Susan Blanshard sang tiếng Phi-líp-pin. Xin trân trọng cảm ơn Nhà thơ Eden Soriano Trinidad đã dành thời gian và tâm huyết cho thơ của tôi!

Poet Eden Soriano Trinidad (Philippines) has just sent me 9 Chapters my epic “Era of Junk” which was translated from the English version of Nhat-Lang Le and Susan Blanshard into Filipino language. I would like to give my respectful thanks to Poet Eden Soriano Trinidad for having spent time and devotion on the translation of my poetry!

Kapanahunan ng Basura

(Epic)





Kabanata V:  ANG MANGANGATAY

Unang Mangangatay

Buhay pa siya, subalit ang apoy mula sa impiyerno ay nagsimula ng kumalat sa mukha niya. Itinungo niya ang kanyang ulo humihingi ng kapatawaran, subalit huli na ang lahat. Ang dugong buhay na umaagos sa kanyang braso ay naging higanteng hayop na mahigpit na pumulupot sa kanya at hinigop ang kanyang utak. Bigla siyang pinakawalan ng halimaw. Nadapa siya at humampas ang kanyang mukha sa lupa, katulad sa huling sandali kapag ang mga hayop ay kanyang pinapatay: tumitirik ang mga mata ng mga hayop at pulang-pula, dahil ang ulo nila ay walang awang pinupukpok ng maso. Nangakabuka ang mga paa, naninginig bago maibuhos ang isang kalderong kumukulong tubig, nilalapnos nito ang bawat bahagi ng katawan ng hayop. Isinaksak ng husto ng karnero ang matalim na kutsilyo, hanggang matuklap at lumantad ang puting laman nito. Biniyak ang ulo ng hayop, pinaghiwalay. Mga litid mula sa balikat, mga tadyang, at mga laman  ay inilatag na maayos. Hinimatay ang mangangatay. Nagdudumilat ang kanyang mga mata, hindi makagalaw, natotormente siya sa mga kaluluwa ng ng hayop na bumabalik mula sa mga patay. Ito ang hinaharap ng mga mangangatay… ito ay libreng pagtitipon na kung saan ang patas na pagtrato ay binibigay.

Ika -2 Embalsamador

Ang mga mangangatay na may matutuwid na mukha ay nasa lahat ng mga lugar- sa kusina, sa halamanan, sa palengke, sa mga nakapadyak, sa mga kariton, sa mga kainan, sa mga pastulan… Ikinalat nila, ikinubli ang galit ng mga mikrobyo, mula pa sa simula na pinili ng tao ang uri ng unang imbak ng palahian, at mga butong itatanim. Gumagamit ng pampalago- ginagamitan ng mga kemikal, pinakukulo at tinuturukan nila ng nakalalasong  kemikal ang mga prutas, inumin , pagkain…ibinabad sa pormalin ang mga karne ng baka upang mapanatiling mamula-mula ang laman nito, mapanatili ang hugis kahit maputla, ang malambot  ng hipon at pusit. Mapanatili ang pagkasariwa ng mga gulay at prutas ng hindi nabubulok sa matagal na panahon. Ang mga taga-katay ng mga hayop ay walang pasabi kung kailan sila magkakatay. At pagkatapos ay biglang maririnig ang tunog ng umaalingawngaw na sirena,malulungkot na tunog ng trumpeta at malalakas na tambol nagbabadyang may inililibing na mga hindi pa gaanong katandaan nangamatay sa mga delikadong sakit  na taga-karatig na bayan o nayon. Walang malay na labaha ay nagtatrabaho sa may mga madilim na lugar o sa lilim ng araw. Magkakaibang lugar ang mga tao ay namimilipit sa nadaramang sakit, nagsisipagsuka, naghihirap sa sakit. Mga nakalalasong kemikal, mga pinag-aaralan palang na mga gamot ang inilalagay sa mga patay upang hindi agad maaagnas ang kanilang mga katawan habang nakaburol pa lamang sila. Ilang buwan ang lilipas ang mga kamag-anak ay kukuha ng mga kutsilyo at kakaskasin at  babalatan nila ang mga buto at saka iaayos sa babasaging lalagyan ng mga abo ng isang bangkay. Habang ang embalsamador na nakaharap sa hapag-kainan ay walang pakialam sa mga nagaganap. Darating din ang kanilang oras na kakain sila ng lason mula sa mga kamay ng ibang salarin.

