Ra mắt sách "Mai Văn Phấn và Hành trình thơ vào cõi khác" của Ngô Hương Giang và Nguyễn Thanh Tâm - Tập hợp tin từ các báo ngày 22/3/2015
Ngô Hương Giang: Nghiên cứu Mai Văn Phấn cho
tôi nhiều lợi ích
(Văn Nghệ Quân Đội) - Ngày 21/3, buổi ra mắt sách
"Mai Văn Phấn và hành trình thơ vào cõi khác" đã diễn ra tại
Salon Văn hóa Cafe Thứ bảy, Hà Nội với sự dẫn dắt của nhà lý luận phê bình Phạm
Xuân Nguyên.
Cuốn sách là công trình nghiên cứu của hai nhà lý luận
phê bình Ngô Hương Giang và Nguyễn Thanh Tâm. Nghe thì tưởng chừng như là để
"quảng bá" cho một cuốn sách cụ thể nhưng sự chú ý còn dành
cho cả các nhà phê bình cũng như độc giả quan tâm đến thơ đương đại của Việt
Nam.
Tác giả Ngô Hương Giang trước khi bắt đầu viết sách chủ
yếu liên lạc với nhà thơ Mai Văn Phấn qua thư điện tử và chỉ gặp tác giả khi
cuốn sách xong phần bản thảo. Theo anh: "Tôi viết sách này không phải viết
về người nổi tiếng mà viết với sự đồng cảm để làm sao hiểu được thơ Mai Văn
Phấn. Từ quan niệm về thơ ca đến cách tổ chức tác phẩm đó là hệ quy chiếu mà
người phê bình cần có. Và khi tôi nghiên cứu Mai Văn Phấn, tôi có nhiều lợi ích
cho bản thân".
Ngô Hương Giang là một nhà phê bình trẻ thuộc thế hệ 8X.
Có lẽ vì trong số những cuộc ra mắt sách gần đây tỉ lệ sách phê bình còn ít
(tương ứng với tỉ lệ xuất bản?), nên buổi giới thiệu sách lần này của anh và
Nguyễn Thanh Tâm còn mở rộng ra để những nhà lý luận phê bình, những
độc giả quan tâm trao đổi, chia sẻ với nhau về những vấn đề trong nền văn học
Việt Nam đương đại.
Tại sao là Mai Văn Phấn?
Cả một cuốn sách viết về thơ của một tác giả cụ thể cũng
đủ thấy rằng thơ của Mai Văn Phấn «có vấn đề». Bởi nếu nó bình thường, đủ vần
điệu và câu chữ thì giống như bao tác giả khác. Nhưng đó là Mai Văn Phấn, người
tự dịch và quảng bá thơ mình tới bạn bè quốc tế, thơ được dịch ra 9 thứ tiếng
và được trả bản quyền thơ.
Và như Ngô Hương Giang giải thích thì: «Tiếp nối dấu chân
của những người “lớn” về tư tưởng và nhân cách ở trên, chúng tôi với một tâm
thế quan sát đi sau, muốn thông qua trường hợp cụ thể là Mai Văn Phấn và thơ
của anh, thử tìm một lối lý giải theo cách mà các vị thầy, đồng nghiệp đi trước
đã làm: Phát triển một khoa nhân học vi mô từ hướng tiếp cận văn hoá và văn
học.
Tác phẩm Mai
Văn Phấn và Hành trình thơ vào cõi khác ra đời như là kết quả giải
đáp những tò mò và khát khao khám phá. Cuốn sách, do vậy, trước hết là cách lý
giải về một mẫu hình nhân học cụ thể qua trường hợp Mai Văn Phấn, và sau cùng
là tham vọng muốn đi sâu hơn lý giải các mẫu hình nhân học khác trong tương lai
gần”.
Bàn về khủng hoảng thơ
Trong không gian của sách và những người «có liên quan»
đến phê bình văn học thì vấn đề của thơ Việt được mọi người cùng nhau đề cập.
