"Khởi nghiệp" thơ từ những giá trị truyền thống

Linh Chi (bút danh của nhà văn Phạm Thùy Linh)

Linh Chi

Thơ phải được thể hiện bằng cảm xúc chân thành

Đến với thơ không sớm, song hành trình thơ của nhà thơ Mai Văn Phấn được đánh dấu từ một bài thơ viết năm 1990 dành cho con gái lớn của mình có tựa đề “Thuốc đắng”. Bài thơ đó được tặng giải thưởng Nguyễn Bỉnh Khiêm, một giải thưởng dành cho văn học nghệ thuật của thành phố Cảng những năm 90 của thế kỷ trước. Tâm sự về “Thuốc đắng”, nhà thơ đất Cảng vẫn không giấu niềm xúc động khi chia sẻ quan điểm sáng tác của mình. Theo anh, thơ phải được thể hiện bằng cảm xúc chân thành nhất và những ý tưởng lớn.

Tâm sự với phóng viên Báo Hải Phòng, nhà thơ xúc động: “Hàng chục năm trôi qua rồi, tôi vẫn nhớ hoàn cảnh ra đời của bài thơ “Thuốc đắng”. Ấy là vào một chiều mùa hè năm 1990, Ngọc Trâm, con gái tôi khi ấy mới 3 tuổi. Con tôi bị sốt cao nhưng không chịu uống thuốc. Thương con, nhưng tôi buộc phải ép con uống hết chén thuốc mới mong khỏi bệnh. Sau đấy vài giờ con tôi ngủ yên, nhìn chiếc chén đã cạn thuốc đặt trên của sổ, tôi vội viết bài thơ này”.

Những câu thơ trong bài “Thuốc đắng” của Mai Văn Phấn gây xúc động trong lòng người đọc. Cảm xúc thật, cảm giác chân thực như rung lên khi đến với bài thơ ngay từ khổ thơ đầu: “Cơn sốt thiêu con trên giàn lửa/ Cha cũng có thể thành tro nữa/ Thuốc đắng không chờ được rồi/ Giữ tay con/ Cha đổ/ Ngậm ngùi thả lòng chén vơi...”

Khởi nguồn từ các giá trị truyền thống

Có thể nói, bài thơ “Thuốc đắng” đánh dấu một điểm nhấn trong cuộc đời sáng tác của Mai Văn Phấn. 27 năm qua từ khi viết bài thơ ấy, nhà thơ của thành phố Cảng giờ đây có những mốc thành công trong sự nghiệp thi ca của mình. Anh đoạt một số giải thưởng Văn học Việt Nam và quốc tế, trong đó có Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2010. Đã xuất bản 14 tập thơ và 1 tập phê bình - tiểu luận tại Việt Nam; 13 tập thơ ở nước ngoài và trên mạng phát hành sách của Amazon, chọn từ các tập thơ đã xuất bản trong nước. Thơ Mai Văn Phấn được dịch sang 24 ngôn ngữ, gồm: tiếng Anh, Pháp, Nga, Tây Ban Nha, Đức, Thụy Điển, An-ba-ni, Serbia, Macedonia, Montenegro, Slovakia, Ru-ma-ni, Thổ Nhĩ Kỳ, Uz-bék, Kazakh, Ả-Rập, Trung Quốc, Nhật bản, Hàn Quốc, Indonesia, Thái Lan, Ne-pan, Hin-đi và Ben-ga-li (Ấn Độ).

Đặc biệt, giải thưởng Cikada của Thụy Điển thay cho nhiều lời bình luận về sự thành công trong sáng tạo thi ca của người thơ sinh ra trên đất Ninh Bình nhưng gắn bó với Hải Phòng nhiều thập kỷ nay. Giờ đây, người biết đến Mai Văn Phấn vẫn nghĩ anh là một nhà thơ gắn với các tứ thơ hiện đại, hình thức thơ cách tân. Song ít ai biết rằng, như anh từng bộc bạch, thơ anh vẫn khởi nguồn từ các giá trị truyền thống. Sau “Thuốc đắng”, Mai Văn Phấn viết liên tục. Càng viết không gian thơ mở ra càng rộng với nhiều màu sắc. Từ những giá trị truyền thống, anh mạnh dạn đổi mới và tìm cho mình phong cách riêng. Bình tĩnh nhìn lại những bài thơ của mình lắng lọc qua thời gian trong đó có mốc son “Thuốc đắng”, nhà thơ hiểu rằng, điều quan trọng đối với một tác phẩm là thần thái và cảm xúc khi sáng tạo. Vì với anh, thơ phải được thể hiện bằng cảm xúc chân thành nhất và những ý tưởng lớn. Bởi hơn cả một sáng tác đơn thuần, với nhà thơ, đó còn là một người con tinh thần nữa. Và bài thơ “Thuốc đắng” sáng tác năm 1990 ấy là điểm mốc của lời tâm sự này.

L.C

(Nguồn: Báo Hải Phòng)

Sách của MVP tại Lễ trao giải Cikada