Ika-3 Pumapatay

Ang pumapatay ay nagsisisi bago siya pumanaw.  Nangangako siya na ipagkakaloob ang dalawa niyang kamay sa museo, bilang testigo sa kanyang mga ginawang pagkakamali. Ang kanyang pangako ay agad isinasama sa kanyang ataul. Ang dalawang pares ng kamay ng pumapatay ay ibinababad sa isang espesyal na solusyon sa loob ng botilyang garapon. Sumabog agad ang botilya. Ilang beses  itong pinalitan ng garapon parin subalit ganoon din ang nangyari ang lahat ng boteng garapon ay nagkandabasag. Sa huli, ibinabad ng  mga nagtatrabaho sa museo ang kanyang kamay sa isang bariles na may “zinc” at nababalot ng makapal na pambalot at kandado. Gabi-gabi , ay nakikita ng mga nagbabantay sa museo ang mga kamay ng pumapatay na tumatakas mula sa maliit na awang ng takip ng botilyang garapon, naghuhugis na tila mga  “mollusk”. Nagpipilit ang mga kamay na makalusot , sa pinaka-gitna kung saan namamalas ang mga laman ng  museo.

Ika-4 na Tagapagpatay

Ang mamamatay minsan ay lumilitaw sa anyo ng bulaklak. Inaakit ka nito sa kanyang kamangha-manghang kulay at amoy. Dinadala ka nito sa mga eskinita, sa madilim na lugar o kahit saang mga liblib. Tila sinasabi nito na mamili ka kung paano ka mamamatay. Siempre, magagalit ka, ngunit ang katapusan ay walang pinagkaiba. Naglalabas siya ng mga aklat na para pagpilian mo. May mga aklat na nagtuturo sa’yo kung paanong hindi ka dapat maawa, na maging matigas ka sa mga sakit at balewalain ang iyong nararamdaman hanggang sa huling hininga. Ang ibig sabihin, kapag nasinghot  mo ang amoy ng isang bulaklak, magiging kalahati lamang ang iyong paningin sa iyong buong buhay,hindi makikilala ang iba’t-ibang mga halaga. At ang huling aklat naman ay nagtuturo sa iyo ng iba’t-ibang mga paraan kung paanong dayain ang iyong sarili.

Bukas ikaw ay malulungkot, matigas ang kalooban ang isip at kaluluwa, subalit parati mong papapaniwalain ang iyong sarili na itinatalaga mo ang iyong sarili sa pawang mga banal at mabubuting gawa.

Ika-5 Mamamatay

Malalim na ang gabi ng siya ay dumating, binuksan ang lampara, at sumugod sa aking kinaroroonan. Hinablot niya ang aklat na hawak ko at saka ako sinabutan, at hinila ito sa likod upang ang aking mukha ay nakatingala na upang mapagmasdan niya ng husto ang aking mukha. Sinuri niya ng husto ang hawak kong aklat at pagkatapos ay dahan-dahan akong binitawan. Siya ba ay nalito? Halatang ang magkakatay ay may hinahanap na tao. Ilang sandali itong nakatingin sa akin na may pagdududa at saka tahimik na umalis. Nakaalis na ako ng bigla siyang nagmamadaling bumalik na nanlilisik ang mga mata at may dalang nangingintab na itak. Ikinubli ako ng dilim, tinulungan ako nito na makita ko ng husto at mapagmasdan ang pag-uugali at itsura ng  mukha ng makasalanang magkakatay. Subalit wala siyang kamalay-malay kung nasaan ako, kahit na sa sandaling ito ay malapit lamang ako sa kanya.

Ika-6 na Tagapagpatay

Pinipilit tayo ng mga tagapagpatay ng kaisipan na maglakbay at tahakin ang mga tuwid na landas at huwag na huwag lumiko. Subalit ang totoong mundo ay puno ng di-mabilang na mga lawa, bundok, at mga talon. Walang perpektong matuwid na daan na dinaraanan dito sa ating daigdig.  Sa bawat panahon maraming beses nagaganap ang ebolusyon ng tao at ang ebolusyon ay ipinanganganak sa pagitan ng mga panganib ng sangkatauhan. Alam yan ng mga mangangatay at hinihintay nila tayo doon. Mabilis nilang winawakasan yaong sa palagay nila ay masyadong malihim at hindi normal ang pag-iisip. Naaktuhan ko sa mga tuwid na daanan ang mga tagapagpatay na  walang suot na pangtaas na damit at ang kanilang mga hubad na katawan ay may mga tatak na numero. May tiwala sa sarili at di -kumikibo, nangatayo sila roon bilang kilometrong pananda.

