
Thiết kế bìa sách: Tác giả
NHÀ XUẤT BẢN HẢI PHÒNG – 1999
Từ
hạt mưa
Xuyên qua tầng không quá nhiều tầm nhìn
Những hạt mưa rơi xuống sắc nhọn
Bầu trời xanh lơ vừa bị hoen thẫm
Phút chốc xóa mờ ước lệ chân mây.
Không chịu tan hạt mưa rơi vào ta
Thành sạn sỏi chạy khắp cơ thể
Tiếng máu gào trong bàn tay thủy ngân
Là thịt xương hay đá vôi âm ỉ.
Sủi bọt. Rạn nổ. Vụn nát
Hơi nóng bốc cao ngùn ngụt giữa trời
Nỗi khắc khoải không còn ý nghĩa
Sự đổi thay vượt quá sức mình.
Chưa kịp đắn đo, chưa kịp tưởng tượng
Đã chìm trong mưa, đã cuốn theo mưa
Bỗng nhận ra mình trong tiếng kêu người khác
Những khẩu hình
tựa phôi thai, miệng hạt, nhụy hoa...
Khúc dạo đầu
Sự kinh dị hay đổ nát
Cùng con đường chạy qua ký ức
Dấu chân không nhận ra nhau vô cảm trơn lỳ
Cả dòng sông trúng độc từng dìm ta xuống đôi bờ
cỏ nát
Giờ thành đuôi sao chổi quét ngang trời
Kết thúc cơn mơ cuối cùng thế kỷ.
Tất cả đang dần trở lại
Nụ hôn, nắng mới, tiếng gà
Nước sông sẽ liền mạch
Khát vọng sẽ liền mạch.
Con đò cũ không nặng mà vẫn chìm
Biệt tăm tích bóng người chết yểu
Đã tắt hẳn ngọn đèn leo lét
Dường như chẳng còn vương vấn điều gì.
Ấy là dấu hiệu tái sinh
Hay bắt đầu những điều trọng đại
Chưa kịp xúc động
Mới mơ hồ nhận ra
Ban mai đã cuốn lấy ta những vòng tã lót.
Mũi tên bóng tối
Từ tưởng tượng
Và niềm khát vọng
Tôi rút những mũi tên
Ra đi tìm đích cho ngày.
Quanh tôi những tấm bia bất động
Đây ngó sen vời vợi đáy hồ
Kia lũ trẻ trần truồng chạy vào tôi hơn bốn mươi năm trước
Tôi mù mờ ngắm những ngu ngơ.
Từng mũi tên vạch đường bay vun vút
Xuyên táo chiều không gian thời gian
Xuyên táo nhân sinh quan và thế giới quan
Và tôi tin mình bắn trúng đích.
Khi cúi xuống dưới chân hoàng hôn
Thấy bóng tối đã xếp dày hơn trước
Chợt phát hiện thấy rất nhiều lỗ thủng
Những ngọn đèn vừa thắp trên sông.
Nghe Nana Mouskousri*
Không mơ hồ vẩn bụi
Mát trong chảy xuyên các đồ vật trong phòng
Tay ngỡ
trói vào chân bằng nước mắt
Ta ngập ngừng trong giai điệu trôi đi.
Đã xa hiện thời, lu mờ quá khứ
Bao lối mòn, những bộ quần áo cũ
Quên cả mình từng mất mát, khổ đau
Tiếng hát tung lưới quét ta về ánh sáng.
Hiện dần lên những lấm tấm vảy bạc
Nơi hoàng hôn chạm mặt ban mai
Đom đóm muốn thiêu mình trên đống lửa
Cả vòm cây đang bật khóc xuyên tường.
_________
(*) Ca sỹ
người Hy Lạp, sứ giả hoà bình của Liên hiệp quốc
Bức ảnh, trái cây và giấc mơ
Những bức
ảnh thiếu sáng, những trái cây chín ép và giấc mơ rụng cánh trước cơn
mưa, chầm chậm trôi ngược dòng ký ức.
