E VËRTET - Đúng vậy - Mai Văn Phấn. Përkthimi dhe Hyrja nga Dr. Gjekë Marinaj
Mai Văn
Phấn
Përkthimi
dhe Hyrja nga Dr. Gjekë
Marinaj
Dr. Gjekë Marinaj
E VËRTET
(Đúng vậy)
Në nisje
veshi
fanellën ngjyrë qafërose dhe brekushet e gjera
flokët e
qethura spic
një libër
në dorë
duke kaluar
derën akoma mërmëriste:
Dritë pastaj errësirë... i qelbur pastaj aromatik...
fryrje pastaj shfryrje... shuplakë pastaj keqardhje... I heshtur pastaj bërtitës... mendjemadh
pastaj i tkurrur... i ngrënë pastaj i zënë në fyt... i kërcënuar pastaj i
ruajtur... materie pastaj i parazgjedhur... i tallur pastaj i lirë... i mangët
pastaj i plotë... i shkulur pastaj i gjetur...
përplas
portën prej druri
zvarrit portën
prej hekuri
Kyçi pesë
brava sigurie
dhe hodhi
çelësat brenda...
Shtyu
grumbullin a batanijeve ku ishte shtrire më parë
pa një copë
letër mes letrave të bëra zhubël:
"Kushdo që të më gjejë diku, ju lutem thirrni këtë
numër...
Me nderime dhe mirënjohje."
Pas copës
së letrës akoma jehonte:
trazim pastaj baltë... çnderim pastaj vajtim... shkrirës
pastaj miratues... kllapi pastaj
vetëdije... kërkesë pastaj tretje...
GJEKË MARINAJ
Gjekë
Marinaj është poet, shkrimtar, përkthyes dhe kritik letrar Amerikan i lindur në
Shqipëri i cili njihet edhe si themeluesi i një forme të re të kritikës së
artit dhe letërsisë e njohur si Teoria e Protonizmit. Banues në Shtetet e
Bashkuara, ka qenë presidenti i parë i Shoqatës së Shkrimtarëve
Shqiptaro-Amerikanë, e themeluar nga Marinaj në vitin 2001dhe ka botuar disa
libra me poezi, prozë dhe kritikë letrare. Në vitin 2008, Marinaj u nderua me
Çmimin Pjetër Arbnori për letërsi nga QNK, pjesë e Ministrisë së Turizmit,
Kulturës, Rinisë dhe Sporteve të Shqipërisë. Në vitin 2021, ai ishte fituesi i
Çmimit Ndërkombëtar Letrar Changwon KC të Koresë së Jugut. Puna e tij shkrimore
dhe paqebërëse ka marrë vlerësime dhe nderime në Shqipëri, Evropë, SHBA dhe
Azi.
Jeta
e hershme dhe karriera: I lindur në vitin 1965 në Malësi e Madhe të Shqipërisë
veriore, Marinaj e filloi karrierën e tij si korrespondent vullnetar duke
botuar në një sërë organesh të shtypit shqiptar, fillimisht në gazetën lokale
"Jeta e Re" në Shkodër, e më pas në një sërë botimesh kombëtare
shqiptare si "Zëri i Rinisë", "Luftëtari",
"Vullnetari" dhe "Drita". ). Në gusht të vitit 1990,
Marinaj botoi një poezi satirike antikomuniste me titull "Kuajt". I
vetëdijshëm për arrestimin e tij të afërt nga regjimi komunist, më 12 shtator
1990, Marinaj u shpëtoi autoriteteve duke kaluar ilegalisht kufirin
shqiptaro-jugosllav. Pasi u arratis në Jugosllavi, mori azil politik në Shtetet
e Bashkuara të Amerikës. Mbërriti në San Diego në korrik 1991, më pas shkoi në
Richardson, Teksas. Në vitin 2001, Marinaj themeloi Shoqatën e Shkrimtarëve
Shqiptaro-Amerikanë, për të cilën ai shërbeu si president deri në vitin 2009.
Në vitin 2019, Marinaj u nderua me titullin Ambasador i Kombit nga Republika e
Shqipërisë. Ai shërben si drejtor i shtëpisë botuese dhe mediave të tjera
Mundus Artium Press, pranë Universitetit të Teksasit në Dallas.
Edukimi
në Amerikë: Pas studimeve në Shqipëri, Marinaj fitoi një diplomë të asociuar në
shkencë nga Brookhaven College, në vitin 2001. I vazhdoi studimet në
Universitetin e Teksasit në Dallas, ku u diplomua në Artet dhe Shkencat humane,
me gradën Magna Cum Laude, në vitin 2006. Magjistraturën e vazhdoi dhe e
mbrojti në të njëjtin universitet dhe në të njëjtën degë në vitin 2008. Tre
vjet më vonë, u certifikua në Studimet e Holokaustit nga Qendra Ackerman për
Studimet e Holokaustit.
Doktor
i filozofisë: Pas katër vjet studimesh të avancuara në letërsinë botërore dhe
artin e përkthimit, Universiteti i Teksasit në Dallas i akordoi Marinajt
doktoraturë (PhD) të cilën e pranoi në vitin 2012. Disertacioni i tij, i cili
fokusohet në historinë dhe filozofinë e poezisë gojore në Ballkan dhe në
teorinë e përkthimit letrar, titullohet "Poezia gojore në kulturën
shqiptare dhe vendet e tjera ballkanike: Përkthimi i labirinteve të
Papërkthyeshmërisë."
Teoria
e Protonizmit: Sipas gazetës “The Dallas Morning News”, "Teoria e
Protonizmit" e Marinajt kërkon të "promovojë paqen dhe të menduarit
pozitiv" përmes kritikës letrare. Në vitin 2011, artikulimi i parë i kësaj
teorie u botua në librin e tij "Protonizmi: nga Teoria në Praktikë",
që menjëherë pas botimit mori Çmimin Albanian BookerMan për Letërsi nga Grupi
Nacional i Medias në Tiranë.
(Fragment nga Wikipedia)