Ika-7 Magkakatay

Napabilang na siya sa ilalim ng mundo ng mga patay. Ang tanging bakas ng kanyang paglitaw sa mundo ng mga buhay ay ang larawan ng kanyang katawan na nakaukit sa kanyang nitso. Sa kanyang larawan, diretso ang kanyang tingin, natatakpan ng kanyang salamin ang malamyos niyang mg mata, nakasipaka ang buhok niya sa isang gilid. Nakikita lang ang ikalawang hilera ng mga butones sa kanyang chaleko. Ang duguan niyang mga kamay ay matagal ng gumapang sa ilalim ng lupa. Itinago ng kanyang bunsong anak ang isang lihim na pahina ng kanyang huling habilin, na bubuksan lamang ito sa ikatlong henerasyon ng kanyang lahi. Sa panahong yaon na sibilisado na ang mga mamamayan  ay wala na ang mga magkakatay. Ang ikatlong henerasyon ang magsasalin at magsasalaysay ng mabubuti niyang ginawa. Isasalaysay nila na noong siya ay nabubuhay, siya ay napakamaawain at isang  banal na tao na minamahal ang lahat ng  may buhay sa daigdig.

ENGLISH VERSION

VIETNAMESE VERSION

Tiểu sử Nhà thơ Eden Soriano Trinidad

Eden Soriano Trinidad: Quỹ Jara Nepal. Phó chủ tịch Quốc tế. Hội viên: Mạng lưới Thơ ca Trung Hoa. Mạng lưới Tác giả Trung Hoa.

Bà yêu thích học hỏi những điều mới lạ, đạt được và hoàn thành ý nguyện bằng những nỗ lực trong cuộc sống, mang lại tác động lớn cho loài người. Đó là cống hiến của bà để thúc đấy hoà bình, hoà hợp, và hoà giải toàn cầu thông qua thơ ca.

Eden sinh ra tại tỉnh Zambales xinh đẹp ở Phi-líp-pin, nơi những trái xoài ngọt nhất có thể được tìm thấy và được ghi danh trong sách kỷ lục Guinness. Bà là giáo viên cống hiến không ngừng trong suốt những năm qua, hiện tại là Giám đốc Trường học ở phái bộ, ngôi trường vùng sâu Trung tâm Giáo dục Tưởng niệm Lucio Abrigo do bà sáng lập từ 1991. Từ tháng 6/1986 tới 12/2003, bà dẫn chương trình tình nguyện radio hàng ngày, lập trình viên và nhà sản xuất chương trình cho đài DWRF 1458 khz của công ty truyền thông Viễn Đông (FEBC) ở Amungan, Iba, Zambales, Phillipines. Chương trình radio của bà tập trung vào các vấn đề gia đình. Tháng 1 năm 2019, bà được phỏng vấn và xuất hiện trên mục Tấm gương Ấn Độ của báo Tác giả ASSAM. Bà là nhà thơ đại diện duy nhất của Phi-líp-pin, và giải thưởng Thành tựu trọn đời đã được trao cho bà tại “Ngày hội Thơ quốc tế” và “Thơ trong dòng chảy Guntur” lần thứ 12 tổ chức ở Guntur Andra Pradesh và Hyderabad, Ấn Độ vào 18 - 23/9/2019. Cuốn sách song ngữ của bà “Thiên đường trỗi dậy” đã được phát hành nhân dịp này, được dịch sang tiếng Telugu và xuất bản bởi Tiến sĩ Lanka Siva Rama Prasad. Bà đã dịch sang tiếng Tây Ban Nha tập thơ trường ca của Tiến sĩ Lanka Siva Rama Prasad, mang tựa đề “Chiếc hộp sơn son” và các bài thơ của các tác giả nước ngoài khác. Bà tuyển dịch sang tiếng Phi-líp-pin tập thơ Thiền mang tên “Tắm nắng” của thiền sư người Nepal Krisha Prasai. Cuốn sách Thiên đường trỗi dậy 2 mang tên “Bản giao hưởng của tâm hồn” bao gồm các bài thơ của bà và những người bạn thơ thân thiết của bà. Bà được Tiến sĩ Waheed Musah thuộc Tổ chức Nghệ thuật Thế giới Thân vương Hafrikan (HPAW) cử làm Đại sứ Nhân quyền 2019. Ngày 29/9/2018, bà là một trong những người phát biểu chủ chốt của Hội nghị Nhân quyền quốc tế diễn ra tại Đại học Ghana, Accra, Ghana ở châu Phi. Eden còn nhận bằng quốc tế danh dự của Viện Hoà bình (WIP) với danh hiệu “Biểu tượng thế giới về hòa bình & Hình mẫu của sự trung thực, PC 2019. Bà là Chủ tịch của tổ chức “Thúc đẩy trẻ em toàn cầu Kiwanis, quận Phillipine Luzon, đơn vị 2B1” tọa lạc ở San Agustin Iba, Zambales với châm ngôn toàn cầu “Phụng sự trẻ em toàn thế giới”. Thứ Bảy hoặc Chủ nhật hàng tuần, các bài thơ của bà được dịch sang tiếng Tây Ban Nha, được đọc và phát thanh bởi nữ nhà thơ, dẫn chương trình truyền thanh Leticia Guzman, Felipe de Jesus A. Hernandez hoặc bởi chính bà qua radio, trong chương trình Radio tầm nhìn phổ thông MexicoVOCES Y PLUMAS DE UNAMOS AL MUNDO CON LA POESIA (Tạm dịch: Tiếng nói và bút lực để gia nhập lực lượng văn chương) cả bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha.