Theo ngọn
gió mở cánh đồng buổi sớm, ùa vào những căn phòng lẫn bụi và ánh
sáng, lau mồ hôi vừa tắm gội giấc mơ.
Và như thế,
cội nguồn trong gang tấc, lúc quay về là đi hết đời mình, hay chờ luân
hồi trở lại kiếp sau.
Những linh
hồn kia chưa kịp đầu thai, đang ngưng lại nơi không gian thờ phụng, bay lửng
lơ rồi nấp vào bái vật giáo bất động.
Có ai chạy từ giấc mơ, trái cây đến bức ảnh, để nhặt được những gì
mình đánh mất, nghe tù đọng từng giọt nước mắt và nhận ra sự chai lì
của mỗi bóng râm.
Nơi đầu
nguồn đã thay một không gian và thế hệ cỏ non đang ran ran trên đất.
Những linh
hồn đứng vào góc mở ánh sáng khác, trong tiếng rên của giọt sương mới,
dè dặt vụng về gõ cửa từng nguyên âm.
Nhưng khắp
nơi đang bắt đầu những dòng đổ vào ký ức, cả từ bức ảnh, trái cây, giấc
mơ thành giọng nói đêm qua.
Thời vụ
Cánh đồng trên đầu vừa mở cho tiếng vọng
Cởi bỏ những
ưu phiền
Cởi bỏ
hoàng hôn
Mạch nước
chảy về
Mỗi giọt
đều được lau chùi từ thăm thẳm
Nhằm nơi ta
bay ngược cánh cò.
Lại vỡ bài
ca gieo hạt
Tiếng trầm
hùng qua thanh đới tổ tiên
Như cố dạy
giọt mồ hôi học nói
Cỏ lác u
sầu biết gượng mà đi.
Nhưng cánh
đồng không chờ lâu được
Qua bình
minh, rồi trở lại bầu trời
Có ai đặt
vào tay ta khoảng lặng im vụn rời như nắm thóc
Lời ca
chống những cặp môi lên làm ẩm ướt cả không gian.
Trong căn
phòng
Đèn bật sáng
Mọi vật
nhìn rất rõ
Chiếc gạt
tàn kia
Bóng tối đã
hình dung.
Ý tưởng mới
hiện hình
Những điều
chưa kịp giải thích
Cũng nằm yên trong ánh sáng chan
hòa.
Còn mang một nửa bóng tối
Tôi lấy hơi cho những âm vang
Bắt đầu là tiếng nấc hụt yếu
hèn...
Muốn giật chiếc công tắc trong
chốc lát
Gọi tên sự tù mù lẫn cả sự
sáng lên.
Cấu trúc tạm thời
Những
thửa ruộng, nóc nhà, bóng cây, mái tóc...
Chuyển động lặng im, vụn
rời, không quy luật.
Chúng chờ đợi tiếng cười
tiếng khóc
Nỗi lo âu tìm cột mốc vô tư
Sự chân thành cảm hóa dối lừa
Để tạm thời tạo nên cấu
trúc.
Ta chạy qua những ô cửa lấp lóa
Ngã bảy ngã ba
nờm nợp bóng người
Nơi công
cộng tiếng hỏi chào vồn vã
Như chẳng
hề có gì xảy ra.
Kìa thửa
ruộng đang vươn lên che chở những ngôi nhà
Và bóng
cây cố hiện thân thành mái tóc
Cơn hạn
hán réo sôi trong bàn chân chim chóc
Tia nắng
cuối chiều mơ mộng kéo thành tơ.
Bây giờ mưa
phùn
Khi mưa
phùn làm lại từ đầu
Anh vẫn còn mơ hét vang trong
tóc
Em bảo khi ấy em đã tỉnh
Bởi không gian ẩm ướt đang về.
Cứ thương anh sao mơ nhiều, mơ
lâu quá
Bởi lúc đó anh vẫn muốn hết
mình
Thế còn ai cầm tay em,
Nghe tiếng thở của em bên kia
mộng mị...
Anh bỗng sợ rồi mưa phùn nghe
thấy
Biết chúng mình đã trẻ trung hơn
xưa
Những ý nghĩ lung tung chạy
cùng sóng lá
Mùa này nụ mầm thường lên rất
nhanh.
