Soi tận ngọn nguồn để thấu cao xanh (bình thơ) - Trần Vân Hạc
11/11/2013
Trần Vân Hạc
Tranh Lê Bá Đảng
Soi tận ngọn nguồn để
thấu cao xanh
(Tản mạn khi đọc “Cái nhìn” của
Mai Văn Phấn)
Cái nhìn
Vũng nước nhỏ dưới
chân núi
Soi
Tận đỉnh.
(Rút trong tập: “hoa giấu mặt”,
NXB Hội nhà văn năm 2012)
Câu mở đầu tưởng
chừng đơn thuần chỉ miêu tả nhưng thực ra đã mang chủ đề của bài thơ.
Để rồi khi triển khai
ý ở câu thứ hai, dẫu tác giả chỉ dùng một từ: “Soi” nhưng đã gợi bao suy tư cho người
đọc. Ai “soi” đây, “soi” để làm gì, để thêm một lần nhìn
lại chính mình từ bề ngoài tới bên trong, hay đơn giản chỉ để làm duyên..?
Ý thơ chợt vỡ òa với
câu kết: “Tận đỉnh”. Thì ra thi sĩ họ Mai đã bắc một
nhịp cầu giữa cái “vũng nước nhỏ” khiêm nhường dưới chân núi kia
với chiều cao ngút ngát của“núi”. Từ “soi” sao mà đắc dụng, đây đâu phải là
sự ngẫu nhiên mà là sự xem xét lại mình, từ cội nguồn, nơi bắt đầu của đời
người tới những đỉnh cao đã đạt, hình như có tiếng thầm thì đâu đây: “Xưa, núi kia cũng sinh ra từ
“vũng nước nhỏ” này”. “Vũng nước nhỏ” tưởng như bị bóng núi che khuất
lại làm cho đỉnh núi kia phải giật mình, cái giật mình rất nhân văn. Bởi nếu
không có “vũng nước nhỏ” kia thì làm sao “núi” biết mình cao hay thấp, nếu không
có cội nguồn trong vắt sao có những đỉnh cao và phải chăng nếu không biết soi
mình trong tấm gương đời thì làm sao có thể biết ta đang ở đâu trong cõi nhân
gian. “Vũng nước nhỏ” bình lặng kia lại ẩn chứa những
điều lớn lao. Trở lại với tên bài thơ:“Cái nhìn”, phải chăng đây là thế
giới quan, ẩn chứa cả nhân sinh quan của tác giả. Những điều lớn lao chất chứa
trong bài thơ ngắn: Một vương triều, dân tộc và đất nước nếu không luôn “soi” lại mình liệu có vững bền và vươn
tới những đỉnh cao? Bài thơ lắng lại với sự chiêm nghiệm về đời người và nhân
tình thế thái, tự nhiên không chút gượng ép, chuyển tải những triết lý sâu xa
mà nhẹ như không.
Bài thơ mang hương vị
Việt. nhà thơ tựa vào “núi”, “soi” vào tấm gương đời để thấu từ ngọn nguồn tới cao xanh. Bài thơ thanh thoát,
lịch lãm, tinh tế, ý tại ngôn ngoại mang tầm khái quát cao và là một trong
những bài làm nên thương hiệu Mai Văn Phấn không thể trộn lẫn!
Hà Nội 25/5/2012
T.V.H
(http://nguyenlamcan.blogtiengviet.net)