Thơ của bà thường được đăng ở các trang web:

www.poemhunter.com.

https://ourpoetryarchive.blogspot.com/2020/02/eden-soriano.html.

Một số bài thơ của bà được đăng trong các Tuyển tập Quốc tế và các Tạp chí online như:

Tạp chí Quốc tế về Hoà giải Hoà bình Thế giới 2020, Mỹ.

Sách Chuyên môn Người gìn giữ Hoà bình Thế giới – India tháng 1/2020.

Sách Tuyển tập Hoà bình Thế giới – Mexico.

Sách Tuyển tập Guntar lần thứ 12 - Ấn Độ.

Tạp chí FM 30 mùa Đông 2019/2020 bởi Rosebooks ở Mỹ.

Lưu trữ Thơ ca của chúng ta tháng 2/2020, Tạp chí Online V-5N-11 (OPA).

Tạp chí Azahar Revista  – Tạp chí online Enero 2020.

Sách Lăng kính Thơ ca Amaravati, 2019, Hyderabad, Ấn Độ.

Sách Tuyển tập Tinh hoa Atunis 2019.

Tuyển tập Những sự thật khác nhau trong đề phòng chứng tự kỷ 2019.

Câu lạc bộ Văn học Microlelato – Tuyển tập sách “Những vần thơ từ Pilcomayo”, “Những nhà vua của La Tertulla”, Bolivia 2019.

Vào số tháng 6 và tháng 8, Trung tâm giáo dục đăng bài thơ có tựa đề “May Isang Guro” (Ngày xưa có một nhà giáo) ở Tập san Deped Zambales, Phillipines. Vào ngày 29/9/2018, bà được nhận huân chương Giải thưởng Nhà thơ thế giới PENTASI B, được trao bởi nhà sáng lập Pentasi B và Cha đẻ Thơ ca Trực quan, Tiến sĩ Penpen Bugtong Takipsilim tại Hội nghị Nhân quyền Thế giới tại Đại học Ghana, Accra, Ghana, châu Phi. Ngày 31/7/2018, bà được nhận huân chương và bản khắc công nhận Nhà thơ được đề cao của Thế giới 2018, được trao bởi Tiến sĩ Penpen Bugtong Takipsilim - Nhà sáng lập Pentasi B và Cha đẻ Thơ ca trực quan.

Biography of Eden Soriano Trinidad

Eden Soriano Trinidad: Jara Foundation Nepal. International Vice-President. Member: China Poetry Network. China Writer network.

She loves learning new things, achieving and accomplishing great endeavors in life that will bring great impact to humanity as a whole. It is her advocacy to promote peace, harmony, and global healing through poetry.