Phía sau ánh sáng
Bóng
những chiếc ghế, hàng cây, ngọn tháp...
Trốn màn đêm đi tìm ước mơ
Những lưng ghế không biết đổ mồ
hôi
Và tán lá không làm ra diệp
lục
Cả quả chuông cố rung lên mà không thành tiếng
Ranh giới giấc mơ -
Ranh giới chân trời...
Những giấc mơ cố vùng vẫy đến
tận cùng sự thật
Nhưng bóng ghế, bóng những
hàng cây, ngọn tháp...
Ngã sõng xoài về phía sắp bình
minh.
Giải pháp
Sự
e dè thường được bọc kín thành nhân trong hạt. Dẫu mang nhiều hứa hẹn
mùa xanh, những hiệu quả bội thu tiếp nối, nó vẫn không tự thoát ra khỏi
lớp vỏ dày.
Dù thấy mình quan trọng bao
nhiêu, ví với tầm nhìn không gian rộng lớn, những âm thanh dẫu hùng
tráng... Nhưng sắc màu huyền ảo của nó chỉ lan tỏa từ ranh giới này sang
ranh giới nọ.
Chỉ khi một cánh chim hay tia
sáng ngôi sao vô tình nào bỗng xuyên thủng lớp vỏ kia bí ẩn, hay hạt
giống được chạm vào dịu nhẹ ngón tay của hạt mưa xuân, mọi trật tự và
quan niệm sẽ khác.
Trước mắt đâu còn đường chân
trời, mà chỏm tóc của nhiều người nối tiếp nhau chạy gấp. Họ dốc sức
chạy xa hơn khi phát hiện ra những đích khác.
Vẫn thói quen hào hứng và
lạc quan xưa cũ, ta ngẫu hứng một giai điệu gì quen lắm, sao thấy không hào sảng và lôi cuốn như
xưa.
Vội ve vuốt một mầm cây vừa
mọc dưới chân và tưởng tượng ra mùi hoa trái dâng lên trong một khung
cảnh mới. Đứng lên, ta hiểu mình vừa xua đi một nỗi kinh hoàng.
Sáng mùa hè
Lá sen và ngó sen
Tỉnh dậy trong vòng tay của
nước
Bờ vai em trong mịn nhô lên
Lại tan theo sóng lăn tăn...
Anh trấn tĩnh níu vào chân cỏ
Gọi em trong bầu trời mở rộng
Và màn đêm vừa tan ra quá
nhanh.
Không nghe được tiếng mình
Chỉ thấy tiếng hoa loa kèn vọng
lại
Nhưng anh tin là em đã nghe.
Em
đã nghe
Nên gốc cây vừa tưới mới ngấm
nhanh đến thế
Vòm phượng vĩ đẫm sương sáng
nay bốc cháy
Những quả ngô đồng khô nỏ khua
vang.
Lao vào đất những ngón chân
khát nước
Chiếc lá mới nhô lên đặt lại
ca từ
Lửa đã bén trong không gian
lặng lẽ
Từ nỗi niềm vừa rơi xuống vỡ
tan.
Từ một đường bay
Trong
màn sương quánh đặc ẩm tối
Bóng cây im lìm rũ rượi
Cánh chim vút lên mở một
đường bay.
Như tất cả cùng lặng thinh chờ
đợi
Giữa không gian bí ẩn rộng
thênh
Cánh chim hóa ngọn cờ phát
lệnh.
Lưỡi chổi vô tâm làm run rẩy
mặt đường
Những răng lược bén vào chân
tóc
Đôi môi cô đơn tìm lên vòm ngực
Bao cặp mắt mở to nhìn ngọn lửa
bốc cháy từ sương.
Đâu phải từ ngàn xưa truyền lại
Lửa vừa bén lên từ một đường
bay
Có tàn than bắn vào ta nơi
nỗi đau buốt sáng
Sau tiếng chân chim nhẹ nhàng
đậu lên sống lưng, đỉnh sọ
Ta thấy qua ngực mình mây xám
dần trong.
