Mai Văn Phấn

Chương IX: KẾT NỐI

(Trường ca “Thời tái chế”. Nxb. Hội Nhà văn, 2018)

Nước bắt đầu chảy vào miệng mỗi người mang theo hồn vía tổ tiên, linh khí đất đai. Mỗi cá thể hợp lưu dòng chảy, sắc màu tương phản hòa vào thủy triều dâng lên phù sa ứ nghẹn.

Dòng chảy mới tái sinh những mùa giao phối, đẻ trứng và cấy ghép. Máu hồng nuôi dưỡng bào thai, ấp ủ mầm hạt. Cho cây cối đơm hoa, nảy lộc cùng muôn loài động vật sinh sôi.

Tâm linh và cơ điện vi mô. Kinh mạch và kiến trúc phần mềm. Những dữ liệu cấu trúc và phi cấu trúc tâm linh, vật chất. Những mặt người, muông thú, cỏ cây được liên thông suốt chiều dài lịch đại và khoảng không đồng đại.

Những vong linh dữ liệu chờ được giải nén, giục giã người đương thời không nên chậm trễ, loay hoay một chỗ.

Các nhân vật hiện trên cửa sổ giao diện trỗi dậy tái sinh, chọn lại những giá trị khác. Con đường khác. Triết thuyết khác. Lối rẽ khác. Thần tượng khác. Mô hình khác. Độc lập khác. Tự do khác. Hạnh phúc khác. Ý chí khác. Cảm xúc khác.

Bông cỏ may im lặng đã lâu, nay bỗng nhiên xuất hiện ở góc trái màn hình. Nó cất tiếng ngân dài giống tín hiệu cảnh báo máy tính đã bị nhiễm virus: Chúng ta đã qua một thời tái chế! Tín hiệu ấy không làm mọi người tức giận hay choáng váng, bởi giờ đây ai cũng biết mình không phải vật liệu cơ bản, nguyên liệu thô.

Bông cỏ may vô danh đã tạo được hiệu ứng domino, đẩy hàng loạt quân cờ sụp đổ. Một nhân vật không rõ mặt vừa đứng lên tự nhận mình là con dao cùn. Rồi đến nhân vật thứ hai, thứ ba, và tiếp nữa. Như những tiếng xưng danh trong hàng quân bất tận lan đi. Mọi người lần lượt tự thú từng là giẻ lau, chổi cùn, hót rác, quyển sách long gáy, chiếc ghế gãy một chân, bàn là chập điện. Tự nhận mình là tấm chăn đã rách, đôi giày há mõm, bộ quần áo lỗi thời, chiếc hộp nhựa lâu năm dính đầy bụi bẩn. Giờ tất cả đang tự giác đến nơi tập kết để được phân loại, bị tiêu hủy, hoặc đợi tái sinh.

Mỗi file lưu trữ lần lượt hiện lên như nấm mộ. Có ngôi mộ được xây cất, tô vẽ cầu kỳ và cả những nấm mộ bỏ hoang. Màn hình rộn ràng làm nên một ngày Thanh minh với hương khói cùng ngổn ngang lễ vật. Bác chủ nhiệm hợp tác xã thuở nào vừa tái hiện, ngỡ ngàng kết nối với nhà tiên tri, tổ tư vấn, diễn viên bôi mặt trắng... Thầy giáo dậy môn chính trị gặp những người lính từ hai chiến tuyến. Phòng biệt giam vừa được thay khóa canh giữ những tử tù.

Miếng thịt sống cũng biết được thông tin từ ngôi nhà tổ chim, vương quốc chuột, chiếc giường hẹp. Miếng thịt cũng hân hoan nhìn lại cái lỗ ẩm mốc cuối chân tường. Con tò vò trong ấy vừa bất chợt hiện trên các giao diện màn hình, mở cánh cửa vào kho trí nhớ, có thể đọc được nhiều tài liệu quý hiếm chưa được giải mã. Con tò vò bây giờ là đầu mối, tử huyệt, là chìa khóa vạn năng.

Những vong linh nhọ nhem vừa khó nhọc chui qua ống khói đài hóa thân hoàn vũ, lò sát sinh, những nhà máy xử lý rác thải. Họ mang theo cả lý tưởng dở dang, mơ ước dở dang. Gặp cơn mưa đầu mùa đổ xuống. Những vong linh lao xao hòa vào từng giọt nước trong lành tưới lên đất mẹ. Thả hy vọng vào giấc mơ người sống/ Rửa mặt cỏ cây/ Thau rửa không gian.

Những cây rau răm, thài lài, dương xỉ bên bờ giậu cùng lũ đòng đong, cung quăng trong ao tù bỗng nhiên phát sáng. Chúng khao khát sống tự do và được bảo toàn danh dự. Được kết nối với những đại thụ và mãnh thú để có được tầm nhìn xa, tinh thần dũng mãnh, và lòng can đảm.

Chúng học được cách tự lột xác kiêu hãnh đớn đau của con đại bàng. Khi không thể bay cao bay xa, con đại bàng tự đập mỏ mình vào mỏm đá cho đến khi đứt gãy để tái sinh móng vuốt. Dám nhìn thẳng vào mặt trời không chớp mắt, không sợ bị đốt mù.

Đại bàng bay lên đỉnh núi chờ bão tới. Những trận cuồng phong hung dữ nâng nó lên đỉnh bão. Bộ móng vuốt sắc nhọn của nó quặp vào lưng bão thành biểu tượng kiêu hãnh, linh thiêng.

---

[1] Đồng Dù thuộc huyện Củ Chi, nằm về phía Tây Bắc thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn, tên cũ), cách trung tâm khoảng 60 km. Đây là căn cứ quân sự quan trọng bậc nhất của Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa trước 1975.

[2] Cầu bắc qua sông Ka Long.

[3] Dòng sông Ka Long là đường biên giới Việt - Trung giữa tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam và tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc.

[4] Bãi Chắn Coóng Pha thuộc bản Thán Phún xã Hải Sơn, Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Đây là nơi sông Ka Long hợp lưu với sông Bắc Luân (theo cách gọi của Trung Quốc).