Gjeke Marinaj
Nguyễn Chí Hoan dịch
từ bản Anh ngữ
Bìa tập thơ “Những hy vọng trong suốt”
do Họa sỹ Văn Sáng thiết kế
maivanphan.vn: Tại bìa 4 tập thơ “Những hy vọng trong suốt” (Nxb. Hội Nhà
văn VN, 5/2014) của nhà thơ-tiến sỹ Gjeke Marinaj, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhận
xét: “Và Gjeke Marinaj viết: Gương mặt con nhỏ, xanh tái mở ra/ cùng những
cây đào rộ hoa (Một người mẹ nói với con trai là nhà thơ). Hai
câu thơ tôi trích dẫn có lẽ là bản khái quát đầy đủ nhất tinh thần của tập thơ Những hy vọng trong suốt. Ông đã
nhìn thấy toàn bộ bóng tối của đau đớn, sợ hãi và chết chóc trong đời sống
chúng ta. Từ bóng tối ấy, ông đã thì thầm một cách mãnh liệt gọi tên ánh sáng.
Và ánh sáng đã hiện ra lộng lẫy - Những chùm hoa bất diệt của thế gian. Hai câu
thơ đó là một định nghĩa chính xác về thi ca. Và ông là một định nghĩa chính
xác về nhà thơ”. Nhà thơ Nguyễn Đức Tùng nhận xét: “Những bài thơ trong tập thơ
này gây ấn tượng như chúng được viết ra để đáp ứng nhu cầu của chúng ta.
Marinaj gởi về cho người đọc những tường trình về nỗi sợ hãi và đau khổ hàng
ngày của nhân loại mà anh là kẻ làm chứng. Thi sĩ chú tâm đến từng chữ. Đây là
ngôn ngữ điêu luyện của người đã đi xuyên qua biết bao biên giới, về địa lý,
chính trị và văn hóa. Anh giải đoán những hình tượng huyền bí của đời sống
mình, cô đơn, buồn bã nhưng can đảm và hy vọng. Đây là thứ ngôn ngữ của tình
yêu, đương đại và, nhưng, dễ hiểu.”. maivanphan.vn trân trọng giới thiệu với
Quý Bạn đọc chùm thơ của Gjeke Marinaj rút từ tập thơ Những hy vọng trong suốt vừa xuất bản.
Dusita
Các hành tinh chẳng hề mất vai
trò sống còn
trong những vòng quay say-nửa-mùa
của chúng
Từ điểm nhìn kỳ lạ của con người
chúng có vẻ xa cách như nhau,
lãnh đạm cả
Uy nghi như những kim tự tháp,
thế nhưng các hành tinh ngợp đi
mờ nhạt
vì ảnh hình em chân thật,
rũ bỏ cái uể oải tuổi tác,
như một
đường cổ áo nylon đẹp khoét sâu khát khao ngắm nhìn
chính mình trong tấm gương đôi
mắt em hừng nắng
Những hành tinh như chuỗi hạt
trên cổ em
rạng rỡ bởi vẻ em đẹp mặn mà đầy
đặn
Dõi trông anh đứng dõi trông,
anh sải bước
vượt khoảng cách trưởng thành một người đàn ông
Được số phận tuyển cho em lấy làm
chồng,
sẽ thật lạ trên trái đất này,
con người không gắn em với niềm
mong muốn Rượu,
không yêu thích em như ánh sáng
của trời.
Người ta đưa lên các nhà du hành,
những cỗ vệ tinh
Để tìm kiếm sự sống nơi những bầu
không khí khác,
Không nhận ra điều diệu kỳ xảy
đến
Lúc em ra đời,
Và tất cả những ánh sáng kia xếp
thành hàng
Và đung đưa quanh cổ em như chuỗi
đồ trang sức.
Tôi trở lại đây, hỡi nàng thơ
Tôi trở lại
chếnh choáng như một cánh lá thu
rơi.
Một thứ lực hút/ kéo nào lần nữa
lật tôi
trên phẳng-như-gương sự thật của
người
mặt-đối-mặt trong tư thế mà tôi
bất lực.
Đừng hỏi tôi nơi tôi đã từng...
Điều đáng nói bây giờ là, trong
lòng người tôi hiện hữu,
rớt vào đó từ nơi không đâu cả,
như lông ngỗng.