Đầu thu
Mùa
hè vẫn còn ngự trên ngọn cây, trong các xó xỉnh
Chiếc bình gốm đã ngồi luyến tiếc
mùa sen
Mặt nước đăm chiêu vì không
còn nóng rát đôi bờ
và loé sáng chớp giật.
Đăm chiêu làm gì khi hơi thu bắt
đầu phe phẩy,
nhuộm thẫm những cánh sóng
phập phồng cùng con sóng hư vô
Con rùa hay thỏi mực mài trong
lòng hồ lặng lẽ sủi tăm
Chỉ chiếc lá chưa vàng vẫn
một mực khăng khăng:
- Những gì chưa đến thì đừng có
nói!
Đổ về phía khuất vầng trăng
Đã
qua những sáng soi vằng vặc
Trăng chỉ còn phủ lên vai ta yếu
ớt
Tay ấp lên tay nghe nước xiết
Con thuyền môi em neo lại cùng
anh.
Qua kẽ tay nước vẫn cuộn chảy
Đổ về phía khuất vầng trăng
Anh muốn ôm em mà giữ lại
Cả chỗ ta ngồi cũng đang cuốn
đi.
Cuốn
đi tiếng chân em - Tiếng lá rụng
Chiếc áo vỏ cây mấy chốc đã sần
sùi
Cuốn đi nước mắt em ngấm vào
anh thành muối
Thương con sóng to vĩnh viễn ở
xa bờ!
Và đã thấy muôn dòng sông đều
đổ
Phía khuất vầng trăng ngầu lên
muôn chấm sao
Những bóng tối tụ thành ánh
mắt
Hy vọng nhìn nhau những đêm
không trăng.
Dấu vết bình minh
Sóng sắc lẻm, đường chân trời
đã vỡ
Ban mai trào lên nơi ranh giới
xoá nhoà
Muôn ngàn mắt em xoay không gian
lập thể
Trong hạt sương trôi căng mọng
phập phồng.
Đừng trôi lại gần đám mây đẫm
xăng
Dù cố giấu đi mười ngón tay
có lửa
Những lưỡi gió thơm tho luồn
vào lỗ tai
Ấp lên hoang sơ giấc mơ của cỏ.
Da
thịt anh rộn ràng mang dấu chân em
Làm những móng tay trên đất
càng vang vọng
Mỗi đốt xương muốn rời ra ngân
lên bộ hơi
Ngỡ có đôi môi trên đỉnh đầu
đang thổi.
Anh đã rơi
Thế là rơi xuống nơi em
Xõa cánh trên vòm xanh sũng nước
Dưới gốc kia lũ trẻ đã ngậm đèn
Củi cháy hết và hòn than nhắm mắt.
Mặc lũ vịt chạy lên triền đê đẻ trứng
Bên mầm cây nâng trời đất chui lên
Cả nỗi cô đơn cây kèn vừa ngân
Tiếng lóng lánh nấp trong chiếc kim tuột chỉ.
Khẽ nhắm mắt, khẽ ngậm vào tóc em
Đang chết đi và đang sinh sản
Dù có lả đi thành âm u bóng tối
Lại thấy huy hoàng chạm những môi hôn.
Chuyện hoa cúc
Trốn khỏi
khung tranh, nhịp điệu
Chạy về cao rộng mùa thu
Heo may réo tìm khản giọng
Còn nghe văng vẳng tung hô.
Ai ngờ hoa cúc nổi loạn
Trong bao mơ mộng vững bền
Ngọt ngào khôn ngoan giăng
lưới
Bóng cây mặt nước im lìm.
Mọi
sự đâu còn đơn giản
Dại khờ con cá cắn câu
Con chuồn ngu ngơ dính bẫy
Chiếc áo chưa khô trong chiều.
Ngợi ca trở thành xa lạ
Nhạt phèo những chuyện đâu đâu
Ta mải cao đàm khoát luận
Hoa tàn tới cả mùa sau.
Tập phát âm
Không còn ác cảm hôm nào
Bóng tối mềm duỗi dài trên đất
Thanh bĩnh tĩnh lặng
Cỏ hân hoan vừa nhận ra mình.
