Մայ Վան Ֆան - Mai Văn Phấn

Թարգմանված ռուսերենից : Վաղրամյան Արմինե

Перевод с русского на армянский: АрминэВаграмян

 

 

Գրող Վաղրամյան Արմինե

Писательница Арминэ Ваграмян

 

 

 

ՎԱՂՐԱՄՅԱՆ ԱՐՄԻՆԵ : Երկարատև ընդմիջունից հետո իմ սիրելի գործընկերներին և ընթերցողներին ուզում ներկայացնել լավագույն բարեկամիս՝ Մայ Վան Ֆանի «Թափոնքի ժամանակը» հրաշք ստեղծագործության վերջին երկու գլուխների թարգմանությունը: Ասել, որ անկրկնելի, յուրատիպ գրող է, խորիմաստ, փիլիսոփա, իմաստուն ու խոհեմ մարդ ու ստեղծագործող, կնշանակի ոչինչ չասել: Անսովոր գեղեցիկ գրելաոճ, շատ խոր ավետում, կյանքի իմաստավորում, պատկերների առատություն, համեմատություն, այլաբանություն, մի խոսքով փառահեղ լեզու, անսահմա՜ն երաժշտություն, երաժշտուն, երաժշտուն...

 

ՍԱ ԿՅԱՆՔԻ և ԼԻՆԵԼԻՈՒԹՅԱՆ ՕՐՀՆԵՐԳ Է

 

АРМИНЭ ПАЛАВУНИ : После долгого перерыва, я хотела бы представить моим дорогим коллегам и читателям перевод двух последних глав замечательного произведения моего лучшего друга Май Ван Фана "Время утиля". Сказать, что он неподражаемый, уникальный писатель, глубокий философ, мудрый и рассудительный человек и творец, значило бы ничего не сказать. Необыкновенно красивый стиль письма, очень глубокий посыл, смысл жизни, обилие образов, сравнение, аллегория, словом, славный язык, бескрайняя музыка, музыка, музыка...

 

ЭТО ГИМН ЖИЗНИ И СУЩЕСТВОВАНИЯ

 

 

 

«...ԻՆՔԴ ՔԵԶ ՓՈԽԵԼՈՒ և ՆՈՐ ԿՅԱՆՔ ՍԿՍԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ՀԱՐԿԱՎՈՐ Է ՏԱՆՋԱՆՔՆԵՐԻ և ՑԱՎԻ ՄԻՋՈՎ ԱՆՑՆԵԼ»...

 

ՄԱՅ ՎԱՆ ՖԱՆ

 

«Թափոնքի ժամանակը»

 

 

 

«ԹԱՓՈՆՔԻԺԱՄԱՆԱԿԸ»

 

 

Գլուխ IX. ՄԻԱՑՈՒՄ

 

Ջուրը սկսում է լցվել մարդկանց բերանները՝ իր հետ բերելով նախնիների հոգիները, երկրի սրբությունը։ Յուրաքանչյուր ոք կարղ է միաձուլվել իրար հակադիր գույները խառնող այդ հոսքին, մտնել ավազոտ շերտերում խեղդվող վրահաս՝ տեղատվության մեջ։

 

Նոր հոսքը վերակենդանացնում է զուգավորման շրջանը՝ ձվադրման, սածիլների տնկման շրջանը։ Կարմիր արյունը սնուցում է մանրէները, աճեցնում է սերմերը։ Թույլ է տալիս ծառերին ծաղկել, տերևներով պատվել և բոլոր տեսակի կենդանիներին բազմանալ:

 

Հոգևորականություն և միկրոգծագիր. Այն ուղիները, որոնցով Ցի էներգիան հոսում է մեր մարմնով, ծրագրային ապահովման ճարտարապետություն են: Դրանք նյութականի և ոչ նյութականի կառուցվածքային և ոչ կառուցվածքային տվյալներն են: Մարդկանց, կենդանիների և բույսերի դեմքերը փոխկապակցված են ժամանակի և ընթացիկ տարածության մեջ:

 

 Առանց տվյալների հոգիները սպասում են բացվելուն՝ հորդորելով մերօրյա ողջերին, որ չհապաղեն, չլճանան մեկ տեղում։

 

Մարդկության ծրագրերի հետ ներգործելու պատուհաններում հայտնված անձնավորությունները, հառնելով իրենց վերածննդով, այս անգամ ընտրում են

այլ արժեքներ,

այլ ճանապարհներ, 

մեկ այլ փիլիսոփայություն,

այլ ուղղություններ, 

այլ կուռքեր, 

այլ մոդելներ, 

այլ անկախություն, 

այլ ազատություն,

այլ երջանկություն, 

այլ ցանկություններ, 

այլ զգացմունքներ:

 

Էկրանի ձախ անկյունում հանկարծ հայտնվում է մոլախոտի մի հասկ, որն այսքան ժամանակ լռում էր։

 

Այն արձակում է ազդանշան հիշեցնող երկար ձայն, որը նախազգուշացնում է համակարգչի վիրուսով վարակված լինելու մասին:

 

ՄԵՆՔ ԱՆՑԱՆՔ ԹԱՓՈՆՔԻ ԺԱՄԱՆԱԿԻ ՄԻՋՈՎ:

 

Այս ազդանշանը մարդկանց գրգռվածության ու շոկի մեջ չի գցում, քանի որ հիմա բոլորը գիտեն, որ վերջիններս չեն հանդիսանում հիմնական նյութը, հումքը։

 

Անանուն մոլախոտը դոմինոյի էֆեկտ է ստեղծել՝ հրելով զառերի շղթան և առաջացնելով նրա բոլոր տարրերի անկում։ Անդեմ կերպարանքը ոտքի է կանգնում և պնդում, որ ինքը ոչ այլ ինչ է, քան բութ դանակ: Հետո երկրորդ կերպարանքը, երրորդը, չորրորդը և այլն: Ինչպես անուններ են բարձրաձայնվում անհամար բանակի ցրված շարքերում։ Մարդիկ խոստովանում են, որ լաթի կտորներ են, թրջված ավելներ, աղբամաններ, առանց կազմի գրքեր, կոտրված աթոռներ կամ արդուկներ: Նրանք խոստովանում են, որ պատառոտված վերմակներ են, կոշիկ, որոնք շիլա են մուրում, հնաոճ հագուստ, հին պլաստմասե տարաներ՝ ծածկված փոշով։ Այժմ նրանք ինքնակամ եկել են հավաքման կետ, որ  տեսակավորվեն. կամ ոչնչանան կամ սպասեն նոր ծննդի ։

 

Պահպանված թղթապանակները մեկը մյուսի ետևից արտացոլվում են որպես գերեզմաններ: Կառուցված գերեզմանները հետաքրքիր ձևով զարդարված են, անգամ լքված գերեզմանները։ Թարթող էկրանը, խունկի ծխով և ամենուր սփռված ընծաներով, ստեղծում է Գերեզմանների մաքրման օրը: Նորից հայտնվում է կոոպերատիվի նախագահը: Նա զարմացած է մարգարեի հետ իր ունեցած կապով, խորհրդատվական խորհրդով, դերասաններով, որոնց դեմքերը պատված են սպիտակ շպարով։ Գիտական կոմունիզմի ուսուցիչը դիմավորում է երկու ճակատներից էլ ժամանած զինվորներին: Մենախցերում փոխել են կողպեքները, որպեսզի այնտեղ պահվեն միայն մահվան դատապարտվածները։

 

Ցանկապատի մոտ աճած համեմը, կոմելիսը, պտերը, ձկնկիթների և մոծակների թրթուրների հետ միասին հանկարծ սկսում են անշարժ ջրում փայլել: Նրանք տենչում են ազատ ապրել և պաշտպանել իրենց արժանապատվությունը։ Նրանք կապվում են հին ծառերի և վայրի գազանների հետ, որպեսզի դառնան հեռատես, կամային և խիզախ:

 

ՆՐԱՆՔ ՍՈՎՈՐՈՒՄ ԵՆ ԱՐԾՎԻ ՎԵՐԱԾՆՄԱՆ ՀՊՍՐՏ ՈՒ ՑԱՎՈՏ ՃԱՆԱՊԱՐՀԸ:

 

Երբ վերջինս այլևս չի կարողանում բարձր թռչել, նա հարվածում է կտուցով ժայռերի եզրերին այնքան ժամանակ, մինչև այն կոտրվի, որպեսզի հետո վերականգնի իր ճանկերը: Նա կարող է նայել արևին առանց աչքերը թարթելու և առանց կուրանալու վախի։

 

Արծիվը թռչում է դեպի լեռան գագաթը՝ սպասելով գալիք փոթորկին։ Քամու կատաղի պոռթկումները նրան բարձրացնում են այնտեղ, որտեղ փոթորիկ է ծնվում: Իր սուր ճանկերով նա կառչում է փոթորիկի ուսից՝ ներկայանալով որպես հպարտ ու սուրբ խորհրդանիշ։

 

__________________

* Արծիվների «վերածննդի» մասին կա լեգենդ, ըստ որի՝ ծերության ժամանակ այս թռչունների կտուցն ու ճանկերն այնքան  են երկարում, թույլ և բութ դառնում, որ արծիվներն այլևս չեն կարողանում իրենց սնունդը հայթայթել: Փետրածածկը դառնում է հաստ ու ծանր՝ զրկելով թռչունին բարձր թռչելու կարողությունից։ Այդժամ արծիվը կատաղած սկսում է զարկել  քարերին, այնքան ժամանկ, մինչև չի փշրում իր կտուցը։ Դրանից հետո արծիվն ստիպված է լինում սոված մնալ,  այնքան ժամանկ քանի դեռ նոր կտուց չի աճի։ Իր նոր ուժեղ կտուցով նա պոկում է իր հին ճանկերն ու փետուրները։ Եվ նորից է ստիպված լինում սովամահ լինել՝ սպասելով, թե երբ են նրանք նորից աճելու: Ենթադրվում է, որ ամբողջ գործընթացը տևում է 5-6 ամիս: 

 

ԱՅՍ ԼԵԳԵՆԴԻ ԲԱՐՈՅԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՅՆ Է, ՈՐ ԻՆՔԴ ՔԵԶ ՓՈԽԵԼՈՒ և ՆՈՐ ԿՅԱՆՔ ՍԿՍԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ՀԱՐԿԱՎՈՐ Է ՏԱՆՋԱՆՔՆԵՐԻ և ՑԱՎԻ ՄԻՋՈՎ ԱՆՑՆԵԼ:

 

Այս լեգենդը հիշատակվում է նաև Աստվածաշնչում (Դավթի Սաղմոս, 102)՝ «ձեր ցանկությունը հագենում է բարիքներով: Եվ ինչպես արծիվը, նորոգվում է ձեր  երիտասարդությունը»։

 

 

  

Май Ван Фан

Перевод Ли А. В.

Редакторы Г. М. Умывакина, А. И. Стрелецкая

Время утиля

 

 

Глава IX :  СОЕДИНЕНИЕ

 

Вода начинает литься в человеческие рты, принося с собой души предков, святость земли. Каждый может слиться в поток, смешивающий между собой контрастные цвета, войти в надвигающийся прилив, задыхающийся среди песчаных отложений.

 

Новый поток возрождает брачные периоды, сезон откладывания яиц, высадки рассады. Красная кровь питает зародыши, взращивает семена. Позволяет деревьям цвести, покрываться листвой, всем видам животных - размножаться.

 

Духовность и микросхема. Пути, которыми течёт энергия Ци в нашем теле и архитектура программного обеспечения. Структурированные и неструктурированные данные материального и нематериального. Лица людей, животных и растений взаимосвязаны во времени и нынешнем пространстве.