Cuộc đời là một cuộc chơi những
người khác cấm anh chơi.
Cho nên
tôi nài xin gió băng giá bắc
phương cho một lần thiên thực...
đủ lâu dài để che đi muối của mồ
hôi, những cơn buồn nôn ngày ngày
trong biển mắt-màu-đỏ
nhấn chìm cái sống và cái chết.
Đó là kỷ nguyên chăm chút những
khát vọng đảo điên!
Sẽ ra sao nếu tôi trở nên chúa tể
của cát bụi trên đất này
và tận mắt nhìn ra trọn vẹn bí
mật của thương đau...
tận mắt rằng khởi đầu và kết thúc
với cùng những cái bóng nghiêng ngả nhênh nhao?
Không.
Tốt hơn thì hãy để tôi làm thuốc
lá của người miền núi
thái rất thô
và cùng nhau, được nhồi được cuốn
trong tình yêu, rồi mồi lửa.
Có lẽ khói bọn tôi sẽ khiến đôi
người bọn họ tiêu sầu
trong phút giây...
Hãy yêu thương tôi, hỡi nàng
người bú mớm cho tôi
đừng chấp
chi tôi nói trong mỏi mệt bên những cửa sổ gió lùa...
lập bập mẩu thuốc lá vẫn không
rời khỏi miệng.
Lặp lại ác mộng ngày
Tôi
ngắm
NewYork
Như hai
dải da
Bị lột
Từ trán
xuống chân
Tôi sực
tỉnh,
Mặt tôi
đen
Họng
tôi
khô rát.
Từ sáng
đó
Tách cà
phê
của tôi
bốc lên hơi
Máu
và nước mắt.
23 tháng Chín, 1973
Cho Deborah Harding
Pablo Neruda đã mất.
Tôi xoay nút tắt máy thu hình
và nhìn ánh nước mắt tôi phản
chiếu
vào tôi
từ trong màn kính đen,
nghẹn khóc
một lách tách tĩnh điện tắt nhợt
nhạt.
Một người mẹ nói
với con trai là
nhà thơ
Gương mặt
con nhỏ, xanh tái mở ra
cùng những
cây đào rộ hoa;
Trong mắt
mình mẹ giấu con vào
để mong hành
trình của con từ hoa đến quả
sẽ ngắn.
Con lớn lên
mà không để dấu chân trên tạp dề của mẹ
Ngay cả khi
còn chập chững con chạy đuổi bắt cầu vồng
bằng tay
con;
nhưng mỗi
bận, đều cầu vồng trôi xa
cùng những ổ
khóa trời cao đáng kính.
Con quay lại
khóc ròng.
Con bây giờ chẳng khóc cũng không đuổi theo cầu vồng đó nữa.
Bởi con có
riêng con áng cầu vồng - từ ngữ.
Đây không là
một cái đẹp hiếm hoi sao?
Ngày xưa mẹ
đo con lớn lên bằng lòng bàn tay mẹ.
Giờ đây
những người khác đo con
bằng những dòng con viết.
Con là một nhà thơ
và tầm với của các nhà thơ vươn
xa ngoài cương giới của không gian.
Tôi ở đâu đêm qua?
Một câu đố buổi sáng cho Mei Lin và Frederick Turner
Nơi mà cây như muốn lẩm bẩm
Nơi lặng im muốn hát
Nơi những bông hoa thích to ra
Nơi đàn chim sẻ vui vẻ uống
Nơi dòng sông uốn căng vòng cung
Nơi nước kia róc rách hợp vần
Nơi những chiếc bút bắt đầu nghĩ
Nơi mặt trăng ghé mắt vào đêm
Nơi những dải bờ là ẩn dụ
Nơi nước nói bằng khoảng
dài-bàn-chân
Nơi sao trời trút ánh sáng sao
Nơi những con sóng âm thầm gặp gỡ
Nơi Chúa Trời dõi mắt ngài màu cỏ
Nơi dòng sông chảy tuôn rạng rỡ
Nơi những bài thơ đập vòm trời
Nơi nhà thơ thắp sáng nên lời.
Tôi là người nào trong ta?
Trên đôi
cánh của những tiếng ồn bóng loáng
với trọn
gương mặt của bí ẩn diệu huyền
người khải
lộ đến tôi
trong cái
hốc tối tăm là nhà tôi đó.