Màu đen thấm dần từ ngọn xuống
chân
Chảy từ vú u ơ khổng lồ nhẫn
nại
Dòng sự thật âm bản hiện lên
Ngỡ ai phát nhanh những thước
phim đã mốc.
Miệng bóng tối ghé vào thanh
bạch
Hơi độc từng phun ngược lại
âm hình
Nơi đoán phạt trắng đen, thiện
ác
Lá cỏ trồi ra chiếc lưỡi phân
minh.
Biến tấu đêm mưa
Đã
mưa
Và sấm rền vang
Những đọt mầm khỏa thân trong
bóng tối
Đất cố giấu đi trơ trụi khô cằn
Khi cội rễ lần tìm trong ngực.
Cùng khao khát
Và cùng hồi tưởng
Nón lá áo tơi hay vạch chớp
ngang trời
Đêm nằm xuống theo từng ngôi mộ
Chiếc áo màu đen còn mắc lại
trong cây.
Cùng mát lành
Và cùng vang vọng
Âm thanh đi lạc vào giấc ngủ
sâu
Đang tan vỡ bao giấc mơ lộn
ngược
Trong nước mưa mát lành -
phồng nở - rền vang.
Giọng nói
Vừa tỉnh dậy
Tôi ngỡ nghe giọng nói
Chưa biết từ đâu...
Vang vọng đi đâu...
Hình như nước ngoài kia sắp chảy
xiết
Nhụy hoa trong vườn dính được
chân ong
Đôi môi muốn mọc chân chạy trên
da thịt
Lưỡi lửa thèm thuồng nhoài đến
chân rơm...
Chỉ thế thôi ư?
Mà sinh ra giọng nói
Thế thì trái với các định
nghĩa, tiêu đề
Tôi đã học, tôi nghe.
Khi tha thẩn lạc vào chốn cũ
Đất vẫn ăn từng bữa những âm
thầm
Nỗi âm thầm vò xé trong hàm
răng làm tôi vùng bỏ chạy
Không có tiếng vang nào bởi
các ngón chân.
Gương mặt em
Thấp thoáng sau mái nhà, sườn
đê, ngọn khói...
Càng thương nhớ
Càng vời vợi yên bình
Như giếng khơi,
Vòm hang,
Miệng ống...
Ghé môi anh nói
Không tin được giọng mình lại
trầm vang đến vậy
Ghé môi anh hát
Thấy hồn nhiên trong từng giọt
mát lành
Và càng hát
Bóng ta càng bé dại
Nơi mắt em nhìn đang nở ra những
chiếc hài
Cho tuổi thơ chân đất của anh.
Nhịp thu về
Mùa thu buông ngàn vạn con đò
Hít thở nhịp nhàng tiếng khỏa
nước
Có tay sào vô hình chống xuống
vai tôi
Cả đôi bờ run lên hồi hộp.
Hạt mưa vỡ từ giấc mơ mùa hạ
Ngọn cỏ ngước lên đón từng
giọt ngập ngừng
Xác lá mủn, hồn chạy nhanh lên
ngọn
Cao xanh về trong hốc mắt tan
sương.
Từ đây sang bờ ấy gần lắm chứ
Thế mà xao xác hết mùa thu
Ai lịm vào sắc hoa mê đắm
Làm con đò kia phải quay lại
đi tìm.
Hồi sinh
Cùng rền rĩ trong mê man cơn sốt
Cho tầng lá già lênh đênh chưa
kịp mục
Cho bén rễ vào thịt da những
mùa ngũ cốc
Nước mắt ban mai trổ những đòng
đòng.
Trên ngực bùn nâu đã linh
thiêng ban lộc
Máu hồi sinh rần rật chạy qua
Thấy nghĩa địa lặn đi thành vết
sẹo
Thấp thoáng người xưa tỉnh lại
cấy cày.
Và
nhảy múa với các hình nhân bện bằng rơm rạ
Sống động không gian chất ngất
ngày mùa
Tôi gượng dậy giữa cánh đồng
rộng lớn
Có con nước cường chảy dọc
sống lưng.