 

Духи баз данных ожидают распаковки, торопя ныне живущих, чтобы те не медлили, не топтались на одном месте.

 

Личности, появляющиеся в окнах интерфейса человечества, восстав в своём возрождении, на сей раз выбирают иные ценности. Иные дороги. Иную философию. Иные направления. Иных кумиров. Иные модели. Иную независимость. Иную свободу. Иное счастье. Иные желания. Иные эмоции.

 

Колосок сорной травы, так долго хранящий молчание, внезапно появляется в левом углу экрана.

 

Он издаёт долгий звук, который напоминает сигнал, предупреждающий о том, что компьютер заражён вирусом: Мы прошли через время утиля! Этот сигнал не ввергает людей в раздражение и шок, потому что теперь все знают, что они не являются базовым материалом, сырьём.

 

Безымянная сорная трава создала эффект домино, толкая цепочку костяшек и вызывая падение всех её элементов. Безликая фигура встаёт и утверждает, что она не более чем тупой нож. Затем - вторая фигура, третья, четвёртая и так далее. Как провозглашают имена в строю рассредоточенной бесчисленной армии. Люди признают, что являются тряпками, размочаленными мётлами, мусорными совками, книгами с отклеившимися переплётами, сломанными стульями или утюгами. Они признаются, что они - рваные одеяла, обувь, которая просит каши, старомодная одежда, старые пластиковые контейнеры, покрытые пылью. Сейчас они добровольно явились в пункт сбора, чтобы быть отсортированными, уничтоженными или ждать нового рождения.

 

Сохранённые файлы отображаются один за другим как могилы. Могилы, которые были построены, затейливо разукрашены, даже заброшенные могилы. Мигающий экран создаёт День очищения могил с дымом фимиама и разложенными повсюду подношениями. Вновь появляется председатель кооператива, и он удивлён своей связью с пророком, консультативным советом и актёрами, лица которых покрыты белым гримом. Преподаватель научного коммунизма встречает солдат с обоих фронтов. В одиночных камерах сменили замки, чтобы держать там только тех, кто приговорён к смерти.

 

Кориандр, коммелины, папоротник возле изгороди вместе с рыбками - расборами и комариными личинками в стоячей воде внезапно начинают светиться. Они жаждут жить свободно и защищать свое достоинство. Обретают связь с древними деревьями и дикими зверями, чтобы стать дальновидными, твёрдыми духом и храбрыми.

 

Они учатся гордому и мучительному способу регенерации орла. Когда он уже не может летать высоко, он бьёт своим клювом по выступам скал, пока тот не сломается, чтобы потом восстановить свои когти*. Он может смотреть на солнце, не моргая и не боясь ослепнуть.

 

Орел взлетает на вершину горы в ожидании надвигающейся бури. Яростные порывы ветра поднимают его туда, где рождается шторм. Своими острыми когтями он цепляется буре в плечо, являя собой горделивый и священный символ.

 

__________________

* Существует легенда о "перерождении" орлов, согласно которой в старости клювы и когти этих птиц становятся настолько длинными, слабыми и тупыми, что орлы уже не могут добывать себе пищу, а оперение становится густым и тяжёлым, лишая птицу возможности высоко летать. Тогда орёл начинает неистово бить клювом о камни, пока тот не разобьётся на кусочки. После этого орел вынужден голодать до тех пор, пока у него не отрастет новый клюв. Затем, своим новым крепким клювом, орёл выдирает себе старые когти и перья. И вновь голодает в ожидании того, когда они отрастут снова. Считается, что весь этот процесс занимает 5-6 месяцев. Мораль этой легенды в том, что, чтобы изменить себя и начать жить заново, нужно пройти через мучения и боль.

Легенда эта упоминается и в Библии (Псалом Давида, 102) - "насыщает благами желание твое: обновляется, подобно орлу, юность твоя".