Những giọt
dịu mưa tình yêu của người dịu êm
tràn ngập
những cánh đồng hồn tôi vừa dọn lại.
Tất cả các
loài chim trên thế giới này cất cánh
từ những vần
thơ của Neruda
và tỏ hiện
để cho các tầng trời ý nghĩa
bầu trời
ngay cả lúc này vẫn đang gột rửa
khói đạn
những năm nổi loạn
và búi tóc
dày của nỗi đau tôi.
Chúng ta
được kết nối đến tịnh không tì vết
với nhau,
với dấu yêu,
mà tôi thành
kẻ lạ khi muốn tìm đích xác;
tôi là người
nào trong ta
trong Qủa
Địa cầu của tình yêu quá thường xuyên dễ vỡ?
Đồng tộc
Các người
chỉ thấy dễ chịu trong cái lặng im sâu mãi của hoàng hôn.
Buồn bã các
người xây tổ trong lòng chiều đã tối
trước lúc
chìm tan vào nhập nhoạng cái bóng xám sẫm
khuôn theo
hình các người.
Sao vậy? Sao
các bạn lại biến tan mau vậy, những nhà thơ nhỏ của tôi?
Có phải vì
không còn chịu nổi những cơn giải ảo ban ngày,
Mà các người
vùi mình trong giấc ngủ, bực bội và lòng tan nát?
Chán chường,
những cái tai nào kia đút nút
Ngay cả với
những giai điệu của các người, phóng khoáng trao đi.
Vậy nhưng,
các người chẳng lẻ loi trong cảm giác mãi tù túng đến già.
Bạn mến ơi,
không chỉ các người mỗi sớm mai làm một hành vi can đảm,
Là quên đi
trò-bập-bênh-được-mất những ngày qua
Như những
tấm khăn choàng của buổi mai quấn vòng quanh cổ.
Tất cả những
kẻ giết người đều mang gương mặt lục lăng.
Bằng những
lưỡi dao đục băng chúng giải phẫu giọng các người hòng để thoát
hơi nóng bên
trong.
Nhưng, nếu
có ngày những vết thương của tâm hồn các người bùng cháy,
các người sẽ
thấy còn bừng lên nữa lửa
Đó đây,
trong trái tim những tâm hồn đồng tộc - các Thi nhân
Anbani
Đêm nay tôi
sẽ dậy trong giấc ngủ
trên mặt đeo
ngời ngời mặt nạ một giấc mơ.
Tôi khẩn cầu
người, Anbani của tôi, cũng sẽ dậy như thế -
Người, luồng
thở thổi đi làn hơi sự sống
qua những
phiến chuông đau đớn của niềm yêu.
Ta hãy chơi
giây phút như đồ chơi
theo đúng
cách những năm dài đem ta ra giỡn nghịch.
Ta hãy gặp
đêm nay nơi ngã tư nào đó trên trời;
Người sẽ tìm
thấy tôi rất dễ
Vì bên trong
chúng ta đâu có khác gì nhau
Trong chúng
ta cư trú những công dân của tương lai,
họ ở đó ung
dung chẳng chấn song trên cửa sổ
tiếng khóc
trẻ con, tiếng những bà mẹ cười khi mệt mỏi.
Lần đầu tiên, im lặng sẽ sinh sôi những tấm vải
trắng trải giường
hút sạch
dịch tràn trên làn da nứt nẻ tổn thương.
Việc ẩn lánh sẽ làm biến tan tấm mạng che hiện đại trần truồng
Tôi sẽ như
lá cờ tơi tả của người mùi bốc tanh hôi,
vụn nát bụi
như đất Mặt Trăng rạc rời, hay có lẽ đất Butrin ...
Những chữ
của tên người cứu chuộc tôi.
Giọng của
người soi sáng những đô thị vụn nát cổ đại
như cát nóng bay tung,
nơi cột xương loang lổ của tiếng
cười tôi nằm co quắp.
Tôi muốn thấy người tận mặt
Và nếu thế hẳn tôi sẽ mù vì ánh
vinh quang của người
Chẳng hơn là tôi cứ nhìn chính
tôi và những kẻ khác.
(Nguồn ảnh: Internet)