Eden was born in the beautiful province of Zambales, the Philippines where the sweetest mangoes can be found and that is recorded in the World Guinness book of records. She has been a Professional License, an overly dedicated Teacher for many years, and currently the School Director of an outreach and mission school Lucio Abrigo Memorial Learning Center, Inc. which she pioneered and helped established since 1991. From June 1986 to December 2003, she served as Radio Licensed volunteer daily radio host, programmer, program producer over radio DWRF 1458 khz of Far East Broadcasting Company (FEBC) in Amungan, Iba, Zambales, Philippines.  Her radio program focused on family matters. On November 1, 2019 she has been interviewed and featured in ASSAM Writer's Mirror India. She is the only Filipino Poet Representative and A Lifetime Achievement Award has been bestowed upon her on the 12th Guntur International Poetry Festival and Poetry on Wheels held in Guntur Andra Pradesh and Hyderabad, India September 18-23, 2019. Her Eden Blooms, a bilingual book has been released on this occasion, translated and published by Dr. Lanka Siva Rama Prasad. She translated in the Filipino Language an epic poetry book of Dr. Lanka Siva Rama Prasad, titled The Casket of Vermillion”, and poems of other foreign poets. She was also chosen to translate in Filipino Language the Zen poetry book titled Sun Shower by Zen master Krisha Prasai of Nepal. Her Eden Blooms 2 titled” Symphony of Souls” is composed of her poems and her very closed poet friends compositions. She is an appointed AMBASSADOR of HUMANITY 2019 by the Hafrikan Prince Art World (HPAW) Dr. Waheed Musah. On September 29, 2018, she was one of the top speaker for the International Humanitarian Conference held in the University of Ghana, Accra, Ghana Africa. An International Honorary Awardee of World Institute of Peace (WIP) as WORLD ICON OF PEACE & PROTOTYPE OF CANDOR, PC 2019. She is the PRESIDENT of “KIWANIS GLOBAL CHILDREN EMPOWERMENT”, PHILIPPINE LUZON DISTRICT, DIVISION 2B1” located in San Agustin Iba, Zambales with International Motto “Serving the children of the World”. Every Saturday or Sunday her poems are being translated in Spanish, recited and aired by poetess radio hosts Leticia Guzman, Felipe de Jesus A. Hernandez or by herself over Internet Radio in Mexico Vision Universal Radio program VOCES Y PLUMAS DE UNAMOS AL MUNDO CON LA POESIA both in English and Spanish Languages. She also gives beautiful rendition of her poems and of  other poets. Her poems can also be read at:

www.poemhunter.com.

https://ourpoetryarchive.blogspot.com/2020/02/eden-soriano.html.

Several of her poems have been featured in International Book Anthologies and Online magazines such as the:

World Healing World Peace 2020, USA,

World Peacemakers Focus International Book-India January 2020,

World Peace Anthology Book -Mexico,

12th Guntur Anthology Book 2019- India,

FM 30 Winter magazine 2019/2020 by Rosebooks in USA,

Our Poetry Archive February, 2020 Online Magazine  V-5N-11(OPA),

Azahar Revista Poetica- Online Magazine Enero 2020,

Amaravati Poetic Prism Book, 2019 Hyderabad India,

Atunis Galaxy Anthology Book ,2019,

Different Truths Anthology on Autism Awareness Book 2019,

Microrelato Club Literario” Versos desde el Pilcomayo” Los Reyes De La Tertulla”anthology book,  Bolivia 2019”.

On June - August 2018 issue - Department of Education featured her poem titled “May Isang Guro” (Once There Was a Teacher) in DEPED ZAMBALES JOURNAL, Philippines. On September 29, 2018 - bestowed upon her a Medallion as PENTASI B World Poet Laureate 2018 by the Founder of Pentasi B and Father of Visual Poetry Doc Penpen Bugtong Takipsilim at the International Humanitarian Conference in the University of Ghana, Accra, Ghana, Africa. On July 31, 2018 - bestowed upon her a Medallion and Plaque of Recognition as PENTASI B World Featured Poet 2018 by the founder of Pentasi B and father of Visual Poetry Doc Penpen Bugtong Takipsilim.

Ang Talambuhay Ni Mai Văn Phấn

Ang makatang si Mai Văn Phấn ay isang Vietnamita na ipinanganak taong 1955 sa Ninh Binh, Red Delta sa may Hilagang Vietnam. Kasalukuyan siyang namumuhay ngayon, nakatira at lumilikha ng kanyang mga tula sa lunsod ng Hải Phòng. Siya ay nagkamit ng hindi mabilang na mga parangal mula sa kanyang bansang Vietnam at mga Pandaigdigang Panitikan, kagaya ng Samahan ng mga Vietnamitang Manunulat sa taong 2010, ang Premyo ng Panitikang Cikada sa bansang Sweden noong taong 2017, at ang parangal mula sa Akademya ng Agham at Sining ng Serbiya taong 2019. Nakapaglathala din siya ng may labing -anim (16) na aklat ng mga Tula at isang aklat na pinamagatang Mga Kritikal na Sanaysay “Critiques” – Essays” sa bansang Vietnam.  May labing -walong (18) aklat ng mga tula na kanyang isinulat ang nailathala sa iba’t-ibang bansa at sa Network ng pamamahagi ng mga aklat ng Amazon. Ang mga obra o likhang tula ng makatang si Mai Văn Phấn ay isinalin rin sa may tatlumpong (30) Wika ng iba’t ibang bansa sa buong mundo.

Nhà thơ Eden Soriano Trinidad