Quyền lực mùa thu
Mùa thu đổ những dòng thép
nóng
Chảy về chầm chậm rót vào
khuôn.
Vào hàng cây vừa chạy qua
mùa hè rũ rợi
Cánh đồng nhìn mây bằng gốc rạ
tươi
Những mái rạ xếp lên nhau thở
dốc
Mặt đất nôn nao mở miệng sông
hồ
Mùa thu chảy vào nỗi niềm thâm
căn cố đế
Hơi nóng rân rân truyền lên thịt
da.
Vọng
tiếng reo trên nguồn rừng góc bể
Hay tự nơi nào vừa tan chảy u
mê
Nơi thánh đường không ai thờ
phụng
Phi lý lỗi thời mọi toan tính suy
tư
Mọi bền chặt đã đến giờ tan
loãng
Nung nấu réo sôi từng vật thể
tế bào.
Ai biết được những gì trở lại
Khi mùa thu thoát qua mắt sâm
cầm
Những gót sắt vụng về mắc vào
tơ nhện
Quyền lực phát ra từ đài hoa
ngọc trâm.
BA LẦN LỤC BÁT:
Lần 1: Nước mùa xuân
Thế rồi mưa và nước lên
Theo chân em dạo cho mềm mùa đông
Lại vang tiếng gọi gieo trồng
Bàn tay cuống quýt cánh đồng rộng thênh
Tung lên bọt nước đầu ghềnh
Và tăm sóng thở lặng thinh đáy hồ
Trổ mầm những khoảng vu vơ
Hay con cò trắng ngẫn ngờ bay lên
Lần 2: Bên hoa
Bóng ngày vội nép vào em
Ðôi môi anh thắp ngọn đèn xa xăm
Tấm thân ngọn bấc trăm năm
Còn chưa sáng hết đang đầm bên hoa
Anh van xin đấy nõn nà
Gót hương nhẹ lắm lướt qua mặt người
Tóc xanh quỳ rạp buông xuôi
Cầu cho đất ấm chờ nơi em về
Sương giăng réo gọi bốn bề
Xa em sợ lắm... bã chè... chân đêm…
Lần 3: Du ca
Giấc mơ giăng kín thinh không
Hạt mưa ngái ngủ ngã chồng lên nhau.
Cánh chim vừa liệng dao cau
Dòng sông đã ngậm bã trầu phù sa.
Vẫn nghe tiếng gọi ê a
Chồn chân tóc lại mở ra làm buồm.
Bàn tay ướt đẫm hương thơm
Dìu em về lại con đường rung cây.
Hoa Bằng Lăng
Ban chiều. Trên đỉnh bóng cây
đang tối dần thành miệng vực, những bông hoa bằng lăng rực rỡ đăng quang.
Muôn ngàn môi hoa, cánh tay hoa đung đưa trong nghi lễ xông hương của mặt
đất tạ ơn vòm trời. Hơi nóng vẫn đổ về bốc hơi mặt ao đầm, muốn khẳng
định ngự trị liên tục của mùa hè. Cả ngôi nhà quay mặt về hướng tây cũng
ngộ nhận về mặt trời, dù nắng xế đã chiếm gần hết phòng khách.
Tôi ngước lên dòng thác màu
tím nhạt từ bông hoa đang dội xuống ngực mình. Không phải ai đi qua mùa
hè cũng được vô tình tắm gội.
Vực thẳm của bóng cây khi chiều
xuống càng hun hút và rợn ngợp. Biết có ai dìu những bông bằng lăng bé
bỏng đi đâu.
Chắc là hoa vẫn rực rỡ và thản
nhiên ban phước.
Dòng thác màu tím nhạt thấm
từ đỉnh đầu xuống đến gót chân, chẳng sợ phai đi khi mắt tôi nhắm
lại.
Khi mưa thu đem theo bao hứa
hẹn để lấp đầy miệng vực, tôi sẽ thay những bông hoa kia làm nhân chứng
hôm nay.
M.V.P
Bìa 4