Theo tác giả Nguyễn Thanh Tâm thì: “Hiện tại, chúng ta có
nhiều người làm thơ nhưng ít thi sĩ, nhiều tác phẩm nhưng ít thi phẩm. Khâu
biên tập tại các nhà xuất bản gần như bị vô hiệu hóa, có nhiều xuất bản phẩm ra
đời, nhưng để tìm một tác phẩm đọc được không nhiều. Như vậy, chúng ta bị khủng
hoảng về tiếp nhận mà đầu tư cho thơ là một đầu tư rủi ro bởi không thể định
hướng được thẩm mĩ công chúng. Thơ Việt hiện đang khủng hoảng trong: Sáng tác,
phân phối, phát hành, tiếp nhận…”.
Cũng theo anh, từ những khủng hoảng đó mà khi gặp Ngô
Hương Giang, anh đã tìm được hướng ra cho ý tưởng của mình và thậm chí có những
tư duy làm khó độc giả. Để rồi hai tác giả có hẳn một chương để giải quyết điều
này và chú giải tới 4 tập thơ của Mai Văn Phấn.
Từ phải qua: tác giả Ngô Hương Giang, nhà LLPB Phạm Xuân
Nguyên và tác giả Nguyễn Thanh Tâm
Quan hệ tương tác giữa nhà LLPB và tác phẩm
Đây cũng là chủ đề được bàn đến trong buổi giới thiệu
sách, bởi đó chính là cách mà cuốn sách muốn đề cập tới. Về mối quan hệ này,
nhà LLPB Văn Giá nói: “Lý luận phê bình có ba mối quan hệ với tác phẩm, đó là
hòa giải, đồng hành và thúc đẩy các sáng tác. Và chúng ta đang ở trong môi
trường mà LLPB đồng hành cùng các sáng tác. Ở cuốn sách này là một ví dụ”.
Còn nhà văn Tạ Duy Anh chia sẻ: “Tôi đã từng bất chấp tất
cả các nhà phê bình bởi tôi có quan niệm là phê bình nói chung là vô dụng.
Nhưng dần dần tôi thay đổi suy nghĩ bởi tôi thấy ta đang có nền phê bình đang
chiếm lĩnh giới văn học và dần trở thành chủ đạo. Thực ra thì nền văn học lành
mạnh là khi có được mối quan hệ gắn bó chặt chẽ giữa người sáng tác và phê
bình. Những nhận xét chân thành, trung thực sẽ giúp tôn vinh các tác phẩm và có
định hướng tốt cho độc giả”.
“Có nhiều cách để diễn giải một hiện tượng thơ và tạo sự
hấp dẫn không cần cầu kì. Cách đặt tên sách là “cõi khác” không gây ấn tượng
lớn mà lại gợi đích đến trong bối cảnh này. Đặt Mai Văn Phấn trong khủng hoảng
thơ đương đại để thấy được nét khác biệt và nỗ lực của Mai Văn Phấn cũng như
một số nhà thơ khác trong quá trình thoát khỏi khủng hoảng” - Nhà LLPB Mai Anh
Tuấn lại có một góc nhìn khác.
P.V
(Nguồn: http://vannghequandoi.com.vn)
Ra mắt sách "Mai Văn Phấn và hành trình thơ vào cõi khác"
(Thethaovanhoa.vn) - Đó là nhan đề cuốn sách mới của
hai nhà phê bình Ngô Hương Giang và Nguyễn Thanh Tâm. Không phải là người đầu
tiên "xuất khẩu" thơ nhưng hiện Mai Văn Phấn có thơ được dịch ở 9
nước.
"Mai Văn Phấn là nhà thơ có mẫn cảm với thời cuộc và
những gì con người đang gặp phải" - nhà phê bình Ngô Hương Giang giải
thích lý do chọn Mai Văn Phấn để tôn vinh như một nhà thơ đương đại quan trọng
của Việt Nam. Hiện, trên Amazon có khoảng 10 đầu sách đứng tên Mai Văn Phấn.
Còn tác giả Nguyễn Thanh Tâm nhận định: "Mai Văn
Phấn đã chống lại sự khủng hoảng của thơ Việt bằng sáng tạo và tài năng của
mình". Sách do NXB Hội Nhà văn ấn hành.
Hạ Huyền
Thể thao & Văn hóa
(Nguồn: http://thethaovanhoa.vn;
http://www.xaluan.com;
baomoi.com)
Nhà văn Tạ Duy Anh phát biểu
Từ phải sang: Nhà PBVH Lại Nguyên Ân, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều phát biểu
PGS.TS. Văn Giá phát biểu